چه کسانی اعتراضات مسالمت آمیز مردم اصفهان را به خشونت کشاندند؟

به گزارش دیده بان ایران؛ پس از ۱۶ شبانه‌روز اعتراض و تحصن کشاورزان اصفهانی، این اعتراضات به خشونت کشیده‌شد. کشاورزان اصفهانی از ۱۸ روز پیش در بستر خشک زاینده‌رود گرد هم آمدند تا گلایه‌های‌شان را نسبت به وضعیت بحرانی آب در استان و شرایط سخت معیشتی و کشاورزی به گوش مسوولان استانی و کشوری برسانند. مردم هم کنار کشاورزان ایستادند و کم کم به این اعتراضات پیوستند تا آنجا که این اعتراضات  بزرگ‌ترین اعتراض محیط‌زیستی تاریخ ایران لقب گرفت. اعتراضی مدنی و کاملا مسالمت‌آمیز.

کشاورزان چادرهایی در بستر زاینده‌رود بر پا کرده و اعلام کردند که تنها جاری شدن آب می‌تواند چادرهای آنها را از بستر رودخانه کنار بزند. آنها حتی رسم قدیمی پخت سمنو را در جریان اعتراضات مدنی‌شان اجرایی کردند تا آنجا که از سوی برخی جریان‌ها «معترضان حکومتی» توصیف شدند و سازمان‌دهی‌شان نه خودجوش بلکه به حکومت و نه نسبت داده‌شد. این در حالی بود که دست کم در یکی دو سال گذشته بارها و بارها کشاورزان اصفهانی نسبت به شرایط بحرانی در استان اعتراض کرده و تجمعات اعتراضی شکل داده بودند. 

معترضان اصفهانی اسفند ۹۶ در نماز جمعه پشت به خطیب جمعه ایستاده و شعار سر دادند. در این سال‌ها بارها در مقابل اداره آب استان، استانداری و فرمانداری تجمع اعتراضی داشتند و حتی در اعتراض به سخنان نماینده مجلس که گفته بود باید با نماز و دعا مشکل کم‌آبی را حل کرد، جلوی در دفتر حسین میرزایی، نماینده مجلس یازدهم تحصن کردند. همه این اعتراضات نشان می‌داد که کشاورزان اصفهانی در مطالبه‌گری مسالمت‌آمیز مصمم هستند و اجتماعات آنها خودجوش است. 

حدود ۱۸ روز پیش که تحصن کشاورزان در بستر زاینده‌رود آغاز شد، بسیاری از ناظران  مسالمت‌آمیز و مدنی بودن این اعتراضات را مثال‌زدنی دانسته و البته برخورد با اعتراضات از سوی نیروهای امنیتی و کشوری و حتی صداوسیما را تحسین کردند. 

جلساتی با نماینده‌های کشاورزان و اعضای شورای میراب‌های زاینده‌رود در استان و جلساتی در سطوح عالی با حضور معاون اول و‌زیر نیرو و وزارت جهاد کشاورزی نیز برگزار شد. دامنه اعتراضات از اصفهان به چهارمحال و بختیاری رسید و صدای اعتراض از برخی دیگر از استانهای درگیر با کم‌آبی همچون لرستان و خوزستان نیز به گوش می‌رسید. بامداد پنجشنبه اما همه چیز تغییر کرد.

*آغاز خشونت با آتش

بامداد پنجشنبه کشاورزان اصفهانی در بستر زاینده رود از سوی نیروهای امنیتی و یگان ویژه محاصره و تهدید شدند که اگر چادرها را جمع‌آوری نکنند با آنها برخورد خواهد شد. این در حالی بود که کشاورزان می‌خواستند روز پنجشنبه به تحصن خود پایان دهند. بعد از تهدید و ارعاب آنها با پرتاب گاز اشک‌آور مواجه شدند. این اقدام باعث ایجاد برخی درگیری‌ها در جلوی چادرها شد. بلافاصله بعد از آن پشت برخی چادرها به یک باره آتش گرفت و از آنجا که در چادرها بخاری گازوییلی و کپسول گاز بود همه چادرها سوخت. به گفته کشاورزان حاضر در بستر زاینده‌رود این آتش‌سوزی‌ها  خسارتی بیش از ۵۰۰ میلیون تومان برای آنها به بار آورده‌است. 

نیروهای انتظامی و امنیتی اعلام کردند که آتش زدن چادرها از سوی اراذل و اوباش صورت گرفته‌است. کشاورزان حاضر در تجمع اما این گزاره را تایید نکردند.  برخورد خشونت‌بار با معترضان اصفهانی با آتش زدن چادرها آغاز شد و ادامه یافت.

از پیش قرار بود که روز جمعه مجددا تجمع اعتراضی همگانی برای حمایت از کشاورزان در بستر زاینده‌رود برگزار شود. اما برخورد خشونت‌باری که از بامداد پنجشنبه صورت گرفته‌بود به جمعه نیز رسید. 

در ابتدا تصاویر و فیلم‌هایی از نیروهای لباس‌شخصی با باتون منتشر شد. یونیفورم‌ آنها اما شباهتی با اعتراضات سال‌های گذشته نداشت. آنها کاپشن و شلوارهای سورمه‌ای به تن و باتون به دست داشتند. پس از آن و با افزایش جمعیت یگان ویژه نیز اضافه شد.

تصاویر و فیلم‌های منتشر شده از تجمع دیروز اصفهان نشان می‌دهد که گاز اشک آور و گلوله ساچمه‌ای به سمت معترضان پرتاب و شلیک شده‌است. تعداد زیادی زخمی شده و گفته می‌شود یک زن در جریان این اعتراضات جان باخته ست. همچنین تصاویری از صورت‌های خون‌آلود معترضانی که به بیمارستان مراجعه کردند نیز در فضای مجازی منتشر شد. با این حال فرمانده نیروی انتظامی استان اصفهان در گفت‌وگویی اعلام کرد «اعتراضات اصفهان با کم‌ترین هزینه برای نظام و مردم مدیریت شد، تعدادی از همکاران ما مجروح شده و تعدادی از مردم هم جراحت سطحی دیدند.»

در میانه روز اعتراض‌ها از بستر زاینده‌رود به خیابان‌های اطراف پل خواجو، خیابان آپادانا، فلکه فیض و برخی دیگر از خیابان‌ها کشیده شد. از ظهر جمعه اصفهان به خصوص در مناطقی که معترضان حضور داشتند با اختلال جدی اینترنت مواجه بود. تجمع‌ها اما تا شامگاه ادامه یافت.

  *تریبون‌های یک طرفه

در جریان اعتراض‌ها در اصفهان کاربران در فضای مجازی به عملکرد صداوسیما در پوشش اخبار اصفهان اشاره و آن را نقد کردند. صداوسیما که در این مدت اخبار اعتراض و اعتصاب کشاورزان اصفهانی را در چند نوبت خبری با عنوان «گردهمایی» منتشر کرده‌بود در بخش‌های خبری دیروز اعلام کرد که معترضان دیروز اصفهان از کشاورزان نبودند و اراذل و اوباش چادرها را آتش زده و تجمعات را به خشونت کشیدند. 

همین رویکرد اطلاع‌رسانی در خبرگزاری‌های نزدیک به نیروهای نظامی همچون فارس و تسنیم نیز دیده می‌شد.

همزمان با جریان اعتراضات اصفهان به وضعیت بحرانی مدیریت آب سید احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد در خطبه‌های نماز جمعه این شهر گفت که «مشکل با تجمع حل نمی‌شود، در مقابل خدا تجمع فایده ندارد، تجمع باید در نماز باران انجام شود» و آتشی بر عصبانیت معترضان دمید. همچنین یوسف طباطبایی‌نژاد، امام جمعه اصفهان هم با اظهاراتی مشابه مقابل معترضان ایستاد و گفت: « طبیعی است ادامه دادن کار برای منافقان و ضدانقلاب فرصت فراهم می‌کند و نباید ادامه پیدا می‌کرد، مشخص است که اتفاقات امروز کار کشاورز نیست.»

صادق طباطبایی‌نژاد عضو مجمع نمایندگان اصفهان نیز معترضان را مزدوران دشمن توصیف کرد و گفت ایجاد ناامنی در ایران آن هم در آستانه مذاکرات، ایران را کشوری آشوب‌زده معرفی می‌کند که حاکمانش با مردم رفتار غیرمسالمت‌آمیز دارند.

در میان همه واکنش‌ها و خیل واکنش‌های مجازی با هشتگ اصفهان تنها نیست، اصفهان را تنها نگذاریم و ... سکوت دولتی‌ها خیلی به چشم آمد. 

سید ابراهیم رییسی، رییس دولت سیزدهم که این روزها بازدید‌های سرزده و سفرهای استانیش نقل رسانه‌ها و فضای مجازی ست مشغول بازدید از نمایشگاه دستاوردهای صنعت فضایی بود. خبری از معاون اول رییس جمهوری هم نشد و سخنگوی دولت هم ترجیح داد از این موضوع عبور کرده و در شب اعتراضات در مورد طرح پاییزه کتاب توییت کرد. 

در میان همه تصاویر و فیلم‌های هولناک منتشر شده از اصفهان نشانه‌گیری و شلیک مستقیم یکی از نیروهای یگان ویژه بیش از باقی تصاویر توجهات را به خود معطوف کرد. برخی کاربران فضای مجازی این تصویر را مشابه شلیک در حین جنگ با نیروهای جنگی بیگانه توصیف کردند و برخی هم خواستار مجازات او و مقامات بالادستیش شدند.

منبع: مدارا