ابهام در طرح قانون انتخابات ریاست جمهوری/ تکلیف «رجل سیاسی» چه شد؟/ آیا هر فردی در مراسم دینی و مذهبی شرکت کند رجل سیاسی است؟

محمدحسن آصفری نماینده مجلس یازدهم درباره همین طرح به رسانه ها گفته بود که بازتعریف "رجل سیاسی" و "لزوم ارائه برنامه" از سوی نامزدان از جمله ویژگی‌های طرح جدید است.

در همین رابطه بخوانید: 

کاندیدای ریاست جمهوری نباید اشتهار به دیابت داشته باشد! +متن طرح

آقای آصفری که نایب رییس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس است، درباره تعریف جدید "رجل سیاسی" توضیح داده است که «روسای جمهور سابق، وزرا، معاونین آنها، شخصی که حداقل دو دوره نمایندگی مجلس را تجربه کرده باشد، فرماندهان کل سابق و کنونی نیروهای مسلح و افرادی که از طرف احزاب سیاسی معرفی شده باشند، در زمره رجال سیاسی محسوب می‌شوند. همچنین دبیران کل احزاب به شرطی سابقه اجرایی در سطح بالا»

اصل ۱۱۵ قانون اساسی ایران تاکید دارد که رئیس جمهور باید از میان "رجال مذهبی و سیاسی" انتخاب شود که واجد این شرایط باشند: "ایرانی الاصل،‌ تابع ایران،‌ مدیر و مدبر،‌ دارای حسن سابقه و امانت و تقوی،‌ مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور."

پس از روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی و تصویب قانون اساسی، مناقشه بر سر واژه "رجال سیاسی و مذهبی" باعث شده هیچ زنی به رقابت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری راه نیابد.

گرچه در این طرح جدید «جنسیت نامزد» قید نشده و می‌توان امیدوار بود که زنان را هم شامل بشود اما برخی دیگر از کارشناسان سیاسی بر این باورند که این طرح شفافیت لازم را نداشته و به نامزدی زنان در انتخابات ریاست جمهوری سال اینده نمی توان امیدوار بود.

سید‌امیرحسین قاضی‌‌زاده‌هاشمی، نایب رییس اول مجلس، هم هفته گذشته در دیدار با آیت‌الله محمد یزدی، عضو شورای نگهبان و رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، یکی از افتخارات طرح مذکور را بازتعریف «رجل سیاسی» دانسته و گفته بود: یکی از موارد اصلاحی که قرار است در قانون انتخابات ریاست جمهوری اعمال شود، بحث بازتعریف «رجل‌سیاسی» است. مفهومی که البته طی این سال‌ها قرائت‌های زیادی از آن به عمل آمده اما مجلس تلاش دارد با قید برخی بندها، به تعریف دقیق‌تر و جامع‌تری از آن دست یابد. در این طرح اصلاحی، فردی رجل سیاسی به حساب می‌آید که از شانیت و جایگاه اجتماعی برخوردار بوده و از مدیران ارشد لشکری، کشوری یا نمایندگان مجلس باشد. در واقع معنی رجل سیاسی در طرح جدید، نسبت به قانون قبلی، گستره وسیع‌تری یافته است. طبق طرح جدید، روسای جمهور سابق، وزرا، معاونان آن‌ها، شخصی که حداقل دو دوره نمایندگی مجلس را تجربه کرده، فرماندهان کل سابق و کنونی نیروهای مسلح و افرادی که از طرف احزاب سیاسی معرفی شده باشند، در زمره رجال سیاسی محسوب می‌شوند. 

اما باز هم مشخص نیست این موارد شامل هر دو جنسیت می شود یا خیر؟!

عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در دی ماه سال 96 درباره تعیین و تکلیف رجل سیاسی در نشست خبری خود گفته بود: ما در شورای نگهبان به‌روی مصادیق رجل سیاسی و مذهبی و مدیر و مدبر بودن به توافق رسیده‌ایم و سعی داریم این را نهایی و جمع‌بندی و به مجلس ابلاغ کنیم زیرا رئیس مجلس نیز کمیسیونی را درباره این موضوع تشکیل داده است و پیش‌بینی می‌کنیم تا انتخابات سال 98 به جمع‌بندی نهایی درباره مصادیق رجل سیاسی و مذهبی برسیم و قانون جامعی داشته باشیم.

اما او در پاسخ به سؤالی پیرامون اینکه آیا درباره جنسیت کاندیداها نیز بررسی‌هایی صورت گرفته یا خیر گفت: درباره جنسبت به جمع‌بندی نهایی نرسیده‌ایم وقتی به جمع‌بندی برسیم آن را اعلام می‌کنیم.

با این وجود به نظر می رسد در طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری که در دست تهیه است هم تکلیف رجل سیاسی مانند ۴۰ سال گذشته همچنان بلاتکلیف باقی بماند.و همچون گذشته که شورای نگهبان هیچ وقت ثبت نام زنان به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری را منع نکرده است در این طرح هم ایرادی به ثبت نام زنان وارد نشده است اما به نظر می رسد  نیمی از جمعیت کشور کماکان جزء رجال سیاسی کشور به حساب نخواهند آمد.

زنده یاد «اعظم طالقانی» از جمله شخصیت های به نام سیاسی بود که اعتقاد داشت تعبیر رجال در اصل ۱۱۵ قانون اساسی معادل جنس مرد نیست. طالقانی برای آخرین بار در سال ۹۶ نیز خود را نامزد ریاست جمهوری کرد و در زمان ورود به ستاد انتخابات گفت: «آمدم تا تکلیف رجل سیاسی را مشخص کنم.»

منبع: دیده بان ایران