برخورد فیدل کاسترو با رهبرانقلاب، آیت الله هاشمی رفسنجانی، سید حسن خمینی،محمود احمدی نژاد، حسن روحانی و محمد جواد ظریف +عکس

 گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، بنا بر نظریه‌های متواتر علم ارتباطات اجتماعی، در ارتباطات میان فردی تاثیر نماهای غیرکلامی و حرکات بدن به مراتب افزون‌تر از کلمات منعقد شده است؛ به عبارت دیگر، ارتباطات غیرکلامی بر ارتباطات کلامی از لحاظ دامنه نفوذ، رجحان دارد.دایره شمول ارتباطات غیرکلامی بسیار گسترده است از نشانه‌های آوایی تا نشانه‌های چهره‌ای و حتی نحوه نشست و برخاست و نوع لباس پوشیدن.

بی شک در ارتباطات سیاسی و رایزنی‌های دیپلماتیک نیز تاثیر ارتباطات غیرکلامی، غیر قابل کتمان است؛ اینکه در مقاطع عالیه تحصیلی روابط بین‌الملل، دروس ویژه‌ای به آداب دیپلماتیک اختصاص یافته است گویای امر مزبور است. همواره یکی از معیارهای تحلیل کارشناسان، از سطح روابط، تعامل و تفاهم دو کشور، نوع مواجهه دیپلمات‌های آن دو کشور با یکدیگر است؛ اینکه آنها با چه پوششی به دیدار هم می‌آیند و یا اینکه نوع مصافحه آنها به چه صورت است؛ و یا اینکه نحوه جلوس آنها در مقابل یکدیگر چگونه است؟ مجموع همه این موارد، تحلیلگران را به این نتیجه می رساند که در یک رایزنی دیپلماتیک کدام طرف از موضع قدرت و تهاجم و کدام طرف از موضع ضعف و تدافع به آوردگاه دیپلماسی پای گذاشته است؟

علاوه بر اینها، در یک ارتباط دیپلماتیک گاه نوع ارتباط غیرکلامی و نحوه پوشش دیپلماتها تابعی از هنجارها و ارزشهای طرف میزبان است. نمونه قابل ذکر این امر سفرهایی است که کاترین اشتون و فدریکا موگرینی مسئولان سابق و فعلی سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی سالهای اخیر در کوران مذاکرات هسته‌ای به ایران داشتند.

همچنین یکی دیگر از مولفه‌هایی که نوع ارتباطات غیرکلامی و نحوه پوشش یک سیاستمدار در یک رایزنی دیپلماتیک را تعیین می‌کند، میزان احترام و ارزشی است که طرفین رایزنی فارغ از مناسبات سیاسی کشورهایشان برای یکدیگر قائل هستند؛ گاه در عالم سیاست یک دیپلمات از یک کشور تراز اول جهانی در مواجهه با یک رهبر انقلابی از کشوری نه چندان توسعه یافته، چنان مجذوب و مسحور و مقهور می شود که گویی با رییس جمهور یک قدرت هژمونیک مواجهه شده است. نمونه قابل ذکر این امر، دیدار " ادوارد شوارنادزه" وزیر خارجه شوروی با امام خمینی(ره) در سال 67 است.

در روزهای اخیر که خبر درگذشت فیدل کاسترو در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته است، عکسها و تصاویر زیادی از او در دیدار با شخصیت‌های سیاسی کشورمان، در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. دیدارهایی که او در مقاطع مختلف با ابراهیم یزدی، آیت‌الله خامنه‌ای، آیت الله هاشمی رفسنجانی، رئیس دولت اصلاحات، سید حسن خمینی ، محمود احمدی نژاد، حسن روحانی و محمد جواد ظریف داشته است. 

در هریک از این دیدارها فارغ از روایاتی که از آنها به بیرون درز کرده است، نحوه ارتباطات غیرکلامی و نوع پوشش رهبر انقلابی کوبا به خوبی مبیّن میزان ارادت او به شخصیت‌های سیاسی کشورمان می‌باشد.

در اردیبهشت 1380 وقتی فیدل کاسترو به ایران سفر کرده بود در نهایت ادب، متانت و تواضع با مقامات کشورمان دیدار کرد و این امر حتی در نوع پوشش این رهبر انقلابی نمایان بود.

وقتی او به دیدن بیت شریف امام در جماران رفت، یونیفورم نظامی به تن داشت که این امر از بینش و شناخت او از امام راحل نشات می‌گرفت؛ کاسترو به جد معتقد بود که امام خمینی سید آزاده‌ای است که برای رفع و نفی استثمار و استعمار و مقابله با امپریالیسم و استکبار به پا خواسته است؛ بنابراین در دیدار از بیت او باید با همان لباسی حاضر می شد که در جبهه "سیرا مائسترا" علیه نیروهای امپریالیسم جنگیده بود و سپس با همان نماد در دوران حکومت ورزی به مقابله با جهانخواری های آمریکا پرداخته بود. 

کاسترو نسبت به آیت الله خامنه ای نیز نگاه مشابهی داشت، در بخشی از روایتی که در کتاب «از هراره تا تهران» پیرامون نخستین دیدار آیت الله خامنه ای و کاسترو در سال 65 در زیمباوه ذکر شده، آمده است: «کاسترو با یونیفورم مرتب نظامی، درجه‌ها و دکمه‌های طلایی به سمتِ آقای خامنه‌ای می‌آید. درمقابلِ اتاق ملاقات، به همدیگر می‌رسند. کاسترو می‌خواهد دست بدهد، اما با تعجب می‌بیند که آقای خامنه‌ای به جای دست راست، دست چپ را جلو آورده‌اند. کاسترو با دست چپ دست می‌دهد و در حالی‌که هنوز دست آقای خامنه‌ای را در دست دارد، سؤال می‌کند: علت اینکه شما با دست چپ دست دادید چیست؟ آقای خامنه‌ای دست راستشان را کمی بالا می‌آورند، به آن نگاه می‌کنند و می‌گویند: این از ضایعات انقلاب است! کاسترو که متوجه ماجرا شده، دست چپ آقای خامنه‌ای را به نشانه محبت فشار می‌دهد و با افتخاری همراه با شرم می‌گوید: این ضایعات تاریخی و جاودانه است».

در بخش دیگری از این کتاب آمده است:«در نظر کاسترو، آقای خامنه‌ای با همه رؤسای‌جمهور دیگر فرق می‌کند. او رنگ و بوی مردی را دارد که بدون کودتا و بدون رابطه با شوروی، آمریکا را در خاورمیانه زمین زد؛ رنگ و بوی امام را. کاسترو مبهوت امام خمینی است و این سید، با این لباس و با این ادبیات، برایش یادآور همان مرد است. چندین‌بار قصد کرده بود به ایران بیاید و امام را ببیند، اما شروع جنگ و حمایت شوروی از عراق، دست و پای انقلابیِ بزرگِ آمریکای لاتین را بسته است. سفر به ایران به معنی مخالفت با جهت‌گیری‌های بلوک شرق است؛ و نماد عدم تعهد در غرب، متعهد است به این جهت‌گیری‌ها!»

یکی دیگر از شخصیت‌های سیاسی ایران که در سالهای اخیر با فیدل کاسترو دیدار کرده است، محمود احمدی نژاد است؛ دیداری که در سال 90 در هاوانا انجام شد و فیدل کاسترو که سه سال قبل از آن قدرت را به برادرش رائول تفویض کرده بود، اینبار نه با یونیفورم و لباس رسمی که باگرمگن ورزشی بااحمدی نژاد دیدارکرد.