چرا ارتش ترکیه در عفرین به کندی پیشروی می کند؟

دیده بان ایران: 28 روز از آغاز عملیات ارتش ترکیه تحت عنوان "شاخه زیتون" در عفرین گذشته است؛ عملیاتی که در 4 جبهه {شرق – شمال و 2 جبهه از غرب عفرین} از زمین و آسمان با بمباران مواضع ی.پ.گ به همراه نیروهای ارتش آزاد سوریه در 20 ژانویه 2018 میلادی آغاز شد. اکنون علی رغم گذشت نزدیک به 1 ماه از عملیات شاخه زیتون با نگاهی دقیق به جبهه های جنگ و پیشروی نیروهای ارتش ترکیه – ارتش آزاد سوریه شاهد پیشروی های چشمگیری در روی زمین برخلاف آن چیزی که پیش از آغاز جنگ بر آن تاکید می شد؛ نبوده ایم و بر اساس اطلاعات به دست آمده از منابع رسمی تا کنون ارتش ترکیه توانسته است تنها 6 الی  7 کیلومتر پیشروی فیزیکی در داخل کانتون عفرین داشته باشد.

حال این سوال مطرح می شود که چرا پیشروی نیروهای مسلح ترکیه در زمین تا این اندازه به کندی صورت می گیرد؟ برای جواب دادن به این سوال نگاهی جامع به هر آنچه در زمین رخ می دهد باید انداخت.

قبل از هر چیزی مقاومت نیروهای ی.پ.گ و ی.پ.ژ در برابر این عملیات ها یک واقعیت غیرقابل انکار است؛ شرایط کوهستانی کانتون عفرین از این منطقه یک موقعیت جغرافیایی برتر برای دفاع کردن در برابر حمله را ایجاد می کند و نیروهای ی.پ.گ که تجربه بسیار زیادی در جنگ با گروه تروریستی دولت اسلامی عراق و شام (داعش) را کسب کرده اند بهتر از هر کس دیگری دفاع از مواضع خود را می دانند. از طرف دیگر تبلیغات سیاسی که دولتمردان ترکیه از ماه ها قبل از آغاز عملیات ها مبنی بر حمله به عفرین آغاز کرده بودند مانند "شمشیر دولبه" عمل کرده است. هرچند اردوغان و سایر دولتمردان ترکیه پیش از آغاز عملیات با اظهار نظرهای مختلف در خصوص انجام عملیات پاکسازی در عفرین در حال قانع کردن جوامع بین المللی برای ایجاد مقبولیت چنین عملیاتی بودند ولی این اظهارات باعث شد تا نیروهای ی.پ.گ/ی.پ.ژ تمام تلاش خود برای ساخت مواضع دفاعی و تقویت نقاط دفاعی خود در عفرین را صورت داده و با ساخت ده ها و شاید صدها تونل های زیر زمینی اکنون کار را برای ارتش ترکیه بیش از پیش سخت تر کنند. چیزی که  ارتش ترکیه بعد از روزها درگیری شدید و تصرف کوه بورسیا با آن روبه رو شدند گواه این امر بوده است، تونل های بسیار پیشرفته در زیر زمین، مواضع دفاعی مجهز و زمین های مین کاری شده متعدد نشان از این موضوع داشت که نیروهای ی.پ.گ در طول دوران تهدیدات اردوغان بیکار ننشسته و به تقویت مواضع دفاعی خود در عفرین پرداخته اند.

یکی دیگر از دلایل عدم پیشروی سریع نیروهای ارتش ترکیه در عفرین که  بیشتر از سوی جناح ترکیه به  آن تاکید می شود وجود غیرنظامیان زیادی در روستاها، شهرک ها و شهرهای کانتون عفرین است. بعد از واکنش های صریح جوامع بین المللی به کشتار غیرنظامیان در حملات هوایی ارتش ترکیه، این کشور برای جلوگیری از موج اعتراضات بین المللی هم که شده از استفاده بی مهبا از قدرت خودداری کرده و برای جلوگیری از به وجود آمدن حساسیت های بیشتر جهانی در این خصوص با احتیاط بیشتری عمل می کند.

اما در ورای هر دو نگاه چه از جبهه ی.پ.گ و چه جبهه ترکیه، حقایق دیگری در این خصوص نهفته است که بیشتر جنبه سیاسی دارند تا نظامی. برای درک بهتر این مسئله باید عنوان کرد که در واقع دلیل اصلی عدم پیشروی های ارتش ترکیه در عفرین علی رغم تمام مواردی که در بالا به آن اشاره شد نبود یک طرح و برنامه پیشروی از سوی دولت ترکیه در این عملیات است. در حقیقت رجب طیب اردوغان و ارتش ترکیه حتی اگر تمام زمینه ها برای پیشروی مهیا می بود هم در این برهه زمانی به جنگ خاتمه نمی دانند و کار را تمام نمی کردند. ترکیه برای پاکسازی در عرض چند هفته و چند ماه و سپس خارج شدن از عفرین این عملیات را آغاز نکرده است. این عملیات برای بهره برداری های سیاسی اردوغان و ائتلاف ملی به وجود آمده در داخل ترکیه صورت گرفته است تا با طرح یک جو ملی گرایی در ترکیه اردوغان و حزب عدالت و توسعه را در انتخابات پیش رو در سال 2019 میلادی از شکستی که پیش از عملیات شاخه زیتون بسیار محتمل به نظر می رسید؛ نجات دهد. به همین دلیل باید دقت کرد عملیات ارتش ترکیه برای بهره برداری های سیاسی داخل ترکیه یک عملیات طولانی خواهد بود تا ائتلاف ملی که توسط حزب عدالت و توسعه – حزب حرکت ملی ترکیه به وجود آمده است با تکیه بر این عملیات هم احساسات ملی در ترکیه را تهییج کرده و به سمت خود جذب کند و هم با استفاده از آن بتوانند احزاب اپوزیسیون را ساکت کنند.

با نگاهی دقیق به اوضاع داخلی ترکیه این موضوع کاملا اثبات می شود. موج دستگیری اعضای حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان سومین حزب بزرگ ترکیه به دلیل محکومیت عملیات عفرین و زندانی کردن بسیاری از فعالان سیاسی کرد ترکیه در 1 ماه اخیر، تحت فشار قرار دادن بزرگترین حزب اپوزیسیون ترکیه؛ حزب جمهوری خواه خلق و متهم کردن این حزب به تفکرات غیر ملی در برابر ارزش های ملی ترکیه، ادبیات ملی گرایی حزب حاکم یعنی حزب عدالت و توسعه و موتلف این حزب یعنی حزب حرکت ملی و ارتباط این جنگ با ارزش های ملی – میهنی، اقدامات تند حکومت در برابر "اتحادیه پزشکان ترک" و "کانون وکلای ترکیه" به دلیل محکومیت عملیات ارتش در عفرین و حتی حذف کلمه "ترک" از عنوان این نهادها به خاطر عدم حمایت از این عملیات و بسیاری از نمونه هایی ملی گرایی مشابهی که خارج از حوصله این بحث است...