نوبت ریاست زنان
مهنا محمدی، شهردار اسپکه: مردان بلوچ روشنفکر تر از بقیه مردان هستند ستاره فتاح‌پور، رئیس شورای‌شهر سردشت: مسئولیت پذیری خودمان را نشان می‌دهیم سمانه سام نژاد، نائب رئیس شورای شهر بم: حالا دیگر زنان می‌توانند خلاهای گذشته را پر کنند
دیده بان ایران: آنها از محرومیت‌ها حرف می‌زنند؛ محرومیت در مناطقی محروم که زنان را بیشتر تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. زنان در ادامه روندی که از چند سال قبل در شوراهای شهر و روستاها شروع شد، آمده‌اند تا در رأس مدیریت شهری تصویر خودشان را پررنگ کنند و می‌گویند: «مردم به ما اعتماد کرده‌اند، ما هم تمام تلاشمان را می‌کنیم.» سیستان‌وبلوچستان، سردشت، بم، سهند، گرگان و کنگاور مناطقی است که امسال زنان در آنها ریاست شوراها یا شهرداری را به عهده گرفته‌اند.
همه چیز از فروردین شروع شد؛ وقتی که مردان و زنان برای ثبت‌نام به ساختمان فرمانداری رفتند. از میان ٢٨٧هزار و ٤٢٥ نفر حدود ١٧هزار و ٨٨٥ نفر از ثبت‌نام‌کنندگان زن بودند؛ یعنی معادل ٦,٣ درصد. بعد هم از گوشه و کنار خبر رسید که زنان در سیستان‌وبلوچستان پیشتاز شده‌اند و ٤١٥ نفر به شوراهای این شهر ورود پیدا کردند. حالا بعد از آغاز رسمی دوره پنجم شوراها باز هم خبرها در مدیریت شهری سایر شهرها و روستاها خوب است. ستاره فتاح‌پور ٥٢ ساله یکی از زنانی است که با رأی اعضای شورای شهرسردشت رئیس شده و از ٢٧سال قبل در آموزش‌وپرورش در سمت‌های مختلفی چون مدیریت مشغول بوده است و ٨ سال قبل هم به‌عنوان مشاور فرماندار سردشت در امور زنان و خانواده منصوب شد؛ جانباز شیمیایی است و در رشته امور تربیتی تحصیلات خود را به پایان رسانده است. او که در دوره چهارم هم عضو شورا و البته رأی اول بوده است، در گفتوگو با «شهروند» از محرومیت‌هایی حرف می‌زند که انگیزه‌اش را برای حضور در این عرصه‌ها زیادتر کرده است: «سردشت شهر صفر مرزی بسیار مظلوم واقع شده است؛ من بر خود واجب دانستم که به شهروندان خدمت کنم تا با همفکری بتوانیم به توسعه و آبادانی و پیشرفت و ترقی شهرمان کمک کنیم.» فتاح‌پور باور دارد که از عهده مسئولیت رسالت برمی‌آید: «اولویت‌های من توسعه اقتصادی محلی، درآمدزایی، ایجاد بستر همفکری و تعامل با مسئولان و مردم، ایجاد بخش‌های سرمایه‌گذاری، ایجاد درآمدهای زودبازده مانند وصول مطالبات، ایجاد اعتماد جهت وصول عوارض شهری است و اولویت بعدی هم توجه به درآمدهای پایدار است.» او معتقد است که زنان سردشتی در جایگاه خوبی قرار ندارند و باید به عرصه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی وارد شوند: «محرومیت زنان در مناطق محروم مضاعف است؛ در حالی که همیشه استوار و نجیب بوده‌اند به‌ویژه در دوره ٨ سال دفاع مقدس تمام آن مصایب را به جان و دل خریدند و حتی جانباز شده‌اند اما هنوز هم از کمترین امکانات رفاهی برخوردار نیستند و حتی یک فضای تفریحی هم برای آنان وجود ندارد.» به اعتقاد رئیس شورای شهر سردشت زنان در اداره امور تعهد بیشتری دارند و مسئولیت‌پذیرتر وارد میدان می‌شوند: «من اعتماد مردم را جلب کردم چون در دوره چهارم توانستم ٦٠٠میلیون تومان بودجه را برای ایجاد پارک در سردشت از استانداری جذب کنم و البته در این مدت نخستین آژانس زنان را هم راه‌اندازی کردم.» مردم سردشت هم از انتخاب او برای ریاست شورای شهر استقبال کرده‌اند: «پیام‌های تبریک مردم از زمانی که در انتخابات رأی آوردم، بیشتر بود؛ البته در ابتدا دو تن از آقایان شورا نمی‌توانستند بپذیرند که یکی از رقبای آنها باشم اما بعدتر دیگر آن را قبول کردند. فکر می‌کنم حالا نوبت ما زنان است که مسئولیت‌پذیری خودمان را نشان دهیم. الان هم شاید باورتان نشود آقایان بیشتر از خانم‌ها به من تبریک می‌گویند.» جلب سرمایه‌گذاری، توجه به گردشگری و ایجاد فضاهای رفاهی و تفریحی، ساماندهی به مسائل مالی مدیریت شهری و اعتماد‌سازی از مهمترین مسائلی است که فتاح‌پور به آن توجه دارد: «در سال‌های گذشته اعتماد مردم به قدری کم شد که حتی عوارض خود را پرداخت نمی‌کردند؛ بنابراین وظیفه خود می‌دانم که اعتماد آنان را جلب کنم تا با وصول عوارض و سایر طلب‌های شهرداری بتوانیم مشکلات را حل کنیم.» او می‌گوید همسر و خانواده‌اش همیشه حامی من در این کار بوده‌اند.
البته همیشه هم زنان نمی‌توانند آن طور که باید خوش بدرخشند و ظاهرا عملکردی که دو عضو زن شورای شهر سنندج در دوره قبل داشته‌اند زنان را از ورود به شورای پنجم این شهر باز داشته است و حالا ترکیب شورای پنجم سنندج مردانه است.
مردان بلوچ روشنفکرند.
سیستان و بلوچستان اما از چند‌سال قبل فرماندار، رئیس شورای شهر و شهردار زن داشته‌اند و حتی ترکیب شورای روستای افضل‌آباد، دهستان پشتکوه، بخش مرکزی خاش هم این دوره کاملا زنانه بوده است. حالا هم در شهر اسپکه از توابع نیکشهر مهنا محمدی موحد، ٢٩ ساله فارغ‌التحصیل منابع طبیعی به‌عنوان شهردار این شهر انتخاب شده است. او رتبه ٢٥ دکتراست که البته هنوز نتایج کنکور اعلام نشده است. محمدی موحد قبلا به‌عنوان مدیر مالی و اداری در شرکت‌های مختلف کار کرده است. در دوره پنجم انتخابات شورای شهر و روستا به‌عنوان تنها زن ثبت‌نام کننده موفق به جلب رأی مردم نمی‌شود، چون همه مردم ائتلاف زده بودند و او به تنهایی ستاد انتخاباتی داشت اما وقتی اعضای شورا انتخاب شدند، او را به‌عنوان شهردار معرفی کردند. شهردار اسپکه حالا در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «ورود به این عرصه قطعا نگرانی‌های خاص خود را دارد چون شرایط برای زنی که وارد مدیریت شهری می‌شود بدون دغدغه نیست اما معتقدم می‌توان الگوی مناسبی برای زنان دیگر در ادامه راه بود. پدرم فوت کرده است اما خانواده و مادرم همیشه در این کار حامی‌ام بوده‌اند.»
محمدی موحد پرداختن به زیرساخت‌های آموزشی و درمانی، ایجاد تعاونی‌ها، انجمن‌های خیریه خودگردان، خدمات اولیه به زنان و توجه به زنان سوزن‌دوز را از مهمترین اولویت‌های خود عنوان می‌کند: «اگر همه ما تفکر تبعیض جنسیتی را برداریم و در حیطه عمل همه‌چیز را قلبا بپذیریم، آن وقت خواهیم دید که زنان خوب عمل می‌کنند چون پتانسیل این کار را دارند.» او معتقد است که توانمندی زنان منطقه بالاست و همزمان مردان بلوچ هم تفکر متفاوتی نسبت به سایر مردان دارند: «مردان بلوچ روشنفکر‌تر از بقیه مردان هستند و برای ورود زنان به عرصه‌های سیاسی - اجتماعی علاقه زیادی دارند، اما خودشان به دلیل مسائل مالی و وضعیت نامناسب کار کمتر فرصت ورود به این عرصه‌ها یا حتی دانشگاه را دارند.»
افزایش اعتمادبه‌نفس زنان
سمانه سام‌نژاد، دیگر زن جوانی است که با ٣٣سال سن حالا نایب‌رئیس شورای شهر بم است. از سال ٨٤ به عنوان کارشناس فنی و شهرسازی در مدیریت شهری مشغول به کار بوده است و به دلیل تحصیلاتش در رشته شهرسازی اشراف کامل به این حوزه دارد. سام‌نژاد در دوره قبل هم عضو شورای شهر بود و یکی از انگیزه‌های او برای شرکت در این دوره از شورا کامل کردن پروژه‌های ناتمام بوده است. نایب‌رئیس شورای شهر بم به «شهروند» می‌گوید که با وجود تمام محدودیت‌هایی که برای زنان هست اما ما ثابت کرده‌ایم که از عهده آن بر می‌آییم: «دوره قبلی هم چند طرح خوب ازجمله پارک و فرهنگسرای زنان به پیشنهاد ما در شهر ایجاد شد. مردم هم از حضور زنان در شورا استقبال کردند و ما را پذیرفتند.» او در دوره قبل شورا هم رأی اول شورای شهر بم بوده است و این دوره هم رأی سوم است: «اعضای شورای شهر بم در انتخابات هیأت رئیسه هم نشان دادند که توان زنان را قبول دارند.»
رسیدگی به آشفتگی در سیما و منظر شهر بم که به ویژه بعد از زلزله نابود شده است، یکی از مهمترین اولویت‌های نایب‌رئیس شورای شهر بم است: «بعد از زلزله بم تمامی زیرساخت‌های خود را از دست دادیم، بنابراین ابتدا باید همه اینها احیا شود. بم شهری گردشگرپذیر است و ما باید این حوزه را فعال کنیم.» اولویت بعدی سام‌نژاد پیگیری آسیب‌های اجتماعی مثل اعتیاد، طلاق و فقر است که این روزها در تمامی شهرهای کشور هم وجود دارد: «باید میان همه اعضای شورا تعامل و هماهنگی خاصی ایجاد شود تا به همه اهداف برسیم.» او معتقد است که دلیل افزایش حضور زنان در سال‌های گذشته در شورای‌های شهر و روستا وجود خلأ حضور زنان در گذشته است: «همزمان با این خلأ فکر می‌کنم حالا دیگر زنان این اعتمادبه‌نفس را پیدا کرده‌اند تا خلأهای موجود گذشته را پر کنند. ما زنان امروزی بعد از گذشت سال‌ها دوباره به این خودباوری رسیده‌ایم که با الگوبرداری از این بزرگان نقش مثبت و کارآمدی در اداره امور جامعه به‌ویژه امورات مختص زنان داشته باشیم.»
در این چند روز البته خبرهای زیادی از حضور زنان در مجموعه مدیریت شهری وجود دارد؛ مثلا پریسا اینانلو به‌عنوان نخستین زن حالا رئیس شورای اسلامی شهر رباط‌کریم است و فائزه عبداللهی رئیس پنجمین دوره شورای شهر گرگان. شیفته بدرآذر که سابقه شهرداری مناطق شهرداری تبریز را هم در کارنامه خود دارد به‌عنوان شهردار جدید سهند انتخاب شده است. «آذر صفایی‌نیا» از کارکنان رسمی شهرداری یاسوج هم به‌عنوان سرپرست شهرداری این شهر انتخاب شده است. سوسن سلیمان‌آبادی، زن جوان دیگری است که از این به بعد به‌عنوان رئیس شورای شهر کنگاور فعالیت خود را ادامه خواهد داد.
