چرا بورس به خرداد ماه بازگشت؟/ توصیه کارشناسان: در صورت افزایش شاخص؛ سرمایه های خود را به بورس نیاورید!

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ سه‌شنبه ۲۷خرداد ۹۹به عدد یک میلیون و ۲۲۹ هزار واحد رسیده بود و اکنون پس از حدود ۵ ماه دوباره به همان شاخص بازگشته است. بسیاری اقتصاد دانان (۲۵ پژوهشگر مالی و اقتصادی)بر این باورند که شاخص بورس طی بهار و ابتدای تابستان امسال به صورت مصنوعی بالا نگاه داشته بود.همین افزایش شاخص مصنوعی سبب تشویق بسیاری از مردم برای حضور در بازار شد.

واقعیت آن است رساندن شاخص به بیش از یک میلیون واحد در طی سه ماهه بهار اقدامی برای فریب سهامداران حقیقی برای وارد کرد سرمایه به بورس بود. این روزها هم که سرمایه گذاران حقوقی مشغول جمع آوری صف های فروش هستند به نظر می رسد کاسه ای زیر نیم کاسه باشد! 

ظاهراً شرکت های بورسی باز هم می خواهند از طریق فریب افکار عمومی با بالا بردن ارزش شاخص سهام، سهامی که امروز ارزان خریده اند را دوباره گران بفروشند. این روند حداقل در یک سال آینده ادامه خواهد داشت؛ بنابراین توصیه فعالان بازار این است مردم حتی المکان ورود سرمایه های خود به بازار سهام خودداری کنند. 

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ بازار سهام از ابتدای سال جاری تاکنون توانسته بازدهی بالای ۱۴۰ درصدی را به ثبت برساند و در این رشد عملکرد فوق‌العاده شاخص کل در نیمه دوم خرداد بی‌تاثیر نبوده است. شاخص کل بورس تهران در حالی در پایان خرداد بر قله یک میلیون و ۲۷۰ هزار واحدی ایستاد که در ابتدای این ماه در سطحی زیر یک میلیون واحد ( ۹۹۵ هزار و ۱۸۰) قرار داشت. این در حالی است که روند نزولی شاخص که ۲۲ اردیبهشت ماه آغاز شده بود تقریبا تا روز ششم خرداد ادامه داشت. این یعنی در چیزی کمتر از بیست روز سهام رشد چشمگیر داشت؛ هنوز منبع این رشد چشمگیر مشخص نیست، نه تولید رونق داشته و نه شاهد اتفاق خاصی بودیم. بنابراین احتمال دست کاری بازار و افزایش غیر واقعی ارزش سهام دور از انتظار نیست. 

سیامک قاسمی، کارشناس بازار سرمایه به تجارت نیوز در رابطه با محدوده حمایتی بعدی شاخص کل گفته است: «محدوده حمایتی بعدی شاخص کل بورس شاخص یک میلیون است اما فکر نمی‌کنم تا قبل از انتخابات آمریکا شاخص بازار سهام تا یک میلیون واحد ریزش داشته باشد، محدوده حمایتی قبلی بازار سهام شاخص یک میلیون و 500 هزار واحد بود که شاخص مدتی در این محدوده نوسان کرد اما به محض از دست دادن این محدوده حمایتی شاخص کل افت زیادی تا یک میلیون و 336 هزار واحد را تجربه کرد.»

بسیاری از کارشناسان همین نظر را دارند بنابراین این احتمال وجود دارد که پس از انتخابات آمریکا شاهد رونق نسبی بازار باشیم؛ اما سرمایه های خرد نباید فریب تبلیغات رسانه ای شرکت های بورسی را بخورند چرا که شاخص بورس با وضعیت اقتصاد رابطه مستقیمی دارند وقتی اقتصاد کشور در رکورد کامل بسر می برد انتظار افزایش شاخص بورس غیر واقعی است. 

چنانکه در نامه ۲۵ پژوهشگر مالی و اقتصادی که در تیرماه پس از رشد غیر واقعی بورس آمده بود: 

"ارزش بورس به تولید ناخالص ملی در حدود ۲۰۰ درصد، ارزش دلاری آن (بر اساس دلار ۲۰ هزار تومانی) معادل ۳۵۰ میلیارد دلار و نسبت تقریبی قیمت بر درآمد (p/e ) کل بازار به بیش از ۳۰ واحد رسیده است.

این سطح بی‌سابقه از رشد ارزش بورس و مبادلات مالی آن در حالی است که نتوانسته به رشد واقعی سرمایه‌گذاری و تشکیل سرمایه ثابت به شکل معنی‌داری کمک کند. مهمتر آنکه وضعیت فعلی بورس و ادامه آن به شدت بحران‌خیز و همراه با تخریب بیشتر وضعیت اقتصاد کلان خواهد بود. در نتیجۀ انتظارات شکل گرفته در بورس، تولید با سرمایه‌گذاری و تأمین مالیِ داخلی بیش از پیش تعطیل شده، بر نابرابری افزوده شده و بازار پول در معرض تخریب از مجرای افزایش سرعت گردش پول و تبدیل هرچه سریع‌تر شبه پول به پول قرار خواهد گرفت و حتی فشار درونزایی برای خلق نقدینگی و پایه پولی مضاعف ایجاد خواهد کرد.

از منظر پولی، مسئله در اینجا بیش از اینکه مقدار کمّی نقدینگی و پول باشد، تغییر در انتظارات و در نتیجه تغییر سرعت گردش پول است. بنابراین علل اصلی را باید در زمینه‌های تغییر انتظارات دید، تا کمیت‌های پولی. پیامدِ ادامه روند فعلی بازار بورس افزایش بیشتر تورم و نرخ ارز خواهد بود. این نگاه که با هدایت نقدینگی به بورس از قدرت نقدینگی کاسته می‌شود، از اساس خطاست. نقدینگی قابلیت انتقال و خروج از نظام بانکی را ندارد. با تغییر انتظارات از مجرای بورس، بدون کاسته شدن از قدرت کمّیِ نقدینگی، سایر دارایی‌ها مانند ارز و مسکن دچار تغییر قیمت شده و در نهایت جهش قیمت در این بازارها خود را در بازار کالا و خدمات نیز نشان خواهد داد.

ادبیات شکل‌گیری حباب‌های قیمتی به ویژگی‌ای از کنش سرمایه‌گذاران توجه دارد که در آن سرمایه‌گذار به جای توجه به داده‌های بنیادی یک سهم، بر اساس روند گذشته قیمتی، چشم انداز آتی خود از بازار را شکل می‌دهد. چنین رفتار و انتظاراتی بیش از آنکه فردی باشد، مبتنی بر کنش‌های جمعی و گله‌ای و شکل‌گیری اطمینان خود-برآورنده از یک روند ادامه‌دارِ افزایش قیمت است.

احتمال شکل‌گیری چنین رفتاری همواره وجود داشته و در تجربیات سایر کشورها نیز قابل مطالعه است. امّا اگر مجموعه بدنه سیاستگذاری به طور پیاپی این پیام را مخابره کند که بورس به شکل استثنایی و ویژه مشمول حمایت و پشتیبانی آن است، عملاً این تصوّر بوجود خواهد آمد که حاکمیت نقشه «بیمه‌گر کلان» بورس را بعهده گرفته و اجازه سقوط آن را با به‌کارگیری انواع ابزارها نخواهد داد. متأسفانه، بخصوص بعد از اصلاح چند هفته‌ای بورس از اواخر اردیبهشت ماه، از سوی مسئولین مختلف و حتی افرادی مرتبط با سطح عالی حاکمیت چنین پیامی مکرراً به کنشگران بازار مخابره شده است. هم باور عمومی به چنین پیامی به شدت خطرناک است و هم در صورت سقوط بورس استفاده از ابزارهای پولی و بانکی برای جلوگیری از آن.

امروز در نقطه‌ای قرار گرفته‌ایم که رهایی از آن بدون هزینه نخواهد بود. مدیریت انتظارات بازار امری سهل و در دسترس نیست. با این حال ضروری است هرچه زودتر اقداماتی اتخاذ شود؛ هرچند که شاید امروز هم برای اثربخشی این اقدامات دیر شده باشد. تسریع در اتخاذ تصمیمات لازم به معنای هزینه‌های کمتر و تأخیر در آن می‌تواند همراه با هزینه‌های به مراتب بیشتری باشد."

بنابر این گزارش با توجه به محتوای نامه نباید این انتظار را داشت بازار بورس پس از این هم روال شفافی در پیش بگیرد بنابراین سرمایه گذاری در بازار غیر شفاف اشتباه است. 

منبع: دیده بان ایران