دلایل رد شدن تفاهم اولیه برجام/ چرا مذاکرات بدون نتیجه ماند؟
برجام با «پایان باز » و «مذاکرات بدون نتیجه» بهترین تعبیر برای ۶ دور مذاکرات ایران با روسیه، چین، طرف های اروپایی از طریق واسطه گری روس ها با طرف آمریکایی است.
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ برجام با «پایان باز » و «مذاکرات بدون نتیجه» بهترین تعبیر برای ۶ دور مذاکرات ایران با روسیه، چین، طرف های اروپایی از طریق واسطه گری روس ها با طرف آمریکایی است.
مذاکراتی که با خوشبینی زائد الوصفی از سوی ایرانی ها پس از روی کار آمدن دموکرات ها آغاز و اکنون پایان یافته است، مدعای پایان مذاکرات؛ سخن علی ربیعی، سخنگوی دولت روحانی است که امروز پایان ماجرا را این گونه نقل کرده: «کمیته‌ای در شورای عالی امنیت ملی ایران، «تفاهم اولیه»ای را که در جریان مذاکرات احیای برجام در وین به دست آمده و مربوط به «رفع قسمت عمده تحریم‌ها» بوده، رد کرده است.»
بنابر گزارش دیده بان ایران؛ هر چند در ایران و روسیه هنوز عده ای در حال «بزک کردن» این توافق فرو ریخته ای هستند و بر اساس حدس و گمان تحلیل می کنند که توافق انجام می شود. اما واقعیت میدانی مذاکرات این است که خواسته ایران و گره کور مذاکرات حل نشده است؛ قرار بود «همه تحریم ها لغو شود» و موضوع دادن «تضمین برای عدم خروج آمریکا» در متن نهایی گنجانده شود؛ موضوعی که در متن اولیه هیچ اشاره ای بدان نشده است. همین مسائل حل نشده و پاسخ های مبهم طرف آمریکایی موجب شد؛ کمیته شورای عالی امنیت ملی بر توافق ناکافی و ناکامل دست گذاشته و آن را به طور کامل رد کرد.
علی ربیعی، سخنگوی دولت روحانی در این باره صبح امروز گفته بود: کمیته‌ای در شورای عالی امنیت ملی ایران، «تفاهم اولیه»ای را که در جریان مذاکرات احیای برجام در وین به دست آمده و مربوط به «رفع قسمت عمده تحریم‌ها» بوده، رد کرده است.
ربیعی به اعضای این کمیته اشاره نکرده ولی گفته است که این کمیته «مسئولیت تطبیق متن تفاهم شده با قانون مجلس شورای اسلامی مصوب در آذر ۱۳۹۹» را بر عهده داشت و تفاهم صورت گرفته در وین «را ناسازگار» با مصوبه مجلس تشخیص داده است.
بنابر اظهارات سخنگوی دولت دوازدهم، بر همین اساس «با نظر نهایی نهادهای عالی» ادامه مذاکرات « به بعد از انتقال کامل دولت موکول شد» و «بر تداوم مذاکرات تا دستیابی به همه خواسته‌های مطروحه» در قانون مجلس تاکید شد.
بر اساس تصمیمات گرفته شده؛ شورای عالی امنیت ملی، عالی‌ترین نهاد تصمیم‌گیرنده درباره برنامه و مذاکرات هسته‌ای برجام است و مصوبات آن برای اجرایی شدن به تایید رهبری انقلاب اسلامی می‌رسد به نظر می رسد؛ با توجه به مبهم بودن توافق اولیه و ناکافی بودن تضمین های لازم رهبری نظر شورای عالی امنیت ملی را پذیرفته است.
بر اساس مصوبه مجلس یازدهم، دولت روحانی ملزم شده بود که اگر تا سوم اسفند سال گذشته، تحریم‌های مالی، بانکی و نفت علیه جمهوری اسلامی حذف نشود، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شود.
بر اساس این قانون، دولت موظف به ذخیره کردن سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد است. نصب و راه‌اندازی یک‌هزار دستگاه سانتریفوژ آی‌آر۶ در طول یک‌سال آینده، تولید ماهانه ۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده، و راه‌اندازی کارخانه تولید اورانیوم فلزی اصفهان تا اردیبهشت سال آینده از دیگر بندهای این قانون است.
حسن روحانی هم طی چند روز گذشته با انتقاد از مصوبه هسته‌ای مجلس انقلابی یازدهم، مدعی شده ود که در طول ماه‌های گذشته «فرصت توافق» از دولت او گرفته شده بود.
چند روز پیش هم وزیر خارجه در گزارشی اعلام کرده بود که در صورت توافق برای احیای برجام، علاوه بر رفع بخش مهمی از تحریم‌های نفتی و بانکی، «بیش از هزار شخص حقیقی و حقوقی و همچنین نهادهای زیر نظر دفتر رهبر جمهوری اسلامی از فهرست تحریم‌های آمریکا خارج می‌شوند و سپاه پاسداران نیز از فهرست گروه‌های تروریستی حذف شود.
وزارت خارجه ایران در گزارش خود گفته بود: در صورت توافق، سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران نیز به «حداکثر ۳/۶۷ درصد» کاهش خواهد یافت و ایران صرفا مجاز به «استفاده از حداکثر ۶۱۰۴ دستگاه سانتریفیوژ آی‌آر۱» خواهد بود و استفاده سانتریفیوژهای پیشرفته را باید به انبار برگرداند.
کارشناسان سیاسی معتقدند: تضمین آمریکا به عدم خروج از برجام و الزام به رفع کامل از دیگر درخواست‌های ایران است که آمریکا حاضر یا قادر به اجرای آن نیست همین امر موجب پیچیده شدن مذاکرات احیای شده است.
بنابر گزارش دیده بان ایران؛ آخرین دور مذاکرات هسته‌ای برای احیای برجام ۳۰ خرداد انجام شد و هنوز معلوم نیست طرفین کی به میز مذاکره بازخواهند گشت.
