اعتراض شیرین!

 دیده بان ایران: مردی که با چند بسته بیسکویت به اتاق بازرگانی آمده بود، به‌سرعت در فضای مجازی گل کرد. خدا شکر کاظمی، عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران این‌بار در نشست هفتگی اعضای اتاق با چند بسته بیسکویت خارجی آمد که از سوپرمارکت نزدیک خانه‌اش خریده بود. او که بیسکویت‌ها را روی میز هیأت نمایندگان چیده بود، در میانه‌های بحث یکی از بسته‌ها را بالا برد و گفت کارگران کارخانه‌اش از ١٢٠٠ نفر به ١٢٠ نفر رسیده است.

کاظمی که به واردات بی‌رویه و قاچاق انتقادهای تند و تیزی مطرح کرد، از ماجرای آوردن بیسکویت به نشست اتاق تعریف می‌کند و می‌گوید: روز قبل از نشست در خانه‌اش بوده که گوشی تلفن‌همراهش زنگ می‌خورد و همسر یکی از کارگران به او التماس می‌کند که شوهرش را از کارخانه‌اش اخراج نکند. گویا دختربچه ٩ساله آن کارگر گوشی را از مادرش می‌گیرد و به مدیرعامل پدرش می‌گوید که با اخراج پدرش آنها اجاره‌خانه ندارند و مجبور می‌شوند در خیابان بمانند.

این رخداد که آقای مدیرعامل را بشدت متأثر کرده است، نشست کاری او را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد. جمشید مغازه‌ای، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان شیرینی و شکلات که عضو اتاق بازرگانی است و در آن نشست حضور داشته است به «شهروند» توضیح می‌دهد: شکرخدا کاظمی تولیدکننده بیسکویت و شکلات نیست و در صنف تولیدکنندگان سیمان است؛ اما رفتاری که او کرد رفتاری سمبلیک و در اعتراض به مصایب مشترک تولیدکنندگان ایرانی است.

او ادامه می‌دهد: این مصایب سال‌های طولانی در اقتصاد ایران مزمن شده است و مربوط به این دولت و آن دولت نیست اما سیاست‌های اقتصادی ایران سالیان دراز در جهت حمایت از واردات و نه تولید بوده است!

با وجود این نمی‌توان از نگرانی شکرخدا کاظمی برای صنعت شیرینی و شکلات ایران چشم‌پوشی کرد. به‌ویژه وقتی که بدانید مطابق با گزارش انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات، تولیدکنندگان ایرانی سالانه حدود ٦٠٠‌میلیون دلار صادرات انجام می‌دهند. ارزش این رقم چیزی حدود ٢٠ تا ٢٤ برابر ارزش صادرات خودرو و بین ١,٥ تا ٢ برابر صادرات فرش ایرانی است. حالا اما رکود گریبان تولیدکنندگان این بخش را گرفته است. تولیدکنندگان کوچکی که با واردات و قاچاق هر چند در حجم کم و افزایش هزینه‌ها و گرفتاری‌های تولید در ایران راحت می‌توانند به حاشیه بروند.

رئیس اتاقاعتراض به واردات بیسکویت نابجا نبود

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران درباره ماجرای اعتراض به واردات بیسکویت خارجی به فارس گفته است اعتراض فعال بخش خصوصی به واردات نابجا نبود و رسالت بخش خصوصی بیان نظرات کارشناسی است و هیچ ملاحظه‌ای در این مورد نمی‌کنیم.
او ادامه داده است نسبت‌دادن این مصایب کهنه‌شده تولیدکنندگان به این دولت و آن دولت و بهره‌برداری سیاسی از این ماجرا درست نیست و نظرات کارشناسی برای آن مطرح شود که سنگی از جلوی راه اقتصاد کشور برداشته شود.
علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه قنادان و فروشندگان شیرینی و شکلات می‌گوید: رکود بازار و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان باعث شده است چیزی حدود ٤٠‌درصد مصرف شیرینی و شکلات افت کند.
او ادامه می‌دهد: افت شدید تقاضا در بازار ایران باعث شده است که از‌ سال ٨١ تاکنون تعداد واحدهای مجاز فروش شیرینی و شکلات در تهران که رقمی حدود ١٣٠٠ واحد است تا امروز افزایش نداشته باشد و با ریزش‌ها و تغییر کاربری واحدهای فروش و تقاضاهای جدید این عدد ثابت بماند.
افت فروش شیرینی و شکلات در بازار داخلی در شرایطی رخ می‌دهد که براساس اعلام انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات سرانه مصرف شیرینی و شکلات در ایران تنها ٢ کیلوگرم است. این در حالی است که سرانه مصرف شیرینی و شکلات در برخی کشورهای اروپایی به ١٠ کیلوگرم نیز می‌رسد.

صادرات شیرینی و شکلات پرارزش‌تر از صادرات خودرو و فرش

سرمایه‌گذاری در صنعت شیرینی و شکلات کشور حدود ١٥سال است که به‌طور جدی شروع شده، به ‌طوری که در میانه دهه ٨٠ تعداد کارخانه‌های تولید شیرینی و شکلات در کشور به یکباره بیش از سه‌برابر شد و تعداد اعضای انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات کشور از ٩٥ شرکت به حدود ٣٠٠ شرکت فعال رسید. البته بیشترین میزان سرمایه‌گذاری در این زمینه در شهر تبریز و استان آذربایجان‌شرقی انجام شد تا جایی که این شهر را به پایتخت شکلات کشورتبدیل کرد.

٥٠درصد از بیسکویت و شکلات ایران در تبریز تولید می‌شود و بیشتر از ٨٥٠ واحد تولیدی شیرینی و شکلات در این شهر وجود دارد و محصولات آنها به بیش از ٥٠ کشور جهان صادر می‌شود. این حجم از صادرات شیرینی و شکلات سالانه حدود ٦٠٠‌میلیون دلار برای کشور ارزآوری دارد. جالب است بدانید میزان صادرات شیرینی و شکلات ایران چند برابر ارزش صادرات خودرو و قالی ایرانی گزارش شده است.

مطابق با آمار گمرک ارزش صادرات خودرو به ٢٥ تا ٣٠‌میلیون دلار در‌ سال می‌رسد و ارزش صادرات فرش حدود ٣٥٠ تا ٤٠٠‌میلیون دلار است. به این ترتیب صادرات ٦٠٠‌میلیون دلاری شیرینی و شکلات چیزی بین ٢٠ تا ٢٤ برابر صادرات خودرو ارزش دارد و بین ١,٥ تا ٢ برابر صادرات فرش برای کشور ارزآوری دارد .

براساس آمارهای جهانی آمریکا، سوییس، ایتالیا، آلمان، ترکیه، هلند، آرژانتین و بلژیک بزرگترین تولیدکنندگان شیرینی و شکلات در جهان هستند و ارزش بازار محصولات شیرینی و شکلات در منطقه خاورمیانه و آسیای میانه ١٠‌میلیارد دلار برآورد شده که سهم ایران از این بازار ٥درصد است. آمار انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات آمریکا   نشان می‌دهد که تولید ایران در این بخش سالانه حدود یک‌میلیون و ٥٩٦‌هزار تن است که از این میان حدود یک‌پنجم محصولات تولید‌شده به خارج از کشور صادر می‌شود. این سهم از بازار صادراتی به گفته فعالان صنعت غذا بسیار ناچیز است و تنها با سهم صادراتی یکی از تولیدکنندگان ترکیه برابری می‌کند.

مغازه‌های تبریز انباشته از شیرینی‌های خارجی است

با وجود ارزش اقتصادی بالایی که تولید شیرینی و شکلات در ایران دارد، گفته می‌شود رقمی بین ٣٠ تا ١٠٠‌هزار تن شیرینی و شکلات وارداتی و قاچاق در بازار ایران وجود دارد. البته جمشید مغازه‌ای، رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات در گفت‌وگو با ایسنا به حجم صادرات ٢٣٠‌هزار تنی شیرینی و شکلات در ‌سال ٩٣ اشاره کرده و گفته است حجم واردات و قاچاق به کشور نیز در آن‌ سال تقریبا معادل همین رقم بوده و مزیت صادرات را از بین برده است.

البته عزیزی، دبیر انجمن صنایع غذایی به «شهروند» می‌گوید: رقم واردات شیرینی و شکلات آن‌قدرها بالا نیست که بتواند تولید شیرینی و شکلات را در ایران تحت‌تأثیر قرار دهد؛ اما رسانه‌های محلی تبریز به‌عنوان قطب تولید شیرینی و شکلات کشور چندان به این موضوع اعتقاد ندارند و می‌نویسند که در فروشگاه‌ها و مغازه‌های تبریز شیرینی و شکلات خارجی بیداد می‌کند. یونس ژائله، رئیس انجمن صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی آذربایجان‌شرقی به یکی از رسانه‌های محلی به نام رزق گفته است روزانه صدها کامیون شیرینی و شکلات از طریق مرزهای ارس و جلفا وارد این استان می‌شود. این محصولات که به گفته ژائله از ترکیه وارد می‌شود، با حاشیه سود بالایی که برای فروشندگان دار،د فروش تولید داخلی را از مزیت می‌اندازد و می‌تواند موجب گسترش قاچاق و واردات شیرینی و شکلات به کشور شود.

او تأکید می‌کند وقتی حجم سرمایه و کسب‌و‌کار کوچک تولیدکنندگان شیرینی و شکلات را در نظر بگیریم به راحتی متوجه می‌شویم که آنها تا چه اندازه می‌توانند مقابل واردات بی‌حساب و کتاب آسیب‌پذیر باشند.
رضا انصاری، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس دهم هم با تأیید این نکته به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است به قیمت ٤٠ تا ١٠٠‌هزار تومانی شکلات‌های خارجی و حاشیه سود کلان آن اشاره می‌کند و می‌گوید: اکنون بسیاری از کشورهای صاحبنام مانند سوییس بازار جهانی صنعت شکلات‌سازی را در اختیار گرفته که باید با مطالعه و الگوبرداری از آنها و استفاده از تکنولوژی‌های نوین، این بازار را در اختیار خود بگیریم.