ترامپ مسئول پیامدهای خروج از برجام است

دیده بان ایران: ریچارد دالتون در سال‌های 2003 تا 2006 سفیر انگلیس در تهران بوده و پس از بازنشستگی از وزارت خارجه انگلیس به عضویت اندیشکده چتم هاوس و اخیرا به نائب رئیس اتاق بازرگانی انگلیس و ایران منصوب می‌شود.

او در گفت‌وگویی به بیان دیدگاه خود درباره خروج آمریکا از برجام پرداخت وگفت: من با بیانیه «ترزا می»،«آنگلا مرکل» و «امانوئل مکرون» در مورد اهمیت برجام در جهت تأمین امنیت منطقه و برنامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و اینکه این توافق یک دستاورد بزرگ بود موافق هستم.

حدود دو هفته قبل دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا خروج کشورش را از توافق هسته ای 1+ 5 با ایران اعلام کرد.بعد از این اقدام دیگر کشورهای طرف مذاکره در توافق هسته ای از جمله فرانسه، آلمان و انگلیس اعلام کردند که به این توافق پایبند می مانند.در همین راستا در هفته گذشته نشست و گفت وگوهای پرشماری در اتحادیه اروپا در زمینه برجام شکل گرفت. مهمترین این دیدارها در صوفیه بلغارستان برگزار شد که در آن مقامات ارشد 28 عضو اتحادیه با حمایت از توافق هسته ای برای اتخاذ رویکرد حمایتی از آن موافقت کردند. البته پیش از آن هم آلمان، فرانسه و بریتانیا در زمینه استفاده تهران از منافع برجام به ایران وعده هایی داده بودند .

کشورهای اروپایی همچنین اجرای قانوان انسداد را برای حمایت از شرکت های طرف قرارداد این کشورها با ایران و مقابله با تحریم های آمریکا را اجرا می کنند.

ایران اعلام کرده است که اگر از منافع برجام منتفع شود و تضمین های لازم داده شود، در برجام می ماند.

دالتون افزود: کنار گذاشتن این توافق درحالی‌که ایران به تعهدات خود مو به‌ مو عمل می‌کند یک اشتباه بزرگ است؛ اشتباهی که برای اتحادیه اروپا و امنیت اروپا مضر است و این چیزی است که تنش بیشتری در منطقه پردردسر خاورمیانه درزمانی حساس و خطرناک ایجاد می‌کند. 

دالتون همچنین اضافه کرد با دیدگاهی که در پس تصمیم ترامپ قرار دارد، یعنی 'خصومت با ایران' موافق نیست. 

این دیپلمات اسبق انگلیسی در پاسخ به این سؤال با توجه به رابطه ویژه انگلیس و آمریکا، چرا ترامپ به توصیه‌های انگلیس در مورد برجام توجه نکرد، گفت: دو کشور همیشه سیاست‌های متفاوتی در برابر ایران داشته‌اند. انگلیس معتقد به حفظ رابطه دیپلماتیک با ایران به‌منظور ایجاد روابط اقتصادی و تجاری و برای حفظ منافع مشترکی که ما درزمینهٔ حفظ ثبات و امنیت خاورمیانه داریم، بوده است.

وی افزود: ما اعتقادداریم که درستی سیاست ما با نتایج به‌ دست‌آمده اثبات ‌شده است. ما هم‌راستا باسیاستی که در توافق با روسیه، چین، اروپا و باقی دنیا است و در نقطه مقابل دیدگاهی که آمریکا در طول سالیان اتخاذ کرده است - یعنی اهمیت منزوی کردن ایران - اختلاف داریم. 

دالتون ادامه داد: این درست نیست که از رابطه ویژه بین آمریکا و انگلیس این‌گونه تعبیر شود که ما همیشه باید با هم موافق باشیم. در مورد اتخاذ تحریم‌ها، مثلاً علیه کوبا در دهه 1990 و سایر موارد ما دیدگاه‌های متفاوتی داشته‌ایم و از روش‌هایی برای مقاومت در برابر تصمیم‌های حقوقی برون‌ مرزی تحریم‌های آمریکا بر روی شرکت‌های اروپایی درگذشته حمایت کرده و آماده هستیم که در اینجا هم همان کار را تکرار کنیم.

او در پاسخ به سؤالی درباره احتمال تغییر رویکرد لندن نسبت به واشنگتن گفت: ما همکاری‌های حیاتی دفاعی و امنیتی با آمریکا از طریق پیمان ناتو داریم؛ همچنین انگلیس و آمریکا به‌طور گسترده در اقتصادهای یکدیگر سرمایه‌گذاری کرده‌اند و روابط اقتصادی ما حیاتی و ادامه خواهد یافت. 

دالتون افزود: اگرچه ممکن است در سیاست‌هایمان درباره برنامه اتمی ایران اختلاف داشته باشیم ولی نیاز است که بتوانیم با آمریکا در قالب شورای امنیت سازمان ملل به همکاری‌هایمان ادامه دهیم؛ ازجمله در مسائلی که شورای امنیت در مورد آن‌ها تصمیم‌گیری می‌کند. همچنین می‌دانید که مردم آمریکا و انگلیس اجداد و فرهنگ مشترک دارند و این‌ها به‌هیچ‌عنوان تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت. 

در پاسخ به این سؤال که آیا تداوم رفتارهای یک‌جانبه آمریکا به‌ویژه با خروج از برجام باعث نخواهد شد که انگلیس طوری رفتار کند واشنگتن متوجه عواقب رفتارهای خود بشود گفت: آن مواردی که اروپا برای واکنش در برابر تصمیم آمریکا در نشست بروکسل موردتوافق قرارداد نشان می‌دهد که انگلیس و شرکایش در بیان تفاوت‌ها مصمم بوده و می‌خواهند اطمینان حاصل کنند که آمریکا اثر این عدم توافق را حس کند. 

وی افزود: آن موارد قرار است شرکت‌های اروپایی را در برابر تحریم‌های برون‌مرزی آمریکا علیه ایران محافظت کرده و فروش نفت ایران در بازارهای اروپایی را تسهیل و سرمایه‌گذاری را ممکن کنند. البته همان‌طور که مسئولین ایرانی در بیانیه‌های خود اشاره‌کرده‌اند اقتصادهای ما متشکل از سازمان‌های خصوصی است و آن‌ها را نمی‌توان به تجارت با ایران مجبور کرد.

دالتون گفت: بااینکه من دیگر عضوی از دولت انگلیس نیستم اما می‌دانم آن‌ها تصمیم گرفته‌اند با ارائه نوع جدیدی از خدمات مالی، به‌جای آنچه تاکنون بوده، به ایران کمک کنند تا به منافع اقتصادی که از برجام توقع داشته دست پیدا کند. 

این دیپلمات اسبق انگلیسی نسبت به چشم‌انداز رویکرد اروپا برای حفظ برجام از گزند تحریم‌های آمریکا ابراز خوش‌بینی کرد و اظهار داشت که چنانچه ایران به تعهداتش پایبند بماند اروپا نیز تلاش خواهد کرد تا از منافع برجام حمایت کند. 

وی افزود: اروپایی‌ها گفته‌اند که می‌خواهند به یک فرمولی در این رابطه دست پیدا کنند ولی در عین حال این مسیر دشوارخواهد بود. دولت فرانسه و ایتالیا هم‌اکنون خطوط اعتباری گشوده‌اند که مسیرهای مالی هدف تلافی‌جویی‌های آمریکا قرار نگیرند، ولی معلوم نیست که عملی بشود. بنابراین دشواری‌های پشت این ماجرا جدی است. 

دالتون ادامه داد: آنچه اتاق بازرگانی ایران و انگلیس پیشنهاد داده این است که در بین اروپایی‌ها بایستی یک‌فوریت جدیدی و اراده سیاسی مضاعف برای عملی کردن این‌گونه ایده‌ها و توسعه میزان توانایی مالی که می‌توان بکار بست بایستی وجود داشته باشد. 

وی یکی از راه‌حل‌های موجود را ازسرگیری فعالیت بانک‌های ایرانی در انگلیس دانست. او دراین‌باره گفت: بانک‌های ایرانی-انگلیسی همیشه نقش محوری در تأمین منابع تجاری داشته‌اند ولی فعالیت آن‌ها به دلیل عدم دسترسی به سیستم بانکی انگلیس ناکام مانده و با مانع برخورد کرده است.

او در همین حال از قرار گرفتن نام ولی الله سیف رئیس بانک مرکزی ایران در فهرست تحریم‌های آمریکا ابراز تأسف کرد و گفت: بانک مرکزی ایران باید بتواند آزادانه فعالیت کند.

در بخش دیگری از این گفت‌وگو، دالتون به سؤالی درباره احتمال افزایش فشار آمریکا بر شرکای اروپایی برجام پاسخ داد و گفت: فکر نمی‌کنم چنین اتفاقی اکنون ممکن باشد. مخصوصاً که سه کشور اروپایی تاکنون همواره بر تعهد خود به برجام تأکید کرده‌اند. همه وزرای خارجه و سران اتحادیه اروپا در نشست صوفیه (نشست سران اتحادیه اروپا) همین را گفته‌اند؛ بنابراین پیش‌بینی نمی‌کنم هیچ کشوری توسط آمریکا مجبور به ترک برجام شود.

در پاسخ به این سؤال که مسئولیت خروج آمریکا از پیمان‌های بین‌المللی مانند عضویت در یونسکو، معاهده پاریس و اکنون برجام بر عهده کیست، دالتون با صراحت گفت: ترامپ.

وی افزود: مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا امیدوار بود که زمان بیشتری برای گفتگو با اروپایی‌ها و پیدا کردن فرمولی که بتوان با آن نظر ترامپ را تغییر داد، در اختیار داشته باشد اما ترامپ این فرصت را نداد. او نه‌تنها گفتگوها را قطع کرد که پیشرفت‌های به‌دست‌آمده را هم نادیده گرفت. پیشرفت‌هایی که لزوماً قرار نبود ایران را وادار به خروج از توافق کند. 

دالتون تأکید کرد که روابط میان آمریکا با سایر دنیا روزبه‌روز پیچیده‌تر و مشکل‌دارتر می‌شود. 'انگلیس از تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از توافق اقلیمی پاریس و تهدید غیرموجه اعمال تحریم علیه صادرات آهن به آمریکا اصلاً خرسند نیست. اکنون اختلاف بر سر توافق هسته‌ای ایران به این چالش‌ها اضافه‌شده و یک گام رو به عقب است. این در حالی است که دنیا به همکاری‌های بیشتری نیاز دارد. '