مروری بر روزنامه های پنجشنبه ۳۱ فروردین

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، روزنامه های امروز موضوع بیانیه اخیر دولت ترامپ را در کانون توجه قرار داده اند.

روزنامه جوان در گزارشی با تیتر «ترامپ در مسیر همزیستی با برجام» با اشاره به اینکه کاخ سفید ترامپ هم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تأیید کرد. در بخش دیگری از این گزارش می خوانیم: «تا چند هفته دیگر، دونالد ترامپ طبق توافق هسته‌ای با ایران، باید پای دستورالعملی را امضا کند که بی اثری تحریم‌های هسته‌ای امریکا علیه ایران را تمدید می‌کند. ظاهرا به همین خاطر رئیس‌جمهور امریکا به آژانس‌های امنیت ملی کشورش دستور داده بررسی کنند که آیا تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران بر اساس برجام برای منافع امنیت ملی امریکا حیاتی است یا نه؟ البته وزیر خارجه ترامپ در نامه خود تأیید کرده که ایران به توافق هسته‌ای پایبند بوده، نامه‌ای که می‌تواند زمینه‌سازی برای ادامه اجرای برجام از طرف امریکا باشد.

به گزارش جوان، تا حدود دو هفته دیگر که ماه آوریل تمام می‌شود، دولت دونالد ترامپ به اولین پیچ حساس در رابطه با توافق هسته‌ای امریکا با ایران می‌رسد. طبق برجام دولت امریکا متعهد شده با استفاده از اختیارات رئیس‌جمهور، تحریم‌هایی را که به دلیل برنامه هسته‌ای ایران وضع شده بودند، بی اثر (Waiver) کند. باراک اوباما در آخرین روزهای خروج از کاخ سفید، با استفاده از اختیارات رئیس‌جمهور، تحریم‌های هسته‌ای امریکا را بی اثر کرد و حالا با نزدیک شدن یکصدو بیستمین روز امضای اوباما پای دستور بی‌اثر‌سازی تحریم‌های ایران، این بحث در واشنگتن جدی شده که آیا ترامپ هم مثل اوباما تحریم‌های ایران را بی اثر خواهد کرد؟ اولین نشانه‌های حساس شدن بحث در داخل کاخ سفید روز گذشته نمایان شد؛‌ زمانی که رکس تیلرسون وزیر امور خارجه امریکا در نامه‌ای به پل رایان رئیس مجلس نمایندگان، به او خبر داد که دونالد ترامپ تیمی از آژانس‌های امنیتی امریکا به ریاست شورای امنیت ملی را مأمور کرده «برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA)»یا همان توافق هسته‌ای (برجام) را بررسی کنند و ببینند که «آیا تعلیق تحریم‌های مربوط به پیروی ایران از برجام، برای منافع امنیت ملی امریکا حیاتی است یا نه؟» معنی نامه تیلرسون این است که شورای امنیت ملی کاخ سفید و تیم‌های همکار بررسی خواهند کرد که اگرترامپ قصد نداشته باشد مانند اوباما دستورالعمل بی اثر‌سازی تحریم‌های هسته‌ای ایران را امضا کند، اعتبار جهانی امریکا به معرض خطر خواهد افتاد یا نه؟ نامه وزیر خارجه امریکا به رئیس مجلس نمایندگان که متن کامل آن دیروز در سایت وزارت خارجه امریکا منتشر شد، براساس تعهد وزارت خارجه به کنگره نوشته شده؛ تعهدی که بر اساس آن، وزارت خارجه موظف شده هر 90 روز یک بار کنگره را مطلع کند که آیا ایران به تعهدات برجامی خود پایبند مانده است یا نه؟»

علی خرم در یادداشتی در وزنامه ایران با عنوان «پیام موضع ترامپ درباره برجام» در این رابطه نوشت: «وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا در نامه‌ای به رهبر اکثریت جمهوریخواه در مجلس نمایندگان این کشور آشکارا اعلام نموده که جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق هسته‌ای

با گروه 1+5 کاملاً عمل نموده و جای هیچ گونه تردیدی نسبت به تمدید تعلیق تحریم‌های زیرمجموعه برجام وجود ندارد. از سوی دیگر دونالد ترامپ که در مبارزات انتخاباتی خود راه افراط را در پیش گرفته و نخست وعده کرده بود توافق هسته‌ای را پاره کند و سپس قول داد در آن تجدید نظر نماید، اکنون خواستار این شده که مجلس نمایندگان امریکا یک بررسی اصولی درباره برجام نموده و خود همین موضوع را

در دستور کار شورای امنیت ملی امریکا قرار داده تا تطبیق یا عدم تطبیق آن را با امنیت ملی امریکا بررسی نماید. این در حالی است که همزمان نیز پومپئو رئیس سازمان اطلاعاتی مرکزی امریکا (CIA) دستور داده که کلیه بندهای توافق هسته‌ای مورد بررسی دقیق قرار گرفته و جاسوسان امریکایی در سرتاسر جهان اجرای دقیق این بندها را مورد ارزیابی نزدیک قرار دهند. بدین ترتیب مشاهده می شود همه مقامات و سازمان ها بویژه سازمان های اطلاعاتی و امنیتی امریکا با چنان اشتیاقی به دنبال یافتن شکافی در توافق هسته‌ای هستند تا بلکه بتوانند آن را به مردم امریکا و جهانیان معرفی نموده و به سبب آن توافق هسته‌ای را نقض نمایند. بنابراین در چنین فضایی موضع مثبت وزیر خارجه امریکا در جمع مخالفان سرسخت برجام در صحنه سیاسی امریکا از یک سو نشان از آن دارد که به رغم مخالفت جویی‌های پیشین ترامپ با برجام، حالا آنها هم با واقع بینی متمایل به حفظ آن هستند و همین امر می‌تواند زمینه را مهیای تعامل مثبت میان تهران و واشنگتن بر سر اجرای برجام نماید. از سوی دیگر مهر تأیید امریکایی‌ها بر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای حاکی از استحکام متن آن در چارچوب برد- برد است که مطابق با منافع و امنیت ملی ایران منعقد گردیده به ترتیبی که این‌همه تندرو و مخالف در امریکا بسیج شده‌اند بلکه بتوانند نقطه‌ای برای ورود به آن بیابند اما تاکنون نتوانسته‌اند. یعنی در چنین فضایی که نهادهای مهم بین‌المللی با ریز بینی و حساسیت دوچندان به دنبال بهانه‌ای برای نقض توافق هسته‌ای هستند، رویکرد هوشمندانه ایران در دستیابی به برجام و پایبندی تمام و کمال به آن

از بروز اختلاف نظر و کارشکنی بویژه در ارتباط با امریکا جلوگیری کرده است. این نکته بیش از هرچیز باید مورد توجه منتقدان داخلی قرار گیرد. مخالفانی که با نادیده انگاشتن ارزش های این توافق بزرگ و پیامدهای راهبردی آن

بر امنیت ملی ایران، در ایجاد فشار بر دولت، گوی سبقت را از دشمنان خارجی ربوده‌اند آن هم در شرایطی که تندروهای دولتی امریکا دست به دست یکدیگر داده تا شاید بتوانند روند اجرای برجام را با خلل رو به رو کنند.»

نه لاریجانی به جنتی

روزنامه شرق در گزارشی با عنوان «نه» مجلس به‌ ردصلاحیت ‌اقلیت‌ها» با اشاره به دستور علی لاریجانی به هیأت‌های نظارت بر انتخابات شوراها در پی نامه آیت‌الله جنتی: ملاک، قانون کنونی است. نوشت:« ابلاغیه تازه شورای نگهبان انتخابات آرام شورا‌های شهر و روستا را با حاشیه‌هایی همراه کرده است. ماجرا از سه‌شنبه شب و با انتشار تفسیر جدید شورای نگهبان از تبصره ١ ماده ٢٦ قانون انتخابات شوراها آغاز شد و دیروز به صحن و بیرون مجلس کشیده شد و با اعتراض نمایندگان و در نهایت رییس مجلس همراه بود. شورای نگهبان «کاندیداتوری افراد غیرمسلمان» در مناطقی که مسلمانان بیشترین جمعیت را دارند خلاف موازین شرع شناخته است. تبصره یک ماده ٢٦ قانون انتخابات شوراها ذیل شرایط کاندیداها می‌گوید: «اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی به جای اسلام باید به اصول دین خود اعتقاد و التزام عملی داشته باشند.» اما شورای نگهبان به استناد سخنان امام خمینی در سال ٥٨ که در صحیفه نور (جلد ۶، چاپ ۱۳۷۱، صفحه ۳۱) آمده است این تبصره را مورد تفسیر جدیدی قرار داده و کاندیداتوری غیر مسلمان‌ها در مناطقی که در اقلیت هستند را خلاف شرع دانسته است. قانون انتخابات شوراها اگرچه مصوب سال ٧٥ است اما از آن موقع چندین بار در سال‌های ٧٦، ٨٢، ٨٦، ٩٢ و آخرین بار هم اردیبهشت ماه ٩٥ مورد بازبینی و تصحیح قرار گرفته است اما هیچ زمان با چنین تفسیری از سوی شورای نگهبان مواجه نشده بود. در قانون اساسی هم یکی از مهم‌ترین حقوق سیاسی اقلیت‌ها، حق حضور در مجلس به عنوان نماینده است. این حق در اصل ٦٤ قانون اساسی به رسمیت شناخته شده است. مطابق این اصل، زرتشتیان و کلیمیان هرکدام یک نماینده، مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعا یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال نیز هرکدام یک نماینده می‌توانند در مجلس شورای اسلامی داشته باشند. اما شورای نگهبان در حالی بر مبنای سخنان امام خمینی در سال ٥٨ کاندیداتوری اقلیت‌های دینی در شورای شهر (در مناطقی که اقلیت هستند) را خلاف شرع دانسته که علاوه بر مجلس، نمایندگان اقلیت‌های دینی در مجلس خبرگان قانون اساسی هم حضور داشتند. حضور نمایندگان مسیحی، زرتشتی و یهودی (چهره‌هایی همچون هرایر خالاتیان و سرگن بیت‌اوشانا کوگ‌تپه) در مجلسی که قرار بود برای کل کشور قانون اساسی تدوین کند هیچگاه با مخالفت مراجع تقلید از جمله امام خمینی مواجه نشد. دقیقا به همین دلایل است که روز گذشته نمایندگان به این نگاه شورای نگهبان اعتراض کردند. قاسم میرزایی‌نکو، عضو هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شوراهای شهر و روستا و نماینده دماوند در اخطار قانون اساسی گفت: این اظهارنظر شورای نگهبان درحالی است که طبق قانون، نظارت برانتخابات شوراها بر عهده مجلس است و اصلاحیه‌های قوانین در سال‌های ٧٥، ٨٦ و ٩٢ چندین بار به شورای نگهبان رفته است. برخی خلاف موازین شرعی تشخیص داده شده و در مجموع این قوانین به تایید شورای نگهبان رسیده است. او اعتراض خودش به این رویکرد شورای نگهبان را این‌طور ادامه داد که: در حال حاضر نظارت استصوابی از میزان احوالات افراد به قوانین تسری پیدا کرده که این یک بدعت است. قطعا با این روند ممکن است هر روز قوانین مصوب مجلس ملغی شود که باید این موضوع مورد رسیدگی قرار گیرد. علی مطهری، نایب‌رییس مجلس هم در پاسخ به او گفت: این موضوع مقداری مبهم است ما منتظر توضیح سخنگوی شورای نگهبان در این باره هستیم. چون وقتی مصوبه‌ای به تصویب مجلس می‌رسد و شورای نگهبان نیز آن را تایید می‌کند نمی‌تواند، دوباره اظهارنظر کند. به نظرم استناد به اصل چهارم قانون اساسی در این باره به دلیل اعلام نظر شورا نافذ نیست و منتظر توضیح شورای نگهبان هستیم. مثل اینکه رییس مجلس نیز اقدامی انجام داده که ان‌شاءالله مطلب روشن شود.

دستور رییس مجلس برای رد ابلاغیه

اشاره مطهری به اقدام لاریجانی ساعاتی بعد روشن شد. جایی که اسفندیار اختیاری، نماینده زرتشتیان در مجلس در گفت‌وگو با ایسنا از دستور رییس مجلس برای رعایت قانون در مورد حضور پیروان ادیان الهی در انتخابات شوراها خبر داد.»