محبعلی: نزدیکی به طالبان خلاف منافع ایران است/ طالبان نگران بهبود روابط ایران و آمریکا است
قاسم محبعلی، دیپلمات پیشین در واکنش به سفر هیات طالبان به تهران گفت: « تیم بایدن قاعدتا بیش از دولت ترامپ به مسائل حقوق بشری و دموکراسی توجه دارد لذا به دولت قانونی افغانستان گرایش بیشتری خواهد داشت. طالبان نیز از این بابت نگران شده و به فکر یارگیری در منطقه افتاده است».
به گزارش دیده بان ایران؛ مناسبات ایران و طالبان در ماه‌های اخیر بیش از هر وقت دیگری مورد توجه قرار گرفته است. به خصوص از وقتی که طالبان از رفتنی شدن ترامپ مطمئن شد و سعی کرد که برای رسیدن به اهداف خود در جریان مذاکرات با دولت افغانستان از ظرفیت ایران استفاده کند. خاطرمان هست که حضور هیات سیاسی طالبان در سفارت ایران در قطر چطور حاشیه ساز شد و محمد جواد ظریف نیز در مصاحبه با طلوع‌نیوز در توضیح سیاست‌های ایران در قبال افغانستان و طالبان چه گفت. وی تاکید کرد که «با طالبان گفت‌وگوی جدی داریم. من شخصا با «ملا برادر» در تهران ملاقات کردم. کما اینکه دیگر مقامات بین‌المللی یا در دوحه یا در پایتخت‌های خودشان با هیات طالبان دیدار کرده‌اند. بالاخره در مناطق بزرگی از مرز مشترک ایران و افغانستان، متاسفانه دولت افغانستان استقرار ندارد و ما موظفیم که از مردم خودمان دفاع کنیم».
اکنون که هیاتی از طالبان به تهران آمده تا آنطور که سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرد در خصوص روند صلح در افغانستان و مسائل و موضوعات مرتبط، تبادل نظر و رایزنی کند؛ بررسی سیاست‌های ایران در این زمینه بیش از هر وقت دیگری ضرورت می‌یابد. سیاست‌هایی که به گفته برخی کارشناسان چندان هم همسو با منافع ملی نیست. ایران با احتساب مسائلی مثل روی کار آمدن بایدن و تمایل تیم او به تجدید نظر در توافقشان با طالبان، همچنین اصرار قطر به میانجیگری بین کشورهای منطقه تصور می‌کند از این پس ابتکار عمل را به دست داشته و می‌تواند در فرایند مذاکرات بین‌الافغانی نقش موثری ایفا کند.
پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان این سیاست را درست دانسته و با تاکید بر اینکه «نمی‌توانیم طالبان را نادیده بگیریم» می‌گوید: «نمی‌توانیم طالبان یا قبایل پشتون را نادیده بگیریم. در ایران و در گذشته این ضعف وجود داشته و فقط با گروه‌های شیعه و فارسی‌زبان کار کرده‌ایم. حتی می‌توان گفت که جامعه ایران شناختی از مناسبات و فرهنگ پشتون ندارد و یک ذهنیت منفی وجود دارد. جدای از این مسائل، خط درست، کار کردن با طالبان و پشتون‌ها است».
قاسم محبعلی، تحلیل‌گر مسائل بین‌المللی اما با او چندان موافق نیست. وی در گفت‌وگویی به تحولات در آمریکا و تاثیر آن بر مذاکرات صلح اشاره کرده و می‌گوید: « تیم بایدن قاعدتا بیش از دولت ترامپ به مسائل حقوق بشری و دموکراسی توجه دارد لذا به دولت قانونی افغانستان گرایش بیشتری خواهد داشت. طالبان نیز از این بابت نگران شده و به فکر یارگیری در منطقه افتاده است».
وی افزود: «طالبان همچنین نگران است که شاید مناسبات ایران با آمریکا در دوره بایدن بهبود یابد و کمک‌هایی که احتمالا ایران به طالبان می‌کرده، کاهش پیدا کند و از این طریق هم نقش طالبان در افغانستان تضعیف شود. شاید به همین خاطر است که با توصیه سیستم امنیتی و نظامی پاکستان به ایران آمده‌اند تا ایران را تشویق کنند که از موضع آنان در افغانستان حمایت کند». وی تاکید کرد: « ارتباط با طالبان در این شرایط نه‌تنها منافع ایران را تامین نمی‌کند بلکه خلاف منافع ملی ایران است.»
این تحیل‌گر مسائل بین‌المللی تصریح کرد: «ایران باید به تقویت دولت انتخابی افغانستان بپردازد و کمک کند که آن دولت حاکمیت خود را در سراسر افغانستان از جمله مناطقی که در اختیار طالبان است، گسترش دهد. ایران باید کمک کند زیرا وقتی یک دولت انتخابی و مترقی در افغانستان سر کار باشد، به نفع امنیت منطقه، منافع ایران و همچنین مردم افغانستان است.قدرت گرفتن طالبان در افغانستان باعث بحران مجدد در افغانستان، مهاجرت بیشتر مردم این کشور و همچنین تضعیف حقوق شیعیان می‌شود.»
محبعلی خاطر نشان کرد: « ایران باید در جریان مذاکرات خود با طالبان آنان را تشویق کند که اسلحه را زمین گذاشته و به روند صلح بپیوندند. جنگ و خشونت، ترور، بمب‌گذار، کشتار مردم بی‌گناه و… مسائلی است که طالبان باید از آن دوری کند. همچنین باید به جای پیگیری اهداف خود از طریق نظامی تبدیل به یک حزب سیاسی شود و از طریق دموکراتیک و انتخابات اگر جایگاه و نفوذ دارد، به خواسته‌های خود برسد.»
منبع: آزادی
