امیر ناظمی در نشست Gtalk: بنده حاضرم با اعضای کمیسیون طرح صیانت مجلس شورای اسلامی مناظره کنم/ طرح صیانت در خوش‌بینانه‌ترین حالت از سر کم‌دانشی و در بدبینانه‌ترین حالت هم ناامیدسازی جمعی است

به گزارش دیده بان ایران؛اولین دوره رویداد Gtalk با محوریت بررسی ابزارهای گوگل امروز برگزار شد. 

 در این رویداد افرادی چون امیر ناظمی (رییس سابق سازمان فناوری اطلاعات ایران و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور)، رضا الفت نسب (دبیر اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی)، عادل طالبی (دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای الکترونیک)، حمیدرضا سعادتی (مدیر ارشد بازاریابی اسنپ اکسپرس)، سامان فائق (مدیر سابق مرکز رشد و نوآوری بانک صادرات)، مهدی شجاری (موسس رسانه موبونیوز)، میلاد شولی (مدیر سئو دیجی کالا)، محمد مهدی باقری (هم بنیانگذار ویراستاران)، مژان فدایی (هم بنیان گذار الوکانتنت)، امین مهدوی (هم بنیانگذار الوکانتنت)، حسین مباهی (پژوهشگر ارشد گوگل)، سارا زارع (مدیر محصول سابق گوگل) و... هر کدام به طرح دیدگاه های خود پرداختند

همچنین در یکی از پنل های این رویداد، طرح "صیانت از حقوق کاربران در شبکه های مجازی" به بحث گذاشته شد.

این رویداد با همت مجموعه های استارت آپی ویکست، الوکانتنت و آژانس تبلیغاتی دیده بان برگزار شد.

امیر ناظمی، معاون سابق وزیر ارتباطات با اشاره به طرح صیانت از کاربران فضای مجازی، با بیان اینکه بستن سرویس‌های گوگل امکان‌پذیر است، اما با این کار رشدی صورت نمی‌گیرد، گفت: باید این را در نظر داشته باشیم که آیا اگر طرح صیانت اجرا شود رشدی وجود خواهد داشت یا خیر بخش زیادی از منتقدین پاسخ‌شان به این سوال «نه» است نمی‌تواند رشدی داشته باشد. طرح صیانت مثل این است که برای جلوگیری از ورود سارقان به یک ساختمان، گرگ‌هایی را در حیاط رها کنند و این گرگ‌ها ممکن است روزی خود این افراد را طعمه قرار دهند. طراحان این طرح می‌گویند که قرار نیست شبکه‌ اجتماعی بسته شود  اما باید این سرویس ها به حرف ما گوش دهند، سوالی که الان مطرح است این است که بالفرض به حرف شما گوش ندادند آن‌موقع تکلیف چیست؟ از طرفی دیگر افراد حاضر در این حوزه هم ترجیح می‌دهند در جایی حضور داشته باشند که چنین خطری تهدیدشان نکند.

وی در پاسخ به این نکته که طرح صیانت به‌دلیل کم‌کاری دولت در ارائه لایحه‌ای برای حفاظت از حقوق کاربران ارائه شد، توضیح داد: هر چیزی در ایران به یک موضوع سیاسی تبدیل خواهد شد پس مسئله این طرح این نیست شما اگر در خصوص این میز سوال بپرسید قاعدتا متخصصین این میز پاسخگو خواهند بود اما شما اگر دوست داشته باشید همین میز را سیاسی کنید خیلی راحت این اتفاق می‌افتد دقیقا اتفاقی که در ایران افتاده است همین است.

ناظمی در ادامه اظهار کرد: من حاضرم با هر کدام از اعضای کمیسیون طرح صیانت مجلس شورای اسلامی مناظره کنم اما وقتی این افراد حاضر به صحبت کردن نیستند بنده چه کاری از دستم برمی‌آید؟ بنده آمادگی خودم را اعلام میکنم که با هر کدام از اعضای شورای عالی فضای مجازی و اعضای کمیسیون طرح صیانت مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو و مناظره بنشینم.

وی در پاسخ به این سوال که چرا در زمانی که خودتان در دولت منصبی داشتید، کاری در جهت جلوگیری از پیش‌بردن این طرح نکردید، گفت: شما نمی‌توانید به من بگویید که چرا باران نمی‌آید وقتی ابزار انجام یکسری کارها و اقدامات را ندارم و هیچ کاری از دستم بر نمی‌آید. پنج سال پیش دولت لایحه‌ای‌ برای ارائه به مجلس آماده کرد. اگر در لایحه‌ای بحث جرم‌انگاری وجود داشته باشد در این میان یک دعوایی میان مجلس و دولت اتفاق خواهد افتاد که مجلس معتقد است دولت حق ندارد لایحه‌ای بدهد که در آن جرم‌انگاری شده باشد و این فقط در اختیار مجلس و قوه قضاییه است که این کار را انجام دهد؛ ما جلسه‌ای را با رئیس مجلس وقت و معاون‌شان برگزار کردیم. در آن جلسه توافق شد که چون دولت نمی‌تواند این طرح را ارائه دهد بنابراین یک کارگروه مشترکی میان دولت و مجلس تشکیل شود و برای این که بعدا قوه قضاییه با این قضیه چالش نداشته باشد، این نهاد هم به این گروه اضافه شد.

ناظمی ادامه داد: این لایحه با تغییراتی که اعمال شده بود به دولت برگشت که تاییدیه بگیرد اما در این حین نمایندگان مجلس طرحی را ارائه دادند که هیچ تناسبی با لایحه دولت نداشت. ما لایحه را در دو نوبت به نظرسنجی متخصصان هم گذاشتیم و متن این لایحه در سایت سازمان فناوری اطلاعات قرار دارد طرحی که مورد اجماع مرکز پژوهش‌های مجلس به عنوان بازوی تخصصی قوه مقننه، پژوهشگاه قوه قضاییه و دولت قرار داشت. منطق این لایحه طرفدار کاربر بود و حریم خصوصی کاربر را مورد نظر قرار داشت و نمونه بومی‌سازی‌شده‌اش را ما ارائه داده بودیم. GDPR اروپا بود‌

 رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات در پاسخ به اینکه آیا امکان جاسوسی از داده کاربران وجود دارد، اظهار کرد: بله امکان جاسوسی وجود دارد و به نظر می‌رسد نهادهایی در آمریکا هستند که جاسوسی می‌کنند. ما هم به این مساله معتقدیم اما راه‌حل این مشکل، نابودی کلی اکوسیستم فناوری نیست. اما آیا تصمیماتی که ما گرفتیم به نفع امنیت ما بود؟ وقتی تلگرام فیلتر شد، همه از واتس‌اپ استفاده کردند که با اینستاگرام متعلق به یک شرکت آمریکایی هستند. یک راهکار مقابله با جاسوسی‌ این است که تنوع خدمت ایجاد کنیم و بر روی یک موضوع تمرکز نداشته باشیم اگر قرار باشد تنوعی وجود داشته باشد که امکان جاسوسی و دسترسی به داده کاربران کاهش پیدا کند، با فیلترینگ تلگرام، ضد این راه‌حل رفتار می‌شود.

وی ادامه داد: راه‌حل دوم این است که ببینیم چه امکاناتی را می‌توان در مقیاس پایین ارائه دهیم. بعضی از امکانات مانند موتور جست‌وجو امکان‌پذیر نیست که در مقیاس پایین ارائه شود و باید کاربر زیادی وجود داشته باشد که بتوان موتور جست‌وجو ارائه داد چون نیمی از فاکتورهایی که صفحه مورد نظر را کاربر مشخص می‌کند، براساس رفتار کاربران قبلی تعیین می‌شود و کل کاربران فارسی‌زبان به این میزان نمی‌رسد که موتور جست‌وجو جدید عرضه کرد. یعنی موتور جست‌وجو باید یک میزان حداقلی داشته باشد درمقابل در حوزه مسیریاب، با مقیاس پایین هم می‌توان نمونه بومی عرضه کرد. همانطور که نمونه‌های بومی مسیریاب در ایران هم مورد استفاده کاربران قرار گرفته است و خدمت بیشتری هم می‌تواند ارائه دهد. شما اگر کاربر ایرانی را سر لج نی‌اندازید و آزادی‌هایش را محدود نکنید اتفاقا بیشتر رغبت به استفاده از محصولات و اپلیکیشن‌های ایرانی پیدا می‌کند چون امکانات بیشتری در اختیارش قرار می‌گیرد. اما در برخی موارد در مقایش پایین این امکان وجود ندارد نمونه‌اش همین موتور جست‌وجوی ایرانی است. شما اگر می‌خواهید اولویت گذاری هم کنید معنای تخصصی آن این است که کدام موارد را می‌توانیم در مقایس پایین داشته باشیم تا در راستای رسیدن به آن‌ها تلاش کنیم. در مقایس‌های بزرگ‌تر نمی‌توانیم از نمونه بومی ان استفاده کنیم چون عملا جواب نمی‌دهد.

وی در ادامه بیان کرد: راه‌حل سوم این است که شما وارد اتحادهای استراتژیک با شرکت های دیگر جهانی شوید. مثلا شما تصور کنید به جای این‌که می‌رفتیم تلگرام را فیلتر کنیم، سهامدار تلگرام شویم آیا الان وضعیت اکوسیستم ما بهتر نبود؟ وضعیت دسترسی به داده‌های ما به شکلی بهتر اتفاق نمی‌افتاد؟ موضوع این است که آن طرفی که این طرح را می‌خواهد به مرحله اجحرا برساند نه دلیل خودش را می‌گوید نه حاضر به مناظره است و نه هیچ پاسخگویی دیگری! نماینده مجلس شاید کسرشانش باشد که بخواهد با ما صحبت و یا مناظره کند. اما حداقل کاری که می‌توانند انجام دهند این است که به حرف‌های ما گوش دهند.

ناظمی در پاسخ به این گفته که سخنگوی طرح صیانت گفته است هر مخالفی که بخواهد، اجازه حضور در این جلسه‌ها را به او داده خواهد شد، گفت: اجازه حضور به چه معناست؟ یعنی بنده به عنوان مخالف به آن‌جا بروم و فقط نظاره‌گر باشم و حرفی نزنم؟ این آقایان حتی در مورد پخش کردنش هم بارها تغییر نظر داده‌اند! مشارکت معنا دارد. مشارکت بدین معنا است که وقتی دو نفر در یک مکانی حضور دارند یک نفرشان یک خواسته و دیگری خواسته دیگری دارد، از دل این نشست یا یک خواسته جدید مطرح می‌شود و یا بر سر یکی از خواسته ها توافق می کنند اما در خصوص ما این اتفاق نخواهد افتاد. الان یک میلیون نفر مخالفت خود را با این طرح امضا کرده‌اند چه اتفاقی افتاد؟ تنها اتفاقی که افتاد این بود که نماینده مجلس گفت که یک میلیون که هیچ 100 میلیون نفر هم امضا کنند ما کار خودمان را انجام می دهیم! این تنها تاثیر بیان مخالفت ما با این طرح بوده است. اسم این را نمی‌شود تعامل گذاشت این بیشتر اسمش مسخره کردن مردم است.

ناظمی در خصوص نقض حریم خصوصی در گوکل گفت: وقتی می‌گوییم حریم خصوصی خیلی مبحث مهمی است یک سوال مطرح می شود آیا نام و نام‌خانوادگی شما جزء حریم خصوصی است؟ کدملی یا میزان مالیات به چه صورت؟ اگر این موارد را در جوامع مختلف مورد بررسی قرار دهیم متوجه خواهیم شد که نگاه های مختلفی در خصوص این قضیه وجود دارد. در یک جامعه‌ای آن مالیاتی که شما پرداخت می‌کنید هم یک امر عمومی است اما در جامعه‌ای دیگر این موضوع کاملا شخصی و جزءای از حریم خصوصی افراد است. ممکن است اسم من یا کدملی و آدرس محل زندگی‌ام به صورت جداگانه نقض حریم خصوصی نباشد اما کنار گرفتن این‌ها در کنار هم قطعا حریم خصوصی من را زیر سوال می‌برد. ما در بحث داده می‌گوییم شما از یک داده می‌توانید بدون نام استفاده کنید. آن چیزی ما نیاز به فهمیدنش داریم این است که اول متوجه شویم که چه چیزی حریم خصوصی ما است. مجلس بیاید در این خصوصی صحبت کند تا تکلیف‌مان مشخص شود! ما این مباحث را رها کرده‎‌ایم.

ناظمی در خصوص اجرای این طرح در کشورهای دیگر، توضیح داد: برخی می گویند در برخی کشورها مثل ترکیه این طرح اجرا شده است اما آن چیزی که در ادامه این طرح در کشوری مثل ترکیه آمده است و نماینده محترم مجلس از خواندن آن امتناع می‌ورزد این است که در ترکیه یک شهروند و یا  شرکت می‌تواند از دولت به دلیل این دسترسی دولت شکایت کند. این شهروند نه تنها می‌تواند به دادگاه ترکیه بلکه به دادگاه اروپا هم می‌تواند شکایت کند و اگر در اروپا به نفع شهروند رای صادر شود  نه تنها این دسترسی لغو می شود بلکه دولت باید جریمه آن را هم بپردازد. ماجرا این است که تفسیر دلخواهانه در مورد بیشتر قضایا مطرح می شود که در خوشبینانه‌ترین حالت این نشان از کمبود دانش و در بدبینانه‌ترین حالت هم ناامیدسازی جمعی است.

وی  در مورد این سوال که گفته می‌شود مسیریاب های بومی داده های شان را از ویز می‌گیرند، اظهار کرد : مسیریاب های بومی از یک بستر اپن‌سورس نقشه با عنوان «اپن استریت مپ» استفاده می‌کنند و داده‌های شان را از ویز نمی‌گیرند. ویز نیز داده های خود را از این بستر تهیه می‌کند.

رئیس سابق سازمان اطلاعات فناوری درباره کندی پروژه شبکه ملی اطلاعات گفت : کندی در این شبکه وجود ندارد و کسانی که می‌گویند این پروژه به کندی پیش می‌رود، تلقی شان از شبکه ملی اطلاعات متفاوت است. اما بر اساس اسناد مدنظر این شبکه آنچه در حال حاضر استفاده می کنیم همان شبکه ملی اطلاعات است . شبکه ملی در تعارض با اینترنت نیست. آنهایی که از عملکرد شبکه ملی اطلاعات انتقاد می کنند یک شبکه مستقل از اینترنت مدنظرشان است.

ناظمی با اشاره به حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت در روزهای اخیر خاطرنشان کرد: این سامانه خارج از اینترنت بوده و یک شبکه کاملا داخلی و اختصاصی است اما تحت نفوذ قرار گرفت. ما در سال ۹۷ برای تبدیل کارت بانکی به کارت سوخت ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار ثبت نام انجام دادیم اما در نهایت نهادهای تصمیم گیر با اجرای این طرح مخالفت کردند.