مخالفت آیت‌ا... فاضل لنکرانی با فیلترینگ تلگرام/ فیلتر تلگرام را کنار بگذارید
مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت ارشاد گفت: دوره‌ای که ما رسانه اجتماعی را نادیده بگیریم تمام شده و امروز وارد رسانه فردی شده‌ایم. یعنی یک فرد می‌تواند یک زلزله ۸ ریشتری رسانه‌ای ایجاد کند.
به گزارش دیده بان ایران، روزنامه آرمان نوشت: هنوز پرونده تلگرام روی میز است. به گفته مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت ارشاد «در حوزه رسانه‌های مجازی بالغ بر ۶۰ درصد از مردم به اینترنت دسترسی دارند؛ چیزی حدود ۵۵ میلیون نفر که از این تعداد، بین ۴۰ تا ۴۵ میلیون نفر از تلگرام استفاده می‌کنند.» این آمار در حالی بیان شده است که 3مرداد سال جاری دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با بیان اینکه ۴۵درصد فعالیت‌های کانالی تلگرام کم شده تصریح کرد: «درحالی‌که مشارکت مردم در کانال‌های تلگرامی کاهش‌یافته، اما پس از فیلترشدن تلگرام ۳۱میلیون نفر ایرانی در هاتگرام و تلگرام طلایی عضو شده‌اند.» وزارت ارتباطات تلاش زیادی برای یافتن راهکارهایی برای حفظ تلگرام در عین حفظ مقررات کشور کرد. چنان‌که وزیر ارتباطات با مدیران تلگرام مذاکره کرد که برخی نمایندگان مجلس پس از آن خواستار شکایت از آذری جهرمی شدند، اما 25آذر نادر قاضی‌پور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: «عنوان شده بود وزیر ارتباطات، مذاکراتی با مدیر تلگرام داشته است. در جلسه امروز کمیسیون بیان شد این مذاکرات پنهانی نبوده و با مجوز و به طور محرمانه بوده است؛ این مساله بایگانی شد.» در حالی که تلگرام فیلتر است اما کاهش مخاطبان آن آنچنان محسوس نیست و از سوی دیگر پیام‌رسان‌های هاتگرام و تلگرام طلایی چندان مورد استقبال کاربران ایرانی قرار نگرفت.
ورود به رسانه‌های فردی
مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت ارشاد گفت: دوره‌ای که ما رسانه اجتماعی را نادیده بگیریم تمام شده و امروز وارد رسانه فردی شده‌ایم. یعنی یک فرد می‌تواند یک زلزله ۸ ریشتری رسانه‌ای ایجاد کند. حمیدرضا ضیایی‌پرور افزود: اخیرا طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های جدید در مجلس مطرح شده است. وقتی متن کامل طرح منتشر شد، دیدگاه نمایندگان تغییر کرد و طرح ۳۳ ماده به ۲۳ ماده رسیده است. از سوی دیگر ماجرای نماینده سراوان است که او را از موضع طلبکارانه به عذرخواهی کشاند. بنابراین رسانه‌ها با آگاهی بخشی و وارد کردن افکار عمومی می‌توانند موثر باشند. وی اظهار کرد: رسانه مستقل کم داریم، از ۱۰هزار مجوز رسانه که صادر شده است نصف آنها فعالند. نشریات اقتصادی یا هنری در بخش خصوصی هستند، اما عمده نشریات یا مستقیم به دولت وابسته هستند یا غیرمستقیم از دولت ارتزاق می‌کنند.
تغییر مرجعیت رسانه‌ای
ضیایی‌پرور گفت: رسانه وابسته به قدرت یک دست نیست، متاسفانه امروز رسانه و رسانه‌نگار جایگزین حزب شده است، رسانه کارش انتقال واقعیت‌ها و تحلیل آنهاست. ضیایی‌پرور اظهار کرد: گزارش تحقیق و تفحص همشهری در شورای شهر تهران نشان داد این موسسه ۱۴۰۰ نیرو دارد، خبرگزاری فارس فقط در دو طبقه ۱۵۰ نفر نشسته بودند. صداوسیما یکی از پرنیروترین صداوسیماهای دنیاست، بین ۷۵ تا۱۰۰ هزار نیرو در صداوسیمای ایران کار می‌کنند. مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت ارشاد افزود: اگر بخواهیم فقط رسانه‌های اقتصادی را بررسی کنیم، تعداد نشریاتی که اولویت اول آنها اقتصاد است ۷۲۷ نشریه هستند و بیش از هزار نشریه هست که اولویت دوم آنها اقتصاد است. ضیایی‌پرور اضافه کرد: مرجعیت رسانه‌ای در کشور از رسانه داخلی به رسانه‌های خارجی تغییر کرده است. رئیس‌جمهور معتقد است باید کاری کرد تا مرجع رسانه‌ای به رسانه‌های داخلی تغییر کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد نخبگان جامعه، یعنی نخبگان سیاسی، فکری و سرمایه‌ای این سه گروه مخاطب رسانه خارجی هستند. گروه دوم طبقه متوسط هستند، رسانه قالب طبقه متوسط جامعه فضای مجازی است و طبقات پایین دستی از رسانه‌های ما استفاده می‌کنند هرچند که ماهواره هم دارند. وی ادامه داد: نخبگان ما رسانه‌های خارجی را می‌بینند. در حوزه رسانه‌های مجازی هم بالغ بر ۶۰ درصد از مردم به اینترنت دسترسی دارند؛ چیزی حدود ۵۵ میلیون نفر که از این تعداد، بین ۴۰ تا ۴۵ میلیون نفر از تلگرام استفاده می‌کنند. مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: اینستاگرام رسانه دوم مجازی ایران است و توئیتر رسانه سوم کشور است با ۱۰ میلیون نفر؛ اکثرا افراد فعال در حوزه سیاسی در توئیتر حضور دارند، توئیتر رسانه گروه نخبگانی است که گروه مرجع هم هستند. وی با بیان اینکه وضعیت رسانه‌ای هر کشور ارتباط مستقیمی با وضعیت اقتصادی کشور دارد، افزود: امروز تیراژ مطبوعات در کشور به ۷۰۰ هزار نسخه رسیده است که در این میان همشهری، ایران، جام جم، شرق و دنیای اقتصاد بیشترین فروش نسخه را دارند. با بررسی رسانه هر کشور می‌توان اقتصاد آن را متوجه شد، امروز رسانه چاپی ایران رو به تعطیلی است، مدل جالبی که در حال ایجاد است، استارتاپ‌های جدید بوده، الگوی این مدل در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد و «آخرین خبر» نمونه آن است. ضیایی‌پرور ادامه داد: مدل‌های جدید رسانه‌ای را باید در پیش بگیریم. ظهور تولیدکنندگان محتوای فردی، نمونه‌های جدید است؛ «لقمه شو» یک نفر و یک عروسک، «سوری‌لند» برمبنای آگهی است. امروز شاهد تولید محتوای فردی هستیم، پدیده دیگر مدیر کانال‌های میلیونی، پدیده دیگر روزنامه‌نگاری سلبریتی است که در حال فعالیتند، پدیده دیگر «فیک‌نیوز» است که طبق آن بسیاری از خبرها جعلی و ساختگی هستند.
وی تاکید کرد: رسانه عامل شفافیت اطلاعات است، گردش آزاد اطلاعات در سال ۸۹ و ۹۰ ابلاغ شد، ولی دولت وقت عملی نکرد، در سال ۹۳ در دوره آقای روحانی ارسال و ابلاغ شد. تا امروز ۵۲۳ دستگاه عضو این سامانه هستند طی این مدت ۵ هزار درخواست واصل شده که چهار هزار درخواست پاسخ داده شده است. در استان اصفهان ۸ دستگاه فقط عضو این سامانه هستند، این یک مطالبه است و باید رسانه‌ها مطالبه کنند که چرا بقیه دستگاه‌ها این کار را نکرده‌اند. روزنامه‌نگاری پهپادی، سنسوری و دیتا درحال ورود به فضای رسانه‌ای کشور هستند و باید این رسانه‌ها را نسبت به گذشته بیش از پیش شناخت.
دیدار نمایندگان با وزیر ارتباطات
دیروز یکی از نمایندگان مجلس گفت: سه‌شنبه شب تعدادی از نمایندگان که درباره برخی موضوعات در حوزه فضای مجازی و فناوری اطلاعات ابهاماتی داشتند با حضور در وزارت ارتباطات با آذری جهرمی دیدار کردند تا توضیحات کارشناسی آذری جهرمی را درباره این موضوعات از نزدیک بشنوند. به گفته این نماینده، دیدار مذکور در جوی صمیمانه برگزار شد و نمایندگان از نزدیک درباره شایعات محدودیت‌های احتمالی جدید در فضای مجازی از سوی برخی نهادها، میزان اثربخشی کمک به پیام‌رسان‌های داخلی و تردید در ادامه اجرای دولت الکترونیک با توجه به کاهش بودجه ICT در بودجه ۹۸ با وزیر گفت‌وگو کردند. این در حالی است که هنوز جزئیات بیشتری از این دیدار ۳ساعته منتشر نشده و حتی خبر آن در پرتال رسمی وزارت ارتباطات نیز درج نشده است.
آیت‌ا... محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار معاون وزیر ارتباطات در قم اظهارداشت: امروز با توجه به پیشرفت‌های افسارگسیخته تکنولوژی و فناوری‌های نوین برخورد منفی با موضوع فضای مجازی و بستن اینترنت یا فیلتر تلگرام اقدام مطلوبی نیست. عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: دنیا در این جهت تکامل پیدا می‌کند و به حدی خواهد رسید و شاید هم رسیده باشد که اصلا قدرت فیلتر کردن نداشته باشیم! آن وقت باید چکار کنیم؟ یا در مورد ماهواره به حدّی برسد که نیاز به دیش نباشد، آن وقت باید چه فکری کنیم؟ مسدود کردن، راه درستی نیست در عین اینکه مراقبت و حساسیت هم باید باشد، مثل این است که والدین فرزند خود را در خانه محبوس کرده و در خانه را ببندد و بگوید از خانه نباید بیرون بروی! در این صورت همه معادلات فکری و روحی فرزند به هم می‌خورد و آن روزی هم که شما در خانه را باز کرده و بخواهید بیرون برود، به درد اجتماع نمی‌خورد. استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: باید باورمان شود مسدود‌سازی راه صحیحی نیست هرچند حساسیت و مراقبت هم باید باشد، بزرگان حوزه دائما نسبت به خطرات و آسیب‌های فضاهای مجازی تأکید می‌کنند و شما مسئولان فنی باید هرچه می‌توانید فضای مجازی را آسیب‌شناسی کنید. نمی‌گویم کلا فیلترینگ کنید؛ ولی دنبال راهکار باشید تا مثلا در اینستاگرام به‌طور کلی مانع پخش فیلم‌های مستهجن شوید و لو اینکه آنها ممکن است راه قوی‌تری را طی کنند، ولی ما باید همراه آنها جلو برویم. آیت‌ا... فاضل لنکرانی تاکید کرد: مهم‌ترین مسأله‌ای که در این جهت ما را موفق می‌کند این است که سطح اطلاعات جوانان را خیلی بالا ببریم، خطر فساد را برای جوان‌ها بگوییم، صداوسیما، جراید و مطبوعات، علما، مبلغین، اساتید حوزه و دانشگاه، این خطرات را گوشزد کنند. اسلام هنرش این است که برای جوانان قوه کنترل کننده گذاشته، ما با زور دستور و بخشنامه نمی‌توانیم جلوی ورود این جوان را بگیریم و لو اینکه اینها هم تا یک حدّی باید باشد، این حدود و تعزیرات که در اسلام وجود دارد به عنوان یک عامل بازدارنده است اما عامل اصلی نیست.
