پیرمحمد ملازهی: جمهوری اسلامی دیر بجنبد چین با طالبان قرارداد امضا می کند
کارشناس مسائل افغانستان گفت: در افغانستان رقابتی چندجانبه میان ترکیه، چین، روسیه، پاکستان، قطر، عربستان سعودی و امارات وجود دارد. جمهوری سلامی ایران باید بتواند در این رقابت جایگاه خود را بیابد و اگر دیر اقدام شود، چین با طالبان قرارداد امضا می‌کند و رقابت اقتصادی افغانستان را در چارچوب کریدور چین-افغانستان-پاکستان می‌برد.
به گزارش دیده بان ایران؛ پیرمحمد ملازهی، کارشناس امور افغانستان درباره پیشنهاد طالبان مبنی بر اینکه ایران، سوخت افغانستان را تأمین کند گفت: درحال حاضر افغانستان به‌لحاظ ارزی دچار مشکل است، آمریکایی‌ها از این کشور خارج شده‌اند و پول و امکاناتی که در اختیار دولت (سابق) افغانستان قرار می‌دادند، حذف شده است. نکته مهم اینکه بخش مهم ارز وارداتی به ایران از هرات افغانستان تأمین می‌شود، ولی درحال حاضر به‌دلیل اینکه ارز خارجی در اختیار صرافان افغان نیست، منبع مشخصی برای تأمین مالی وجود ندارد و در کوتاه‌مدت نمی‌توان روی آن حساب کرد، اما باید نگاه بلندمدت داشت که در آن صورت می‌توان موفق بود.
از طرفی، در افغانستان رقابتی چندجانبه میان ترکیه، چین، روسیه، پاکستان، قطر، عربستان سعودی و امارات وجود دارد. جمهوری سلامی ایران باید بتواند در این رقابت جایگاه خود را بیابد و اگر دیر اقدام شود، چین با طالبان قرارداد امضا می‌کند و رقابت اقتصادی افغانستان را در چارچوب کریدور چین-افغانستان-پاکستان می‌برد که قراقروم را به بندر گوادر متصل می‌کند و دیگر فضا برای ایران باز نخواهد بود. همچنین ممکن است ترک‌ها بیایند و رجب طیب اردوغان با نگاه پان ترکیسم خود و حواشی‌ای که دارد با افغانستان وارد تعامل شود و در این صورت ایران چه خواهد کرد؟ ایران باید به‌طور جدی وارد رقابت شود تا بتواند سهم خود را به‌دست آورد.
افغانستان در دو حوزه محل رقابت است. نخست، رقابت قدرت‌های بزرگ مانند آمریکا، چین و روسیه و دیگری، رقابت میان کشورهای منطقه‌ای. تجربه نشان داده است وقتی رقابت قدرت‌های بزرگ تشدید شود، به دخالت نظامی می‌انجامد. چرا اتحاد جماهیر شوروی افغانستان را اشغال کرد و درنهایت با شکست مواجه شد؟ چرا آمریکایی‌ها این کشور را اشغال کردند؟ زیرا در افغانستان میان قدرت‌های بزرگ رقابت در جریان بود. در حال حاضر رقابت مذکور با توجه به اینکه نظامیان آمریکایی از افغانستان خارج شده‌اند، باعث شده خلأ قدرت به‌وجود بیاید.
اگر خلأ قدرت را کشورهای منطقه‌ای پر کنند، خطر جنگ داخلی وجود دارد. تجربه نشان داده است در افغانستان رقابت‌های قدرت‌های بزرگ به اشغال خارجی و رقابت قدرت‌های منطقه‌ای به جنگ داخلی منجر شده است. اجلاس «همسایگان افغانستان به‌علاوه روسیه» که چندی پیش در تهران برگزار شد، با این هدف بود که دست‌کم همسایگان افغانستان به جمع‌بندی دست یابند که چگونه باید با طالبان رفتار کنند؛ آیا این گروه را به‌عنوان دولت مستقل به‌رسمیت بشناسند و اگر جواب مثبت است، در چه شرایطی؟ آیا باید با طالبان همکاری اقتصادی، سیاسی و فرهنگی داشته باشند و سرنوشت همکاری‌ها چگونه خواهد بود؟/ انا
