نخست‌وزیر آینده عراق چه کسی خواهد شد؟
بدلیل اینکه هیچ کدام از ائتلاف های سیاسی عراق پیروزی قاطعی در انتخابات بدست نیاورده اند و با توجه به مواضع رادیکال جریان صدر و عدم تجربه حکومت داری آنها، احتمال اینکه بغداد به سمت وضعیتی شکننده تر از فضای فعلی حرکت کند وجود دارد.
دیده بان ایران : پس از اعلام نتایج انتخابات پارلمانی در عراق که در 22 اردیبهشت ماه برگزار شد، گروه های و جریانات سیاسی رایزنی و مذاکرات خود را برای تشکیل فراکسیون اکثریت و تعیین نخست وزیر آغاز کردند. این در حالی است که هنوز اعتراضاتی نسبت به نتایج اعلام شده از سوی کمیسیون انتخابات وجود دارد. چنانچه دیروز پارلمان عراق در نشست خود به بازشماری 10 درصد از صندوق‌های رای موافقت کرد. پارلمان همچنین نتایج انتخابات در خارج و رای‌گیری از آوارگان را لغو کرد.
اما این تصمیم با مخالفت جریان صدر روبه رو شده است. جعفر الموسوی، سخنگوی مقتدی صدر در بیانیه‌ای اظهار داشت: لغو یا تغییر نتایج انتخابات از اختیارات نمایندگان پارلمان نیست و در قانون کمیسیون انتخابات طرف شاکی و درخواست کننده برای تجدیدنظر در آرا می باشد.
در حال حاضر با توجه به نتایجی که در انتخابات عراق بدست آمده با قاطعیت نمی توان گفت کدام جریان موفق خواهد شد در نهایت فراکسیون اکثریت را در مجلس تشکیل دهد و نخست وزیر را انتخاب نماید؛ چرا که جریان صدر با ۵۴ کرسی که بدست آورده صرفاً توانسته حدود 17 درصد از کرسی های پارلمان را تصاحب کند و همین عامل خود حاکی از راه دشوار ائتلاف ها در روزها و هفته های آینده است و نشانه ای از این است که سیاست عراق نیز همانند بافت چند مذهبی و فرهنگی آن، متکثر و البته شاید ناپایدار و بی ثبات باشد.
گمانه زنی هایی که در روزهای اخیر درباره ائتلاف های احتمالی صورت گرفته بیشتر مربوط به دو جریان صدر با فتح و قانون است. این مسئله نشان دهنده این است که نه تنها احتمال ائتلاف گروه های شیعی مانند سائرون و حکیم با فتح و قانون جدی نمی باشد بلکه رقابتی بین آنها برای تشکیل فراکسیون اکثریت در پارلمان نیز بوجود آمده است.
در حال حاضر احتمال ائتلاف مقتدی صدر با ایاد علاوی، اسامه النجیفی و عمار الحکیم وجود دارد.
از سوی دیگر خالد الاسدی از رهبران ائتلاف دولت قانون اعلام کرد که اتحاد این ائتلاف با فتح و فهرست‌های کردی مانند حزب اتحادیه میهنی و سنی از قوی ترین سناریوهای مطرح برای تشکیل دولت آتی در عراق است.
اما یکی دیگر از عوامل تعیین کننده در پارلمان آینده، شخص حیدرالعبادی و جریان نصر می باشد. البته قرار گرفتن ائتلاف نخست وزیر فعلی در رتبه سوم انتخابات را باید به منزله شکستی برای وی دانست اما هنوز العبادی به عنوان یکی از گزینه های قابل اعتنا برای پست نخست وزیری مطرح است. از سوی دیگر موضوعی که وجود دارد این است که بدون شک قدرت مانور و چانه زنی نخست وزیر در جریان تشکیل فراکسیون اکثریت تا حدی کاهش خواهد یافت. به همین دلیل است که این روزها رسانه ها از شروط 9 گانه مقتدی صدر برای حیدرالعبادی خبر داده اند.
تشکیل دولتی ملی بدور از تقسیم پست ها و نگاه قبیله ای و طایفه ای، انتخاب وزرای باصلاحیت، برخورد با مفسدان، بازسازی شهرهای تخریب شده، بیرون راندن نیروهای خارجی از عراق، مبارزه با فقر و بیکاری و ... از جمله این شروط می باشد. همچنین العبادی باید هر سال سیاست های دولت خود را بازبینی و در اختیار پارلمان قرار دهد و دوباره رای اعتماد بگیرد.
بدون شک پذیرش کامل این شروط، موقعیت حیدرالعبادی را تضعیف خواهد کرد و او را به نوعی تابع مقتدی صدر قرار می دهد. همچنین تحقق برخی از این شروط شاید بسیار مشکل می باشد. مثلا برخورد با مفسدان که در حال حاضر در بین تمامی جریان ها و گروه های سیاسی(حتی خود جریان صدر) وجود دارند و می تواند به چالش جدی برای نخست وزیر تبدیل شود یا اینکه تعهد به بیرون کردن نیروهای خارجی در حالی که خود العبادی ارتباطات خوبی با آمریکایی ها دارد بسیار سخت به نظر می رسد.
در این راستا امروز دوباره مقتدی صدر برای آمریکایی ها خط و نشان کشیده است و عنوان کرده« آمریکا کشوری اشغالگر است که اجازه نمی‌دهیم به هیچ وجه در امور داخلی ما مداخله کند».
البته از افراد دیگری نیز برای تصدی پست نخست وزیر عراق نام برده می شود که در این باره می توان به جعفر صدر( پسر عموی مقتدی صدر)، فالح الفیاض، مشاور امنیت ملی عراق، قصی السهیل، رهبر پیشین در جریان صدر و معاون سابق رئیس پارلمان، محمد شیاع السودانی، وزیر کار و امور اجتماعی، علی دوای استاندار فعلی میسان، صالح الحسناوی، وزیر بهداشت پیشین و ضیاء الاسدی رئیس دفتر جریان صدر اشاره کرد.
به طور کلی بدلیل اینکه هیچ کدام از ائتلاف های سیاسی پیروزی قاطعی بدست نیاورده اند و با توجه به مواضع رادیکال جریان صدر و عدم تجربه حکومت داری آنها، احتمال اینکه عراق به سمت وضعیتی شکننده تر از فضای فعلی حرکت کند وجود دارد.
در انتخابات اخیر که میزان مشارکت مردم زیر 50 درصد بود ائتلاف مقتدی صدر با عنوان سائرون موفق شد 54 کرسی را بدست بیاورد، در جایگاه دوم ائتلاف هادی العامری با عنوان فتح و با 47 کرسی قرار گرفت، سپس ائتلاف نصر به ریاست حیدرالعبادی و با کسب 42 کرسی قرار گرفت. البته کرسی های واقعی جریان صدر که به حزب استقامات تعلق دارد حدود 30 کرسی می باشد اما مقتدی صدر بدلیل ائتلاف با احزاب کمونیست و لائیک توانست در جایگاه اول قرار گیرد.
