وزیر جهاد کشاورزی: افزایش بهره وری راهبرد اصلی برنامه های وزارت جهاد کشاورزی در دولت دوازدهم است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، مهندس محمود حجتی با حضور در یک برنامه تلویزیونی به مناسبت هفته دولت، افزایش بهره‌وری را راهبرد اصلی برنامه های وزارت جهاد کشاورزی در دولت دوازدهم اعلام کرده و اظهار کرد: با توجه به محدودیت های منابع آب و خاک و همچنین اسناد بالادستی نظیر برنامه ششم توسعه و برنامه اقتصاد مقاومتی، افزایش بهره وری به ویژه در آب در دولت یازدهم هم مورد توجه بوده است.

وی با بیان این که ایران به خاطر تنوع اقلیمی در بیشتر محصولات کشاورزی به ویژه تولیدات باغی، دام و طیور و شیلات دارای مزیت تولید است، یادآور شد: ظرفیت های مغفولی نظیر گیاهان دارویی و پرورش ماهی در قفس با قابلیت افزایش تولید و اشتغال در کشور وجود دارد که در برنامه های وزارت جهاد کشاورزی به آنها توجه شده است.

حجتی اضافه کرد: کل تولید محصولات شیلاتی حاصل از صید و آبزی پروری نزدیک به یک میلیون تن است در حالی که براساس ارزیابی های اولیه یک میلیون تن ظرفیت پرورش ماهی در قفس در کشور وجود دارد.

وی با اشاره به این که هم اکنون 400 قفس در دریاهای شمال و جنوب کشور نصب شده است،اظهار داشت: در برنامه پنج ساله ششم، تولید 200 هزارتن ماهی به شیوه پرورش در قفس پیش بینی شده که علاوه بر افزایش تولید،اشتغالزایی مناسبی هم دارد.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که میزان مصرف آب در گلخانه ها، 8 درصد فضای باز است، گفت: علاوه بر افزایش تولید و کاهش مصرف آب، با احداث هر هکتار گلخانه 10 نفر شغل ایجاد می شود که یک شغل مربوط به فارغ التحصیلان کشاورزی و 7 تا 8 شغل مربوط به کارگران ماهر است ضمن آن که در بیرون از گلخانه و در بخش هایی مثل بسته بندی و حمل و نقل نیز به صورت جانبی اشتغال ایجاد خواهد شد.

حجتی با اشاره به پیش بینی رشد 8 درصدی برای کشور در برنامه ششم، متوسط رشد بخش کشاورزی در چهار سال گذشته را 5.3 درصد عنوان کرد و افزود: با افزایش 21 میلیون تنی تولیدات کشاورزی از 97 میلیون تن در سال 92 به 118 میلیون تن در سال 95 ، تراز تجاری غذای کشور از منفی 8.1 میلیارد دلار به منفی 3.09 میلیارد دلار در سال 95 به میزان 5 میلیارد دلار بهبود یافته و به عبارت دیگر صاردات بیشتر و واردات کمتر شده (75 تا 80 درصد) و البته کاهش قیمت های جهانی هم (20 تا 25 درصد) در این بهبود تراز تجاری موثر بوده است.

وی پیش بینی کرد با در اختیار قرار گرفتن منابع مناسب، تراز تجاری غذای کشور در افقی 10 ساله به صفر برسد.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به افزایش 50 درصدی تولید شکر در دولت یازدهم اظهار کرد:با وجود کاهش 100 هزار هکتاری سطح زیر کشت بهاره چغندرقند از 170 هزار هکتار به 70 هزار هکتار،تولید شکر از یک میلیون و 124 هزار تن در سال 92 به یک میلیون و 650 هزار تن در سال 95 افزایش یافته که در این زمینه استفاده از بذور مناسب، توسعه روش های نوین آبیاری، مکانیزاسیون، توسعه کشت پاییزه و افزایش مهارت بهره برداران تاثیر داشته است.

وی خاطرنشان کرد: میزان تولید شکر به ازای مصرف یک متر مکعب آب با افزایش بهره وری از 200 گرم در دهه 80 به 600 گرم در سال 95 افزایش یافته است.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این که بخش کشاورزی خصوصی ترین بخش اقتصادی کشور است، نقش عمده دولت در بخش کشاورزی را سرمایه گذاری در زیرساخت های آب و خاک، بیمه کشاورزی و ارائه تسهیلات عنوان و تصریح کرد: در دولت یازدهم میزان سرمایه بانک کشاورزی از 1800 میلیارد تومان در سال 92 به 9 هزار میلیارد تومان در سال 95 افزایش یافته و امکان پرداخت تسهیلات بیشتر توسط بانک کشاورزی فراهم شده است.

حجتی درباره اختصاص 10 میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی به طرح های آب و خاک کشور گفت:500  میلیارد دلار از این رقم به اجرای طرح آبرسانی با لوله به 46 هزار هکتار از اراضی دشت سیستان اختصاص یافته است.

وی افزود: تا دو ماه آینده 21 هزار هکتار از این طرح به بهره برداری می رسد و با بهره برداری از آن آب از طریق لوله به مزارع یک هکتاری کشاورزان سیستانی می سد.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که 1.5 میلیارد دلار از 10 میلیارد دلار منابع صندوق توسعه ملی به طرح احیای اراضی 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام اختصاص یافته است، بیان کرد: فاز اول این طرح از سال 92 آغاز شده و تا پایان امسال 318 هزار هکتار از اراضی استان های خوزستان و ایلام تکمیل و تحویل بهره برداران می شود.

حجتی با اشاره به این که طرح از آغاز (سال 75) تا پیش از سال 92 در سطح 66 هزار هکتار اجرا شده بود، یادآور شد: فاز دوم طرح در سطح 238 هزار هکتار پس از تامین منابع و هماهنگی با وزارت نیرو آغاز می شود.

وی با بیان این که 8 میلیارد دیگر از این منابع به وزارت خانه های جهاد کشاورزی و نیرو برای اجرای طرح های آب و خاک در استان های غربی و شرقی کشور اختصاص یافته،گفت: تاکنون برای اجرای 230 هزار هکتار طرح،موافقتنامه مبادله شده و 100 هزار هکتار نیز به بهره برداری رسیده و یا در مرحله اجراست.

وزیر جهاد کشاورزی با تاکید بر این که 2 میلیون هکتار شبکه های آبیاری پایین سدها باید ایجاد شود،تصریح کرد: 4 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی باید به سیستم های نوین آبیاری مجهز شود که در این زمینه طرح 10 ساله ای تدوین شده و در صورت تخصیص منابع، سالانه طرح سیستم های نوین آبیاری در سطح 400 هزار هکتار از اراضی اجرا خواهد شد.

حجتی با اشاره به این که تجهیز هر هکتار از اراضی به سیستم های نوین آبیاری حدود 10 میلیون تومان هزینه دارد،یادآور شد: دولت 85 درصد هزینه های اجرای سیستم های نوین آبیاری را به صورت بلاعوض پرداخت می کند.

وی با بیان این که طرح سامانه های نوین آبیاری از ابتدای امسال تاکنون در سطح 60هزار هکتار از اراضی اجرا شده،خاطرنشان کرد: 140 هزار هکتار از این طرح نیز در دست اجرا قرار دارد و در صورت تخصیص منابع،در این دوره امکان فنی مهندسی و تجهیزاتی برای اجرای طرح سیستم های نوین آبیاری در سطح 400 هزار هکتار اراضی وجود دارد در حالی که در گذشته این امکان فراهم نبود.

وزیر جهاد کشاورزی با تاکید بر این که در این دوره آب جدیدی به بخش کشاورزی تخصیص نیافته و افزایش تولید محصولات کشاورزی از طریق بهره وری آب موجود در اختیار حاصل شده است، تصریح کرد:در چهار سال گذشته راندمان آبیاری از 37 درصد به 44 درصد افزایش یافته و به عبارت دیگر از حدود 70 میلیارد متر مکعب آب کشاورزی تخصیص یافته، نزدیک به 5 میلیارد متر مکعب مصرف آب کاهش یافته و رشد 21 میلیون تنی تولیدات کشاورزی با مصرف آب کمتر به دست آمده است.

حجتی با اشاره به این که راندمان مطلوب آبیاری در جهان بین 70 تا 80 درصد است، یادآوری کرد: توسعه سیستم های نوین آبیاری،توسعه کشت های گلخانه ای، نشاکاری به جای بذرکاری و استفاده از آبیاری تیپ و زیر سطحی در زراعت که موجب جلوگیری از تبخیر اب می شود از عوامل موثر در افزایش راندمان آبیاری در این دوره بوده است.

وی افزود: ایجاد و توسعه زیرساخت ها در بخش کشاورزی نیازمند حمایت دولت است و در دولت یازدهم سرمایه گذاری بی نظیری در اجرای طرح های آب و خاک صورت گرفته است.

حجتی خاطرنشان ساخت: کشورهای توسعه یافته صنعتی روزانه یک میلیارد دلار یارانه به بخش کشاورزی می پردازند و کشور آمریکا در برنامه ای 10 ساله، یک هزار میلیارد دلار برای حمایت از بخش کشاورزی در نظر گرفته است.

وزیر جهاد کشاورزی، ضریب خودکفایی کشور در محصولات اساسی را بین 85 تا 90 درصد عنوان کرد و افزود: با افزایش تولید دانه های روغنی در تناوب کشت با گندم طی برنامه ای 10 ساله ضریب خودکفایی در روغن از حدود 10 درصد کنونی به 70 درصد افزایش می یابد.

وی با اشاره به این که برخی محصولات نظیر ذرت دانه ای به خاطر تابستانه بودن و مصرف آب بالا،امکان توسعه تولید آنها در کشور وجود ندارد و ترجیح می دهیم از طریق واردات آب مجازی عمل کنیم،اظهار داشت: با هماهنگی های به عمل آمده و از طریق کشت فراسرزمینی، ایرانیان در 750 هزار هکتار از اراضی سایر کشورها نظیر روسیه، قزاقستان، اوکراین و برزیل نسبت به تولید محصولاتی مانند ذرت و دانه های روغنی اقدام می کنند و در صورت تمایل به فروش این محصولات به کشور نیز از برخی معافیت ها برخوردار خواهند شد.

حجتی با بیان این که تولید دانه روغنی کلزا امسال سه برابر افزایش یافته و از 60 هزارتن در سال گذشته به 184 هزار تن رسیده،گفت: برای سال آینده کشت کلزا در سطح 280 هزار هکتار و تولید 450 هزارتن محصول برنامه ریزی شده است.

وی اضافه کرد: براساس برنامه افزایش تولید دانه های روغنی در افق 10 ساله میزان تولید به 900 هزارتن و ضریب خودکفایی به 70 درصد خواهد رسید.

وزیر جهاد کشاورزی در خصوص اخبار واردات گندم با وجود خودکفایی کشور اذعان داشت: با تولید 14 میلیون تن گندم در کشور تراز این محصول مثبت است و واردات چند هزار تن گندم که گاهی در برخی مناطق آزاد خبر آن منتشر می شود، تاثیری در این تراز مثبت و خودکفایی ندارد.

حجتی افزود: از بهمن ماه سال 94 واردات گندم ممنوع اعلام شده و گندم وارداتی به کشور مربوط به ثبت سفارش های قبل از آن بوده است.

وی خاطرنشان کرد: برای ورود موقت کالا از جمله گندم محدودیتی وجود ندارد و به منظور فرآوری و تبدیل به آرد و صادرات مجدد برای ارزش افزوده بیشتر و اشتغال صورت می گیرد.

وزیر جهاد کشاورزی با تاکید بر ممنوعیت واردات میوه گفت: واردات میوه فقط در مورد موز،انبه و اناناس با توجیه این که در سبد مصرفی مردم قرار گرفته صورت می گیرد ولی از نظر ما می تواند بر مصرف میوه های داخلی مانند سیب و انگور اثر بگذارد بنابراین معتقدیم باید سیاست بازار در ازای بازار اجرا شود و در قبال ورود این میوه ها، محصولاتی که در داخل مازاد تولید داریم، صادر شود.

حجتی با اشاره به رشد 10 تا 15 درصدی تولید برنج در استان های گیلان و مازندران در سال جاری، وضعیت تولید و قیمت این محصول را مناسب توصیف کرد و افزود: بخشی از برنج مورد نیاز کشور به عنوان مکمل از خارج تامین می شود ولی این واردات نباید به تولید داخل آسیب برساند.

وی در خصوص خرید تضمینی محصولات کشاورزی گفت: سیاست ما این است که خرید محصولات کشاورزی از طریق ساز و کارهایی نظیر بورس انجام گیرد و هم اکنون محصولات ذرت و جو به طور کامل در بورس کالا مبادله می شود.

وزیر جهاد کشاورزی با تاکید بر این که منابع و مصارف باید همخوانی داشته باشد،ضمن عذرخواهی از کشاورزان به خاطر تاخیر در پرداخت ها به خاطر محدودیت های منابع، اعلام کرد:گندمکارانی که تا 10 خرداد محصول خود را تحویل داده اند، 100 درصد بهای گندم خود را دریافت کرده اند و به سایر گندمکاران نیز تاکنون 50 درصد بهای محصول پرداخت شده است.

حجتی، بذر را از مهمترین نهاده های تولید کشاورزی برشمرد و با اشاره به تشکیل شرکت های دانش بنیان در چهار سال گذشته،نقش این شرکت ها را در تولید و کاهش وابستگی کشور به این نهاده، مهم خواند و گفت: در بذور سبزی و صیفی وابستگی داریم و با تلاش شرکت های داخلی امیدواریم بتوانیم بذور هیبرید مورد نیاز این محصولات را از تولید داخلی تامین کنیم.

وی با اشاره به این که با توسعه پتروشیمی ها در کودهای شیمیایی بیش از نیاز کشور تولید و حتی صادرات داریم،اظهار کرد:در زمینه کودهای فسفات و پتاس به خاطر کمبود ذخایر معدنی ناچار به واردات هستیم.

وزیر جهاد کشاورزی با تاکید بر این که در آینده ریزمغذی ها و کودهای بیو جایگزین کودهای شیمیایی در بخش کشاورزی خواهد شد،تصریح کرد: براساس اعلام موسسه تحقیقات خاک و آب،میزان مصرف کود کشاورزی از نیاز خاک های کشور کمتر است اما بد مصرفی وجود دارد که برای این منظور در کوتاه مدت با ثبت و معرفی کودهای استاندارد و همچنین ثبت سموم و فروشگاه های فروش این محصولات،وضعیت ساماندهی شده است و در برنامه بلند مدت با اختصاص کد رهگیری 16 رقمی همه محصولات کشاورزی شناسنامه دار می شوند و از طریق این کد مشخص می شود که این محصول در کدام مزرعه و کدام نقطه کشور و توسط چه کسی تولید شده است.

وی افزود: هم اکنون کد رهگیری بر روی گوشت مرغ بسته بندی شده نصب و قابل شناسایی است.

حجتی خاطرنشان کرد: به منظور تجارت کالاهای کشاورزی با برخی کشورهای توسعه یافته موافقتنامه های بهداشتی امضا کرده ایم و با رعایت مفاد این موافقتنامه تاکنون محصولی به کشور مرجوع نشده است.

وی اضافه کرد:محموله های پروتئین حیوانی به سایر کشورها صادر می شود و صادرات محصولات شیلاتی ایران در چهار ماه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 70 درصد رشد داشته است.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این که بخشی از افزایش تولیدات کشاورزی به خاطر رشد ضریب مکانیزاسیون بوده است،خاطرنشان ساخت: از سال 92 تاکنون با ایجاد خط اعتباری مکانیزاسیون نزدیک به 5 هزار میلیارد تومان برای توسعه مکانیزاسیون کشاورزی سرمایه گذاری شده و امسال نیز 1500 میلیارد تومان برای مکانیزاسیون کشاورزی در نظر گرفته شده که در قالب آن 800 میلیارد تومان طرح به بانک معرفی شده است.

حجتی اظهار کرد: در تراکتور و کمباین های معمولی و دنباله بندها و دروگرها با مشارکت فعال بخش خصوصی وضعیت مناسب و به روزی داریم.

وزیر جهاد کشاورزی بر لزوم تشکیل و تقویت زنجیره تولید تا مصرف محصولات کشاورزی تاکید کرد و گفت: ماندگاری محصولات کشاورزی باید از طریق سردخانه و یا صنایع تبدیلی،تکمیلی و غذایی افزایش یابد و برای این منظور تعاونی های تولیدی باید توانمند شوند.

حجتی با اشاره به این که در کشور هلند،اتحادیه های دامداران محصول شیر را از مرحله جمع آوری،فراوری و عرضه در بازار داخلی و صادرات برعده دارد،خاطرنشان کرد: وظیفه دولت نهادسازی و توانمند کردن تعاونی های تولیدی از نظر اقتصادی است و در این زمینه صندوق های سرمایه گذاری مختلفی از جمله چای تشکیل داده ایم که به عنوان نمونه در مورد صندوق چای از 100 میلیارد تومان سرمایه اولیه 49 میلیارد تومان آن را دولت پرداخت کرده است.

وی یادآور شد: تعاونی های تولید می توانند از طریق سرمایه اولیه،تسهیلات و خریدهای سلف،ظرفیت های جدیدی به وجود آورند؛ شرکت های تولیدی و کارخانه های فراوری ایجاد کنند و یا سهام دار کارخانه ها شوند.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به پهنه بندی کشاورزی کشور گفت: در حال حاضر همه کشاورزان با یک کارشناس مسئول مروج در مراکز خدمات در ارتباط هستند و علاوه بر این به منظور پایش وضعیت کشاورزی کشور سامانه ای طراحی شده که به صورت برخط در آینده می توانیم وضعیت تولیدات کشاورزی را رصد نماییم.