محمدتقی فاضل میبدی: افزایش قیمت ارز و تورم طی روزهای گذشته نتیجه عملکرد مجلس یازدهم است/ برخی به دنبال این هستند که کشور را به سمت تلاطم سیاسی بکشانند
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: اینکه امثال اکبر طبری در دستگاه قضایی کشور کشف می‌شوند نشان‌دهنده عمق مساله است. چنین افرادی در زمانی می‌توانند رشد کنند که عرصه سیاسی و اقتصادی کشور دچار تلاطم باشد. در چنین شرایطی این افراد می‌توانند منافع خود را تأمین کنند. بنده احتمال می‌دهم این احتمال وجود دارد که پشت دیدگاه‌هایی که برخی نمایندگان در مجلس مطرح می‌کنند که نتیجه آن تلاطم جامعه است، نوعی مافیا است که به دنبال ایجاد چنین شرایطی برای بهره‌برداری‌های شخصی و گروهی است.
به گزارش دیده بان ایران، مواضع برخی نمایندگان مجلس یازدهم درباره محدود کردن شبکه‌های اجتماعی و نگاه سلبی به این مسأله با واکنش‌های معناداری در بین افکار عمومی جامعه همراه شده است. از سوی دیگر رویکرد تهاجمی مجلس یازدهم در زمینه سیاست خارجی مورد انتقادات زیادی قرار گرفته است. مجلس یازدهم در همین مدت کوتاه شکل‌گیری تاکنون با چالش‌های جدی مواجه بوده است. رفتار نمایندگان مجلس یازدهم هنوز از پختگی لازم برخوردار نیست و از سوی دیگر مواضعی از آنها بازتاب پیدا می‌کند که نشان می‌دهد نسبت به مشکلات اصلی جامعه دارای آگاهی کافی نیستند. شاید سخنان مطرح شده درباره مدیریت شبکه‌های اجتماعی به شیوه مدیریت خودرو نمونه بارز این‌گونه رفتارها در مجلس باشد. به همین دلیل و برای تحلیل و بررسی این موضوع «آرمان ملی» با حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل میبدی‌یزدی گفت‌وگو کرده است. میبدی‌یزدی معتقد است: «پشتوانه اجتماعی اندک مجلس یازدهم باعث شده که برخی از نمایندگان تلاش کنند خود را بزرگ جلوه بدهند. هنگامی که این دسته از نمایندگان برای حل مشکلات اقتصادی راه‌حل موثری ندارند یا در زمینه تعامل با جهان پیرامون دارای یک منطق دقیق نیستند مجبورند دست به کارهایی بزنند که خود را نشان بدهند. مسائلی مانند تقابل با دیگران نتیجه‌ای جز ضرر و زیان برای کشور ندارد. حرکت‌های اعتراضی در سال ۹۶ و ۹۸ که آسیب‌های زیادی به کشور وارد کرد و سبب بدبینی مردم شد نشان داد اوضاع کشور در لایه‌های پایین اجتماعی خوب نیست». در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
چرا مجلس یازدهم در اولین اقدامات خود به سراغ شبکه‌های اجتماعی رفته و به دنبال محدود کردن شبکه‌های اجتماعی به عنوان راه‌حل است؟
اقدامات سیاسی مجلس یازدهم چه در زمینه سیاسی و چه در زمینه مذهبی اگر بدون دقت باشد برای جامعه مفید نخواهد بود. در 40 سال گذشته ما شاهد بوده‌ایم که رفتار تند نتیجه مطلوب به همراه نداشته است. در شرایط کنونی مجلس یازدهم به صورت متصلب و متعصب با موضوع سیاست خارجی برخورد می‌کند. چنین رویکردی در نهایت عاقبت مشخصی ندارد. در روزهای گذشته ما دوباره شاهد افزایش قیمت ارز و تورم در کشور بوده‌ایم که یکی از دلایل آن عملکرد مجلس یازدهم در زمینه سیاست خارجی است. درشرایط کنونی این شائبه برای مردم کشور ایجاد شده که مجلس یازدهم ممکن است کشور را به سمت تنش بیشتر ببرد. این مسأله تأثیرات منفی روانی روی افراد جامعه گذاشته و روی بازار نیز اثرگذار بوده است. از سوی دیگر سخنانی از برخی نمایندگان مجلس درباره فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی شنیده شده که با نگران‌هایی همراه بوده است. به هر حال بسیاری از کسب و کارها از طریق شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد. نکته دیگر اینکه اگر فیلترینگ صورت بگیرد استفاده از فیلترشکن‌ها بیشتر می‌شود و آثار روانی منفی در جامعه درباره مجلس و مسببان این قضیه ایجاد خواهد کرد. این اقدامات نگاه مردم جهان را نسبت به ایران منفی کرده و کشور را منزوی می‌کند. امروز ما سخنرانی‌هایی از مجلس می‌شنویم که شکل تهاجمی دارد. باید این نکته را در نظر داشت که چنین سخنرانی‌هایی عاقبت مشخصی برای جامعه ندارد. به نظر می‌رسد برخی به دنبال این است که کشور را به سمت تلاطم سیاسی بکشانند تا منافع آنها تأمین شود. بنده بعید نمی‌دانم یک مافیا پشت این موضوع باشد که کشور را به وسیله بازار ارز و سکه به تلاطم بکشاند تا بتواند منافع خود را تأمین کند.
منظور شما از مافیا چیست؟
واقعیت این است که برخی از سیاست‌ها در دهه‌های گذشته به سود یک اقلیت خاص بوده است. به عنوان مثال در چند سال اخیر و به خصوص چند ماه گذشته قیمت ارز به صورت مرتب دچار نوسان شده است. عده‌ای از این وضعیت سوءاستفاده می‌کنند. امروز پشت هر مسأله‌ای مانند سکه و خودرو یک سلطان وجود دارد. برخی از این سرشبکه‌ها دستگیر می‌شوند و برخی نیز همچنان به فعالیت‌های غیرقانونی خود ادامه می‌دهند. نکته مهم این است که باید مشخص شود منشأ فساد در کشور کجاست. شرایط به شکلی است که فضای سیاسی و اقتصاد کشور توسط همین افراد فاسد شده است. اینکه امثال اکبر طبری در دستگاه قضایی کشور کشف می‌شوند نشان‌دهنده عمق مساله است. چنین افرادی در زمانی می‌توانند رشد کنند که عرصه سیاسی و اقتصادی کشور دچار تلاطم باشد. در چنین شرایطی این افراد می‌توانند منافع خود را تأمین کنند. بنده احتمال می‌دهم این احتمال وجود دارد که پشت دیدگاه‌هایی که برخی نمایندگان در مجلس مطرح می‌کنند که نتیجه آن تلاطم جامعه است، نوعی مافیا است که به دنبال ایجاد چنین شرایطی برای بهره‌برداری‌های شخصی و گروهی است.
چرا مجلس یازدهم خیلی زود روی نقاط حساس دغدغه‌های نسل جدید مانند شبکه‌های اجتماعی و موضوعاتی مانند ارتباط با جهان دست گذاشته و رویکرد متفاوتی در پیش گرفته است؟
پشتوانه اجتماعی اندک مجلس یازدهم باعث شده که برخی از نمایندگان تلاش کنند خود را بزرگ جلوه بدهند. هنگامی که این دسته از نمایندگان برای حل مشکلات اقتصادی راه‌حل موثری ندارند یا در زمینه تعامل با جهان پیرامون دارای یک منطق صحیح نیستند مجبورند دست به کارهایی بزنند که خود را نشان بدهند. مسائلی مانند تقابل با دیگران نتیجه‌ای جز ضرر و زیان ندارد. در مقابل برخی گمان می‌کنند وضعیت کشور گل و بلبل است و همه چیز در وضعیتی مطلوب قرار دارد. این افراد هم نگاه درستی به وضعیت ندارند. حرکت‌های اعتراضی در سال 96 و 98 که آسیب‌های زیادی به کشور وارد کرده و سبب بدبینی مردم شده نشان داده است که اوضاع کشور در لایه‌های پایین اجتماعی مساعد نیست. در شرایط کنونی وضعیت بازار، قیمت‌ها و سفره مردم روز‌به‌روز وضعیت بدتری پیدا می‌کند. مقصر این وضعیت نیز تنها دولت نیست و همه نهادهای تصمیم‌گیر در به وجود آمدن این وضعیت نقش داشته‌اند. واقعیت این است که هیچ‌کس به دنبال نجات این کشور نیست و همه به دنبال دعوا و برخورد هستند. ما برای تحقق عدالت اجتماعی و آزادی‌های مدنی انقلاب کرده‌ایم و انتظار داریم جامعه در مسیری حرکت کند که زمینه تحقق عدالت اجتماعی و آزادی فراهم شود. این دیدگاه حضرت امام و امثال آیت‌ا... مطهری است. با این وجود هنور این مسائل در جامعه ما محقق نشده؛ بلکه ما روز‌به‌روز نیز از آنها فاصله گرفته‌ایم. یکی از ضروریات مهم ما در سال‌های گذشته تدوین یک رویکرد صحیح و منطقی در زمینه سیاست خارجی بوده است. این وضعیت درباره اقتصاد کشور نیز وجود دارد. ما هنوز پس از 40 سال نتوانسته‌ایم مسأله ارز را در کشور حل کنیم. چرا در سال‌های گذشته یک سیاست مدون برای نرخ ارز تصویب نشده تا نرخ هر روز تغییر نکند. مشکل اصلی نیز در سیاستگذاری‌های کلان جامعه است.
چه میزان مسأله محدودیت شبکه‌های اجتماعی و فیلترینگ آن توسط مجلس یازدهم جدی است و واکنش مردم در این زمینه چه خواهد بود؟
با محدود کردن شبکه‌های اجتماعی هیچ مشکلی حل نمی‌شود؛ بلکه مشکلات جدیدی نیز به وجود می‌آید. در گذشته نیز این اتفاق برای ما رخ داده است. در دهه شصت تصمیم گرفته شد ویدئو ممنوع شود. با این وجود ویدئو در بسیاری از خانه‌ها وجود داشت. پس از آن، این موضوع درباره ماهواره وجود داشت که با اینکه ممنوع بود اما اغلب مردم از ماهواره در منازل خود استفاده می‌کردند و در شرایط کنونی نیز استفاده می‌کنند. هنگامی که تلگرام فیلتر شد اغلب جوانان جامعه با فلیترشکن از تلگرام استفاده کردند و امروز نیز تلگرام مورد استفاده اغلب مردم است. اگر نمایندگان مجلس قصد دارند شبکه‌های اجتماعی دیگر مانند اینستاگرام را محدود کنند نه‌تنها هیچ مشکلی از جامعه حل نمی‌شود؛ بلکه کشور را در مجامع عمومی بدنام می‌کند. راه‌حل جذب جوانان فعالیت‌های فرهنگی و ایجاد اعتماد بین خود و جوانان جامعه است که متأسفانه چنین رویکردهایی در دستور کار قرار ندارد. هنگامی که بین نسل جدید و بخش‌های مهمی از کشور اعتماد وجود نداشته باشد، ایجاد محدودیت بیشتر، نتیجه عکس خواهد داشت. مسائل فرهنگی با بگیر و ببند حل نمی‌شود. مشکل زمانی حل می‌شود که بین مردم و مسئولان اعتماد دو طرفه وجود داشته باشد. تنها در این شرایط است که هر نسخه‌ای که برای مردم پیچیده شود، مردم به آن توجه کرده و آن را انجام می‌دهند. در شرایط کنونی وضعیت به‌گونه‌ای است که هر نسخه‌ای که مجلس برای مردم بپیچد مردم چندان اعتنایی جدی به آن ندارند. ممکن است مردم در ظاهر به این نسخه‌ها توجه کنند اما حرکت مردم در زیر پوست جامعه به شکل دیگری خواهد بود.
استقلال مجلس به چه میزان دارای اهمیت است؟ آیا مجلس یازدهم را مجلسی مستقل می‌دانید یا معتقدید مجلس یازدهم در نهایت تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت؟
استقلال مجلس در کشور ما براساس اصول سیاسی قرار ندارد. به همین دلیل نیز جایگاه مجلس نسبت به گذشته تنزل کرده است. مجلس باید به شکلی عمل کند که هر روزش نسبت به روز قبل عملکرد درخشان‌تری داشته باشد. متأسفانه هیچ نشانه‌ای از این وضعیت در رفتار نمایندگان و مصوباتی که در مجلس تصویب می‌شود وجود ندارد. به صورت طبیعی استقلال یک مجلس در نطق‌های رئیس مجلس و نطق‌های پیش از دستور نشان داده می‌شود. این در حالی است که مجلس یازدهم از ابتدای شکل‌گیری موضوع ایستادگی را آغاز کرده است. مشخص نیست چرا و به چه دلیلی چنین رویکردی در دستور کار مجلس یازدهم قرار گرفته است. چرا مجلس به فکر حل کردن مشکلات مردم در عمل و کوتاه مدت نیست. در 40 سال گذشته همواره این شعار توسط عده‌ای مطرح شده است. این در حالی است که نوع سیاست‌ورزی پیامدهای زیادی برای کشور به همراه داشته است. امروز باید با جهان تعامل کرد. امروز مشکل اصلی مردم گرسنگی، بیکاری و آینده جوانان است. تا زمانی که این مشکلات حل نشود نمی‌توان به سراغ مسائلی رفت که در اولویت‌های بعدی قرار دارند.
دیدگاه شما درباره مواضع و نطق‌های رئیس مجلس یازدهم چیست؟
بنده معتقدم آقای لاریجانی بیشتر در قامت ریاست مجلس قرار داشت. آقای قالیباف هنوز نتوانسته خود را به عنوان یک رئیس مجلس تأثیرگذار در تمام مراحل نشان بدهد. سخنرانی‌های روزهای نخست شکل تهاجمی نسبت به دولت و کشورهای جهان داشته است. واقعیت این است که صندلی ریاست مجلس جای تهاجم نیست. ریاست مجلس باید دارای منطقی قوی باشد. این منطق در آقای لاریجانی دیده می‌شود. هر چند ممکن است انتقاداتی نسبت به عملکرد آقای لاریجانی وجود داشته باشد اما ایشان نگاه معتدل‌تر و منطقی‌تری به مسائل داشته است. به همین دلیل نیز به نظر می‌رسد فاصله ریاست آقای قالیباف بر مجلس با آقای لاریجانی کم نیست.
