معامله 280 هزار بشکه 74 دلاری در روز اول بورس نفت

به گزارش دیده بان ایران، اما برای روز اول معاملات حجم 280 هزار بشکه ای می تواند آغاز خوبی برای روز های پیش روی این بازار باشد. با این وجود پیش بینی فروش روزانه یک میلیون بشکه در رزو از درگاه بورس، کمی خوش بینانه به نظر می رسد.

معاون عملیات شرکت سپرده گذاری مرکزی از آغاز عرضه نفت خام برای اولین بار در بورس انرژی خبر داد و گفت: سه خریدار برای رقابت در معاملات این محصول، ۱۰ درصد از مبلغ مورد نظر را پرداخت کرده اند و قیمت پایه هر بشکه نفت حدود ۷۹ دلار است.

فریبا اخوان اعلام کرد: تا ساعت ۱۴ امروز که مهلت واریز ۱۰ درصد از مبلغ تمدید شده بود، چهار نفر اعلام آمادگی خود را برای خرید نفت خام از بورس انرژی اعلام کردند اما سه نفر مبلغ مورد نظر را واریز کرده اند؛ لذا سه خریدار وارد رقابت در بورس انرژی برای خرید نفت خام شده اند.

بر اساس نوشته ایسنا، طبق پیش بینی دست اندرکاران بورسی، چند شرکت بازرگانی زیرمجموعه بانک ها و چند شرکت حقوقی غیر بورسی از جمله خریداران نفت خام در بورس انرژی هستند اما به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، از نظر این سازمان، اطلاعات مشتریان تا لحظه آخر محرمانه است و اعلام نخواهد شد.

شاپور محمدی اظهار کرده که اطلاعات کسانی که در تابلو معاملات برای خرید نفت خام رقابت می کنند را محرمانه حفظ خواهیم کرد، چراکه یکی از وظایف اصلی بازار سرمایه حفظ اطلاعات مشتریان است. اطلاعات تمامی کسانی که در دنیا نفت می خرند صیانت خواهد شد و این یک روال قانونی است که در مورد سهام داران هم این روال را حفظ کرده ایم.

سیدعلی حسینی مدیرعامل بورس انرژی، درباره چگونگی آغاز فرآیند عرضه نفت خام در رینگ بین الملل بورس انرژی به شانا توضیح می دهد: به طور اصولی پس از این که یک کالا در بورس انرژی پذیرفته می شود باید عرضه کننده آن کالا، شرایط را برای فروش در قالب یک فرم به نام اطلاعیه عرضه، به بورس اعلام کند. شرکت ملی نفت ایران با دادن این اطلاعیه در ۲۳ مهرماه به بورس انرژی این فرآیند را آغاز و بورس هم از طریق سایت رسمی خود به همه فعالان، کارگزاران و خریداران اطلاع رسانی کرده است.

مدیرعامل بورس انرژی درباره توانمندی بخش خصوصی برای خرید نفت خام نیز می گوید: به شرایط عرضه و نحوه قیمت گذاری بستگی دارد. اگر انگیزه اقتصادی بین خریداران باشد به نظر من از این موضوع استقبال خواهند کرد.

وی با تاکید بر این که بورس یک ظرفیت است که باید از آن سود برد، به عرضه روزانه فرآورده های نفتی در رینگ داخلی و بین الملل بورس اشاره می کند و می افزاید: امیدوارم عرضه نفت خام در رینگ بین الملل بورس انرژی با موفقیت انجام شود. آقای کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران عنوان کرد پس از عرضه نخست و در صورت نیاز، اطلاعیه عرضه را اصلاح می کنند. 

حسینی از عزم جدی وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران در عرضه نفت خام در بورس انرژی می گوید و اظهار می کند: شرایط قیمت گذاری، تحویل و تسویه محموله های نفتی نقش مهمی در ایجاد انگیزه خریداران نفت خام خواهد داشت.

مدیرعامل بورس انرژی درباره این که آیا بخش خصوصی منابع کافی برای خرید محموله های نفت خام را دارد، می گوید: به طور معمول در معاملات بزرگ تلاش می شود ریسک  تقسیم شود. خب؛ خریداران هم سعی می کنند از توانایی موسسه مالی، بانک های داخلی و خارجی استفاده کنند و آماده خرید نفت شوند.

وی با تاکید بر این که نفت خام عرضه شده در رینگ بین الملل بورس انرژی به اشخاص حقوقی فروخته می شود نه اشخاص حقیقی، تصریح می کند: برخی شرکت های داخلی دارای توانایی بالایی هستند و بی شک سعی خواهند کرد از خدمات مالی و اعتباری (داخلی و خارجی) برای خرید نفت خام استفاده کنند.

حسینی از پیش بینی درباره استقبال خریداران برای خرید یک میلیون بشکه نفت خام در رینگ بین الملل بورس انرژی خودداری و در عین حال یادآوری می کند که نخستین بار است نفت خام در بورس انرژی عرضه می شود.

نفت خام نخستین بار سال ۱۳۹۰ در بورس کالا عرضه شد، عرضه ای که از آن به عنوان «عرضه نافرجام» یاد می کنند. ۲۲ تیرماه ۱۳۹۰ در مجموع دو مرتبه نفت خام در بورس  کالا عرضه شد که تنها در تاریخ ۲۶ مردادماه همان سال معامله و محموله نفت خام به یکی از زیر مجموعه های شرکت ملی نفت ایران فروخته شد، حال بسیاری از کارشناسان  از این ترس دارند که عرضه نافرجام بار دیگر تکرار شود.

مدیر عامل بورس انرژی درباره تکرار «عرضه نافرجام» با تاکید بر این که شرایط سال ۹۷ با ۹۰ فرق می کند، می گوید: مسئولان وقت شرکت ملی نفت ایران در سال ۹۰ انگیزه کافی برای عرضه نفت خام در بورس نداشتند، این در حالی است که هم اکنون سازوکارهای بورس به  دلیل شفافیت و رقابت مورد حمایت جدی مهندس زنگنه است و شرکت ملی نفت ایران نیز پای کار ایستاده است. ما بسیار امیدواریم که عرضه نفت خام در بورس انرژی با موفقیت انجام شود.

وی در عین حال یادآور می شود: شرکت ملی نفت ایران بر اساس ماده چهارم قانون برنامه ششم توسعه مکلف به استفاده از ظرفیت بورس است. در مصوبه های اخیر سران سه قوه هم روی این مسئله تاکید شده است. ما امیدواریم مجموعه این عوامل دست در دست هم دهند تا یک عرضه موفق را تجربه کنیم، ضمن این که حسب تقاضا می توان شرایط را بهبود بخشید.

حسینی درباره احتمال تداوم عرضه نفت خام در بورس انرژی هم می گوید: مطمئنم با عزمی که در وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران ایجاد شده و با حمایت همه جانبه مهندس زنگنه و آقای کاردر، عرضه نفت خام در بورس تداوم می یابد و  این تکلیف قانونی موفق می شود. البته دلیل موفق نبودن عرضه نفت خام در بورس کالا در سال ۹۰ باید عارضه  یابی و موشکافی شود. بحث کارشناسی قابل احترام است و ما از آن استقبال می کنیم.

مدیرعامل بورس انرژی درباره احتمال استقبال نکردن از خرید نفت در بورس با تاکید بر این که بورس متکی به یک کالا نیست، اظهار می کند: در صورت استقبال نشدن، اتفاق خاصی نمی افتد. اما توصیه ام به همه عرضه کنندگان برای یک عرضه موفق در بورس این است که برای مخدوش نشدن برندشان، بر اساس ذائقه بازار، شرایط کالا و در نظر گرفتن ملاحظات منطقی خریداران عمل کنند.

این در حالی است هک وقتی صحبت از فروش نفت از سوی بخش خصوصی به میان می آید، ذهن ها ناخودآگاه به سوی آقای بابک زنجانی و بدهی نزدیک ۳ میلیارد یورویی وی به شرکت ملی نفت ایران می رود و دلهره و ترس را همراه می آورد. این ترس اما این روزها و در آستانه عرضه یک میلیون بشکه نفت خام و خرید آن از سوی بخش خصوصی تشدید شده است. 

مدیرعامل بورس انرژی درباره این ترس و تدابیری که برای جلوگیری از تخلف اندیشیده شده، می گوید: شرکت ملی نفت ایران در اطلاعیه عرضه، سعی کرده است همه تمهیدات پیشگیرانه را استفاده کند. بر اساس اطلاعیه عرضه ای که شرکت ملی نفت ایران صادر کرده است متقاضیان خرید برای شرکت در معامله باید ۱۰ درصد ارزش سفارش را به صورت ریالی به عنوان پیش پرداخت پیش از عرضه به حساب اعلامی شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه واریز کنند که در صورت انجام معامله، بخشی از ۲۰ درصد حصه ریالی معامله محسوب خواهد شد.

وی تاکید می کند: بر اساس اطلاعیه عرضه، تا زمانی که خریدار تعهدات مندرج در اطلاعیه عرضه را انجام ندهد، به طور اصولی اجازه بارگیری محموله به وی داده نخواهد شد، بنابراین مسیر فروش نفت در بورس شفاف، رقابتی و مورد حمایت قانون است.

حسینی ضمن ابراز تاسف از وقوع تخلف در فروش نفت در ابتدای دهه ۹۰ به دغدغه کارشناسان و مردم درباره تکرار بابک زنجانی دیگر پاسخ می دهد: باید توجه داشته باشید وقوع تخلف در فروش نفت در آن مقطع مربوط به فروش نفت در خارج از بورس است. همانطور که گفتم با سازوکاری که برای عرضه نفت خام در بورس اندیشیده شده، امکان چنین تخلفی وجود ندارد. تاکید می کنم طبق آنچه در اطلاعیه آمده است تا زمانی که خریدار ۲۰ درصد ارزش محموله را به صورت ریالی واریز نکند و برای ۸۰ درصدی هم ضمانتنامه معتبر از بانک های منتخب شرکت ملی نفت نیاورد، به طور اصولی اجازه حمل بار به او داده نخواهد شد.

مدیرعامل بورس انرژی درباره این که آیا اسامی خریداران محموله یا محموله های نفتی پس از خرید اعلام می شود، می گوید: به طور اصولی در بورس، اطلاعات مربوط به خریدار محرمانه است. این الزام قانونی تنها مختص به بورس انرژی نیست و در دیگر بورس های کشور هم جاری و ساری است.

سیدعلی حسینی در خصوص ظرفیت های کشور نیز می گوید: به طور اصولی کشوری مانند ایران، باید از همه مزایای مترتب بر بخش انرژی، منابع انسانی قوی و زیرساخت های خود  به درستی استفاده کند. بخشی از این مزایا، مربوط به حوزه تجارت، بازرگانی، فروش نفت خام، گاز و فرآورده های نفتی است که تولیدکنندگان می توانند از طریق بورس آن را کسب کنند. شفافیت، رقابت، امکان تامین مالی، جذب مشتری جدید و ده ها موارد دیگر از مزایای بورس است.

وی با بیان این که با عرضه نفت خام در بورس علاوه بر این که مردم ایران می توانند به صورت شفاف در جریان فروش نفت قرار گیرند، تحلیلگران و کارشناسان نیز می توانند چگونگی فروش نفت را مورد بررسی قرار دهند، تاکید می کند: داشتن یک بازار انرژی قوی برای کشور ما یک قدرت راهبردی است و ما باید قدر این قدرت را بدانیم. کشوری مانند چین که دارای چنین ذخایری نیست روی بورس انرژی سرمایه گذاری  کرده و تلاش دارد روی قیمت نفت و فرآورده های نفتی تاثیرگذار باشد یا در همسایگی ما کشورهایی که به مراتب ظرفیت شان از ما پایین تر است اقدام به راه اندازی بورس انرژی کرده اند.

حسینی می گوید: اگر ما از این ابزار (بورس) به عنوان یکی از مولفه های قدرت راهبردی سود نبریم زمان را از دست داده ایم و فرصت سوزی کرده ایم./ عصر اقتصاد