ارزان‌ترین‌ها و گران‌ترین‌ها در جدول قیمت جهانی سوخت
در بین 164 کشور دنیا، ونزوئلا با قیمت یک سنت به ازاء هر لیتر سوخت، ارزانترین کشور و هنگ‌کنگ با قیمت 2 دلار و 9 سنت به ازای هر لیتر سوخت، گرانترین کشور از نظر قیمت سوخت به‌شمار می‌روند. • در بین سی کشور ابتدایی جدول ارزانترین قیمت سوخت، نوزده کشور در آسیا قرار دارند و از این تعداد، نه کشور در خاورمیانه واقع شده‌اند. • در بین بیست کشور حائز رتبه ارزانترین قیمت سوخت، کشور ایران با بیست و نه سنت برای هر لیتر سوخت در در رتبه سوم قرار دارد. پس از ایران، کویت در رتبه چهار، ترکمنستان در رتبه هشت، آذربایجان و قزاقستان در رتبه‌های ده و یازده، بحرین، ازبکستان وعربستان سعودی به ترتیب در رتبه‌های چهارده، پانزده و شانزده و عمان در رتبه نوزده قرار دارند.
به گزارش به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران نوشته سایت اعلام قیمت جهانی سوخت در سال 2018 ، قیمت متوسط هر لیتر سوخت در جهان، یک دلار و پانزده سنت است.
• در بین 164 کشور دنیا، ونزوئلا با قیمت یک سنت به ازاء هر لیتر سوخت، ارزانترین کشور و هنگ‌کنگ با قیمت 2 دلار و 9 سنت به ازای هر لیتر سوخت، گرانترین کشور از نظر قیمت سوخت به‌شمار می‌روند.
• در بین سی کشور ابتدایی جدول ارزانترین قیمت سوخت، نوزده کشور در آسیا قرار دارند و از این تعداد، نه کشور در خاورمیانه واقع شده‌اند.
• در بین بیست کشور حائز رتبه ارزانترین قیمت سوخت، کشور ایران با بیست و نه سنت برای هر لیتر سوخت در در رتبه سوم قرار دارد. پس از ایران، کویت در رتبه چهار، ترکمنستان در رتبه هشت، آذربایجان و قزاقستان در رتبه‌های ده و یازده، بحرین، ازبکستان وعربستان سعودی به ترتیب در رتبه‌های چهارده، پانزده و شانزده و عمان در رتبه نوزده قرار دارند.
• از میان همسایگان ایران، کشور ما رتبه اول از نظر ارزانی سوخت را دارد و افغانستان با هفتاد و پنج سنت به ازای هر لیتر، گرانترین قیمت سوخت را داراست.
• قیمت سوخت در افغانستان، تنها سه سنت از قیمت سوخت در آمریکا ارزان‌تر است. که همین امر موجب رونق قاچاق سوخت از ایران به افغانستان می‌شود.
• برخی کشورها به مردم یارانه های سوخت می‌دهند که این یارانه‌ها در کشورهای غنی نفتی، رایج است. مهمترین کشورهای دارای سوخت یارانه‌ای، ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی، ایران، مصر، برمه، کویت، بحرین، ترینیداد و توباگو، برونئی و بولیوی هستند که قاچاق سوخت در این کشورها بسیار رایج است و موجب بی‌ثباتی و ضرر به اقتصاد ملی آن‌ها شده است. از جمله کشورهای دارای یارانه سوخت که تلاش کرده‌اند قیمت‌ها را اصلاح کنند، می‌توان به کویت، ترینیداد و توباگو و بولیوی اشاره کرد.
آسیب‌های قاچاق سوخت در جهان
کشورهایی که قیمت سوخت در آن‌ها نسبت به قیمت متوسط جهانی بسیار پایین‌تر است، قاچاق سوخت پدیده‌ای رایج است و هزینه‌های زیادی بر دوش اقتصاد ملی کشورها تحمیل می‌کند.
• طبق آمار سال 2009 ، قاچاق گاز و نفت در کویت منجر به قاچاق 2.5 میلیون لیتر سوخت در روز می شود که معادل یک میلیارد دلار آمریکاست. عراق، بزرگترین مقصد سوخت قاچاق کویت به شمار می‌رود.
• طبق گزارش روزنامه گاردین، گروه‌های سازمان‌یافته قاچاق سوخت در عراق، روزانه پنج میلیون دلار از این تجارت سود کسب می‌کنند.
• در سال 2013 عربستان در اقدامی گسترده نزدیک به شش هزار نفر را در بندر جده تحت پیگرد قانونی قرار داد چراکه معلوم شد یک شبکه گسترده نزدیک به 6 میلیون لیتر سوخت از عربستان به هندوستان قاچاق می کرده است. قیمت سوخت گازوئیل در هندوستان ده برابر عربستان است.
• طبق آمار جهانی در سال 2013 روزانه 25 الی 40 هزار لیتر سوخت قاچاق از ایران به پاکستان و افغانستان وارد می‌شود که موجب اتلاف سرمایه میلیونی شده است.
• طبق گزارش پلیس ملی ترکیه در سال 2010 ، قاچاق سوخت به ترکیه موجب خسارت 2.5 میلیارد دلاری به این کشور به خاطر ورود غیرقانونی و فرار مالیاتی ناشی از قاچاق شده است. طبق این گزارش، سالانه نزدیک به 2.7 میلیون تن سوخت قاچاق از کشورهای همسایه وارد ترکیه می‌شود.
• به گفته مقامات مسئول در الجزیره، هر ساله نزدیک به 1.5 میلیارد سوخت به این کشور قاچاق می‌شود. رونق قاچاق سوخت به گفته این مقامات به خاطر قیمت ارزان‌تر آن نسبت به بازار جهانی است. الجزایر نزدیک به 5 میلیارد دلار سوخت را به قیمت های جهانی وارد کرده است که آن را یک دهم قیمت اصلی فروخته است. آن ها معتقدند این قیمت ارزان موجب افزایش قاچاق مواد مخدر نیز شده است که سالانه 2 میلیارد دلار هزینه به کشور وارد می‌کند
• طبق آماری که طی سال‌های 2011 تا 2013 منتشر شد، مشخص شد که در کشور نیجریه نزدیک به 5هزار شغل به خاطر قاچاق نفت و سوخت از بین رفته است.
• بعد از سقوط دولت قذافی در لیبی، قاچاق سوخت تبدیل به پدیده‌ای رایج در این کشور شد. قیمت سوخت در لیبی بعد از این فروپاشی از قیمت یک بطری آب معدنی کمتر بود و برای همین زمینه ترویج قاچاق سوخت از لیبی به دیگر کشورها گسترش یافت. طبق آخرین آمار روزانه 2.6 میلیون لیتر سوخت قاچاق از لیبی به تونس وارد می‌شود. بیکاری و ناامیدی در بین جوانان باعث شده تا برای پیوستن به این شبکه‌های عظیم قاچاق ترغیب شوند. پیوستن به باندهای قاچاق باعث شکل‌گیری یک سیکل معیوب شده است. دولت لیبی برای کنترل و ریشه‌کنی شبکه‌های قاچاق از کشورهای دیگر درخواست کمک کرده است. همچنین اروپا پیشنهاد داده برای کاهش قاچاق و ضعیف کردن شبکه‌های قاچاقچی، لیبی قیمت سوخت را افزایش بدهد.
• قاچاق سوخت از مکزیک به گواتمالا با قیمت متوسط 4.20 دلار برای هر گالن موجب خروج روزانه 1.2 الی 1.4 میلیون دلار سرمایه از مکزیک می‌شود. پول حاصل از این قاچاق صرف جرایم سازمان‌یافته در مکزیک می‌شود. جرایمی نظیر قاچاق اسلحه و موادمخدر.
اقدامات پیشگیرانه کشورها برای جلوگیری از قاچاق سوخت
• در پی کاهش قیمت نفت در چند سال اخیر، کویت به این نتیجه رسید که لازم است قیمت سوخت را افزایش دهد و قوانینی در این راستا تصویب کرد. در سال 2016 کویت قیمت سوخت را افزایش داد که این اولین افزایش قیمت طی هجده سال گذشته و از سال 1998 بود.
• امارات متحده عربی از سال 2013 مجموعه قوانینی را در جهت جلوگیری از قاچاق سوخت به این کشور اعمال کرده است. بعد از افزایش قیمت سوخت در امارات متحده برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی، قاچاق سوخت از کشور عمان که قیمت سوخت در آن ارزان‌تر بود بسیار افزایش پیدا کرد. قاچاق سوخت آسیبی دو جانبه به دو کشور وارد کرد. از یک طرف عمان به خاطر قیمت پایین‌تر با پدیده خروج غیرقانونی سوخت مواجه بود و از طرف دیگر تولیدکنندگان امارات متحده با افزایش قاچاق ، بازار کساد‌تری را تجربه کردند.
• در سال 2010 دولت بولیوی حکم لغویارانه برای سوخت را صادر کرد. استدلال دولت بولیوی این بود که قیمت ارزان سوخت موجب صادرات غیرقانونی بنزین و سوخت دیزل به کشورهای همسایه می‌شود و به اقتصاد ملی آسیب‌های جدی وارد می‌کند. این اقدام باعث اصلاح قیمت‌ها و کاهش قاچاق سوخت در بولیوی شد.
• در سال 2012 دولت نیجریه برای جلوگیری از قاچاق سوخت تصمیم به اصلاح قیمت‌ها گرفت و قیمت بنزین را افزایش داد. نیجریه هفتمین کشور جهان با سوخت ارزان قیمت به شمار می‌رود.
• در سال 2017 مکزیک برای جلوگیری از قاچاق سوخت در این کشور دست به اصلاح قیمت‌ها زد تا جلوی قاچاق سوخت از مکزیک به کشورهای دیگر را بگیرد.
• در سال 2016 دولت الجزایر برای جلوگیری از قاچاق سوخت قیمت آن را افزایش داد.
