کتابِ گفتمان، رسانه و قدرت منتشر شد/شناخت سازوکار جریان قدرت در بازنمایی تبلیغات سیاسی
کتاب «گفتمان، رسانه و قدرت» تالیف محمدرضا آزادینژاد، که به تحلیل سازوکار جریان قدرت در بازنمایی تبلیغات سیاسی میپردازد، توسط انتشارات آوای اندیشه منتشر شد.
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ کتاب «گفتمان، رسانه و قدرت» تالیف محمدرضا آزادینژاد، که به تحلیل سازوکار جریان قدرت در بازنمایی تبلیغات سیاسی میپردازد، توسط انتشارات آوای اندیشه منتشر شد.
بنا بر این گزارش، انتشارات آوای اندیشه در نیمهی نخست اسفندماه 99 کتاب «گفتمان، رسانه و قدرت» را منتشر کرد. محمدرضا آزادینژاد نویسندهی این کتاب به تحلیل سازوکارهای جریان قدرت در بازنمایی تبلیغات سیاسی پرداخته است. مولف، زبان را بهمثابهی سرچشمهای برای شکلگیری معانی و مفاهیم ارتباطات اجتماعی و سیاسی میداند که بهتدریج توانسته است رواج پیدا کند و با سیر تاریخی خود، نظام معنایی هر جامعه و ملتی را در قالب «گفتمان» تثبیت کند.
بر پایهی این گزارش، نویسندهی کتاب که خود دانشآموختهی علوم ارتباطات و دارای دکترای تخصصی در این رشته است، گفت: «زبان»، «گفتمان» و «رسانه» بهطور توأمان ابزار و اهداف قدرتآفرینی هستند که شناخت هریک از آنها، برای دستیابی به سلطهی گفتمانی و هژمونی فرهنگی، ضرورتی اجتنابناپذیر است. چراکه از یکسو، هرگز نمیتوان نقش و جایگاه ویژهی رسانهها را در کردارهای گفتمانی و اجتماعی و نیز تاثیر شگرفی که بر همه پدیدههای اجتماعی دارند، نادیده انگاشت. و از سوی دیگر، کنشگران سیاسی و اجتماعی از تعامل یا تضاد با یکدیگر، همواره میکوشند از طریق سلطهی گفتمانی، یا قدرت را از دیگری تصاحب کنند یا با توسعهبخشی میدانِ عمل، حیطهی قدرتِ در اختیار را، تحکیم بخشند. به همین دلیل، تلاش من معطوف بر گردآوری نظریههای علمی و تالیف این کتاب بوده است تا از این رهگذر، ساختاربندی کلی و اجزای تشکیلدهندهی مباحث گوناگون و هر آنچه پیرامون این سه عنصرِ اثربخش و مفاهیم آنهاست، در قالبی خوب و مناسب ارائه و بهطور کامل تشریح شوند.
بنا بر این گزارش، مولف برای معرفی کاملتر اثرِ خود، با اشاره به چرایی و چگونگی شکلگیری مدل ارتباطی کنشگران سیاسی، اجتماعی و رسانهای در گفتمانسازی و همچنین ترسیم و تبیین نموداری جامع از یک ساختار و مدل نظری و مفهومی، با هدف ارائهی نقشهی راه به خوانندگان کتاب بهویژه اساتید و پژوهشگرانِ علوم ارتباطات، رسانه، اجتماعی و سیاسی، گفت: در بخش نخستِ کتاب و مشتمل بر پنج فصل، تمام ابعاد و اجزای نظریههای اندیشمندان و سیر تاریخی شکلگیری آنها، تدوین شده است. «پژوهش بر محور تحلیل گفتمان»، عنوانِ بخش دوم کتاب و مبتنی بر مسئلهمحوری است. آشنایی با سپهر فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعهی ایران و چگونگی غلبهی گفتمان انقلاب اسلامی از سال 1357 به بعد، مقدمهای است برای ورود به طرح و بیان مسئلهای که بر بستر روششناسی پژوهش در تحلیل گفتمان، استوار شده است.
بر پایهی این گزارش، نویسندهی کتاب با اشاره به آرایش احزاب و گروههای سیاسی ایران، چرایی ورود به تحلیل گفتمان پیامهای فرهنگی و سیاسی شهرداری تهران که در بازهی زمانی 1385 تا 1395 خورشیدی و همزمان با مدیریت محمدباقر قالیباف، بر روی بیلبوردهای شهری انتشار یافتهاند و همچنین تحلیل گفتمان انتقادی گزارشهای منتشر شده در رسانههای وابسته به هر دو جریان سیاسی اصلاحطلبی و اصولگرایی افزود: نتایج و یافتههای این پژوهش که از دو نظریه و روش لاکلا و موفه و الگوی فرکلاف بهدست آمده است در دو فصل پایانی کتاب تبیین شدهاند. او معتقد است: محتوا و برونداد علمی این کتاب، میتواند بهخوبی و بهآسانی، قابلیت بهرهبرداری مناسب را برای اساتید، پژوهشگران، دانشجویان علوم ارتباطات و رسانه و کنشگران سیاسی و اجتماعی فراهم سازد.
بر اساس این گزارش، سروناز تربتی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهرانشرق، با نگارش مقدمهای بر این کتاب و با اشاره به تحولات تاریخی و چالشهای تفکر فلسفی در مسیر گذر از ساختارگرایی به پساساختارگرایی، نوشته است: در این رهیافت، زبان، فرهنگ و گفتمان بر سوژهمحوری غلبه کرد و در رواج آن از دهههای 1970 به بعد، اندیشمندانی چون ژاک لاکان، لویی آلتوسر، میشل فوکو و لاکلا و موفه نقش بهسزایی داشتند، که در این کتاب بهخوبی تبیین شدهاند. استادِ علوم ارتباطات پس از تبیین گفتمان و قدرتِ پنهان در لایههای آن و هژمونی افزوده است: نویسندهی کتاب، «گفتمان، رسانه و قدرت» با دقّت و ظرافت به بررسی تفکرِ پساساختارگرا و گفتمانمحور پرداخته است؛ و از این حیث، به این موضوع میپردازد که نظام زبانی که از قوانین دلالتی پیروی نمیکند، چگونه برای برساختِ امر گفتمانی و معنادارکردن جهانِ بیرونی و ایجاد کنشهای گفتمانی و سیاسی، در تخاصم و تفاوت با یکدیگر قرار میگیرند و با پیروزی در غیریتسازی با گفتمانهای دیگر، جنبهی هژمونیک پیدا میکنند و به سوژههای خود نیز، هویتی جدید میبخشند.
گفتنی است انتشارات آوای اندیشه که در سال جاری کتاب «گفتمان، رسانه و قدرت» را منتشر کرده است، پیش از این نیز در سال 1397، کتاب «رسانههای نوین و شکاف نسلی» را از همین نویسنده منتشر کرد.