برگزاری اجلاس اکو در بندرعباس؛ توسعه از راه بین المللی شدن

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ تحریم های ٢٠ سال اخیر از دو منظر قابل بررسی است. نخست از وجهی کوتاه مدت، این تحریم ها با ایجاد تنگنای ارزی و فشار به بخش های مولد اقتصاد ایران، سهم ایران از کیک جهانی اقتصاد را کوچک کرد که در نتیجه آن درآمد سرانه ایرانیان کم شد، همین مساله به مرور سیاستگذاران را در ایران دچار کوچک شدن هرچه بیشتر افق دید کرد، چراکه با افزایش مشکلات روزمره اقتصادی اندیشیدن به افق های جدید و دورتر هرچه بیشتر سخت می‌شود.

در مرحله دوم با فاصله گرفتن ایران از روندهای جهانی اقتصاد، کشورهای رقیب در منطقه تلاش کردند تا مسیرهای تجاری را به تناسب وضعیت جدید بازتعریف کنند، نکته ای که در بلند مدت ولو با رفع تحریم ها، فرصت های اقتصادی جدید را از دسترس کشور خارج می‌کند که در صورت تثبیت این سناریو ما شاهد رکود در  وضعیت فعلی اقتصادی خواهیم بود. 

کریدور های ترانزیتی، مسیرهای انرژی و خطوط مواصلاتی مهم در دنیا تنها یک راه ساده برای عبور کالا و انرژی نیستند، بلکه آنان شریان های حیاتی یک کشور و نمادی از قدرت و وزن تاثیر گذاری آن در معادلات جهانی هستند. 

در چندسال اخیر و با گسترش هرچه بیشتر تحریم های بین المللی ظالمانه علیه ایران، کشورهای منطقه‌ ای شروع به بازتنظیم کریدور های مهم در جوار مرزهای کشورمان کردند. از خط لوله گاز تاپی که جایگزین خط لوله صلح ایران شد و گاز ازبکستان را از مسیر افغانستان به پاکستان و هند منتقل می‌کند تا خط مواصلاتی شرقی و غربی ترکیه به آسیای مرکزی که نه تنها مسیری برای حمل و نقل کالا که مسیری برای پیوند دادن هویت پان ترکی است، هویتی که در برخی نقاط داعیه ای را برعلیه خاک کشورمان علم می‌کند، ماشاهد کنار گذاشته شدن ایران از شریان های اصلی حمل و نقل در منطقه استراتژیک غرب آسیا هستیم. 

علی رغم خطرات چندوجهی کنار گذاشته شدن ایران از مسیرهای اصلی مواصلاتی از قبیل خط لوله گاز انتقالی به هند در شرق و اروپا در غرب و ابتکار کمربند جدید چین و تکمیل نشدن مسیر شمال به جنوب برای ترانزیت کالا از بنادر جنوبی ایران به اروپا، ایران در حال قرار گرفتن در موقعیت انسداد جغرافیایی است. 

این وضعیت خطرناک به مرور شرایط پایدار بی‌ثبات کننده ای را بر اقتصاد ایران تحمیل می‌کند. 

متأسفانه در  سیاستگذاری امنیت ملی در ایران، مساله اهمیت کریدور ها به عنوان یک امر ژئوپلیتیک معمولا نادیده گرفته می‌شود. 

روز چهارشنبه ١١ اسفند ماه، بندرعباس میزبان اجلاسیه اکو بود. 

بندرعباس به عنوان محل استقرار بندر شهید رجایی(مهم ترین بندر آب عمیق) که بخش بزرگی از ترانزیت دریایی ایران را پوشش می‌دهد، نقش مهمی در مسیر شمال به جنوب و اتصال قاره اروپا به اقیانوس هند دارد. 

این همایش دوروزه در شهر بندرعباس فرصت مهمی برای آغاز گفتگو پیرامون مساله حیاتی ترانزیت و مسیرهای مواصلاتی برای ایران بود. 

نفس تشکیل اجلاسیه نمایندگان دائم عضو اکو در بندرعباس می‌تواند زمانی برای بازتعریف فهم ما از مساله ترانزیت و نقش مطلوب ایران در کریدورهای جهانی باشد. 

مهدی دوستی استاندار هرمزگان در آیین افتتاح اجلاسیه اکو که با موضوع همکاری های مشترک اقتصادی بین دولت های عضو اکو با بخش خصوصی در ایران تشکیل شد، 

بیان نمود که توجه به کریدور های مهم در منطقه و تعریف جایگاه ایران در موقعیت این کریدور ها بخصوص کریدور ‌شمال به جنوب اهمیت فوق العاده ای برای دولت جدید دارد. 

دوستی همچنین در کنفرانس مطبوعاتی بیان کرده بود که در تلاش است تا هرمزگان را بین المللی نماید، چرا که بین المللی شدن منجر به استقرار نیروهای قدرتمندی می‌شود  که می‌توانند هرمزگان را در مسیر توسعه پایدار قرار دهند. 

شعار هرمزگان دروازه پیشرفت ایران که توسط تیم جدید مدیریت استانداری هرمزگان تدوین شده است، نمایان گر دیدگاه راهبردی است که می‌داند ایران برای پیشرفت و جلوگیری از انسداد و در حاشیه ماندن در جغرافیای سیاسی و اقتصادی باید به مسیرهای جهانی اقتصاد و انرژی متصل گردد. 

این مسیرها همانگونه که در ابتدای این یادداشت به آن اشاره شد فقط کریدور هایی برای حمل کالا و انرژی نیستند، بلکه مسیرهایی برای قدرت یافتن و دست یابی به موقعیت استراتژیک در صحنه جهانی است. 

تفکری که گام های توسعه جدید را برمی‌دارد، باید به اصل جغرافیایی توسعه بازگردد، چرا که توسعه ملی نه در یک فضای خیالی بلکه در واقعیت فضای موجود منطقه ای و جهانی شکل می‌گیرد.