وکیل پایه یک دادگستری و فعال حوزه زنان: قتل های ناموسی در قوانین ما اصلا به رسمیت شناخته نمی‌شوند/ تا قانون اصلاح نشود فرهنگ تغییر نمی کند/ قتلهای ناموسی به درخواست پدر انجام می‌شود بر گردن می‌گیرد

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ قتل زن جوان به شکل فجیع و حواشی آن هنوز موضوع مورد بحث کارشناسان است. حقوق دانان یکی از علت های «زن کُشی» را کافی نبودن قوانین می دانند. 

مینا جعفری، وکیل پایه یک دادگستری و فعال حوزه زنان با بیان اینکه تلاش‌هایی برای ترمیم ساختار مردسالارانه جوامع در تمام جهان انجام شده و ما شاهد " قتل‌های ناموسی"  در تمام جهان هستیم اما در برخی نواحی این قتل‌ها بیشتر رخ می‌دهد، به ایسنا گفت: قتل‌ ناموسی پدیده‌ای فراتر و خاص‌تر از قتل معمولی است که در آن بعضا یک قوم و طایفه تصمیم به از بین بردن یک دختر می‌گیرند. 

وی با بیان اینکه قوانین فعلی ما در راستای این قتلها بازدارندگی ندارد، ادامه داد: متاسفانه قوانین فعلی در حوزه قتل‌های ناموسی و حتی شاید قتل زنان بازدارنده نیستند؛ گویی در برخی حوزه‌ها و قوانین هویت زنانه به رسمیت شناخته نشده و خلاء‌های قانونی متعددی در حوزه زنان داریم.  

تا قانون اصلاح نشود فرهنگ تغییر نمی کند

جعفری با اشاره به نظریات حقوقی و بیان اینکه قوانین حمایتگر زنان نیستند و تا زمانی که این قوانین اصلاح نشوند چنین فرهنگ‌هایی هم تغییر نخواهند کرد افزود: فرهنگ و قانون رابطه‌ای متقابل دارند. قانون برآمده از فرهنگ است و تا این مطالبات در راستای حمایت از زنان مطرح نشوند و از سوی قانونگذار مورد حمایت واقع نشود، به سرانجامی نخواهیم رسید. 

قتل‌های ناموسی در قوانین ما اصلا به رسمیت شناخته نمی‌شوند

این وکیل دادگستری با بیان اینکه قتل‌های ناموسی در قوانین ما اصلا به رسمیت شناخته نمی‌شوند، تصریح کرد: در میان فعالان اجتماعی و مدنی به چنین قتل‌هایی، قتل ناموسی گفته می‌شود اما ما به هیچ وجه این عنوان را در قانون نداریم و از این رو چون در قوانین ما قتل‌های ناموسی به رسمیت شناخته نشده‌اند، حالت بازدارندگی نیز وجود ندارد. 

این فعال حقوق زنان معتقد است که به‌ علت انگیزه متفاوت قتل‌های ناموسی، شیوه تلخ‌تر و نوع متفاوت تر این قتل‌ها نسبت به سایر قتل‌ها، لازم است که قانون گذار چنین قتل‌هایی را به رسمیت شناخته و مجازات‌های خاص آن را در نظر بگیرد. 

 به گفته وی همچنین باید متهمان قتل‌های ناموسی به لحاظ روانشناختی و جامعه شناختی مورد برسی قرار گرفته و به راحتی در جامعه رها نشوند.

وی معتقد است که در جامعه فعلی، اگرچه آگاهی عموم نسبت به چنین خشونت‌هایی افزایش یافته و زنان مطالبه‌گر حقوق خود شده‌اند اما به علت بازدارنده نبودن قوانین، بعضا برخی مردان به خود اجازه می‌دهند با شیء پنداشتن زنان به شکل خشونت آمیز و وحشتناکی زنان را به قتل برسانند. 

زنی که مایملک مرد تلقی می‌شود!

جعفری، با اشاره به فرهنگ مردسالارانه و پررنگ تر بودن این فرهنگ در برخی مناطق ادامه داد: وقتی زن مایملک مرد و فاقد خرد و قدرت تصمیم گیری تلقی شود، اگر زن از قواعدی که مرد برایش تعیین کرده تخطی کند به بی‌رحمانه‌ترین شکل ممکن حذف می‌شود. تفکر حاکم بر برخی نقاط هنوز اینگونه است که زن وسیله‌ای است برای مرد که تحت هر شرایطی باید از او تمکین کند.

پس از قتل رومینا قانون‌گذار چه کرد؟

این وکیل دادگستری در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به قتل رومینا توسط پدرش که سال گذشته رخ داد یادآور شد: پس از قتل رومینا، علیرغم اینکه مطالبه تغییر قوانین در راستای حمایتگری از زنان در عموم جامعه ایجاد شد، قوانین تغییری نکردند. پس از قتل رومینا با آن مطالبه عمومی در مردم، قانونگذار چه کرد؟ با وجود اینکه ما به فقه پویا معتقد هستیم و بسیاری از قوانین که بر پایه فقه هستند و امکان تغییر دارند، در این مورد به خصوص هیچ تغییری در مجازات پدر ایجاد نشد. بعضا عنوان می‌شود پدر ولی است و نمی‌توان قانون را تغییر داد، حال آنکه پدری که دچار جنون شده و اقدام به قتل فرزند می‌کند از ولایت ساقط می‌شود. مگر قتل فرزند به مصلحت او است که پدر ولی محسوب شده و از اشد مجازات به دور باشد؟.

قتلهای ناموسی که به درخواست پدر انجام می‌شود و پدر قتل را بر گردن می‌گیرد

دغدغه اصلاح قوانین که هر چند وقت یکبار با انتشار این اخبار بر زبان مسئولان می‌آید، پس از فروکش کردن جو رسانه‌ای به وادی فراموشی سپرده شده و در این میان تنها قربانیان هستند که هربار با سوء استفاده از عنوان «ناموس» به کام «مرگ» فرو می‌روند؛ ناموسی که سوء استفاده و سوءبرداشت از آن، دستمایه برخی مردان شده تا با توسل به آن قلدری را به نمایش گذاشته و خود را قهرمان جلوه دهند.

وقتی دو سال پیش از قتل «مونا» در جنوب کشور، «رومینا» از شمال همین کشور با داس پدرش و به دلیل مخالفت پدر با ازدواج او کشته شد، مسئولان درگیر و دار سوگواری برای این دختر متوجه نبودند به جای صحبت کردن درباره «حقوق زنان» و مطالبات اولیه که امروز اغلب زنان از آن آگاهند باید به سمت بازنگری در قوانین پیش روند، چراکه اگر قانون ضمانت اجرای قوی برای این رفتارها داشت، در روز روشن سر بریده یک زن توسط همسرش به نمایش گذاشته نمی شد؛ به راستی قانونگذار از دو سال قبل تا کنون که شاهد دومین قتل رسانه‌ای شده تحت عنوان «ناموسی» هستیم، برای تغییر در قوانین و حمایت بیشتر از زنان چه کرده است؟.

این فعال حقوق زنان در ادامه درباره قتل «مونا»، توضیح داد: در این مورد به خصوص اگر خانواده دختر رضایت ندهند و تفاضل دیه را پرداخت کنند، مجرم محکوم به اعدام می‌شود. در این میان اما ما شاهد این امر هستیم که بعضا قتل‌های ناموسی به درخواست پدر دختر انجام شده و حتی برخی پدران این قتل‌ها به گردن می‌گیرند که از قصاص نیز تبرئه شوند. در واقع بعضا این قتل‌های ناموسی با هماهنگی پدر رخ می‌دهد. بخش عمده‌ای از این قتل‌ها به ناآگاهی جامعه و بخش دیگر به نبود قوانین حمایتگر مخصوص این مسائل باز می‌گردد. 

جعفری با تاکید بر اینکه تا قانون در قتل‌های ناموسی بازدارنده نباشد، تغییر در وضع موجود رخ نخواهد داد، تصریح کرد که اگر قتل ناموسی در قانون به رسمیت شناخته شده و مجازات خاص برای آن  در نظر گرفته شود، می‌توان امید به تغییر شرایط فعلی داشت.

 وی در پایان سخنان خود تاکید کرد که باید علت و انگیزه‌های قتل‌های ناموسی مورد بررسی قرار گرفته و تحلیل‌های جامعه شناختی و روانشناختی بر روی آن انجام شود.