سرنوشت ۱۰ فروند آواکس ایران چه شد؟/ رادار پرنده هشدار سریع و فرمانده کنترل و مدیریت جنگ که برای عربستان پرواز می کند

سامانه کنترل و هشدار زودهنگام هوابرد، با نام اختصاری آواکس، هواپیمایی است که با قابلیت دیده‌وری راداریِ است که به عنوان یک ایستگاه رادار نیرومند و متحرک برای انجام عملیات فرماندهی و کنترل و مدیریت جنگ (C2BM) طراحی شده‌است. ایران در دوران پیش از انقلاب در خلال سال های ۵۴ و ۵۵ به شدت به دنبال خرید۷ فروند آواکس بوئینگ ۷۳۷ اما در نهایت پس از اعمال فشار شاه به کنگره و دولت کارتر در سال ۵۶ با خرید ۱۰ از این مدل هواپیما موافقت شد اما به دلیل مخالفت دولت پس از انقلاب اسلامی با این خرید و همچنین عدم تمایل دولت آمریکا پس از ماجرای تصرف سفارت آمریکا این سفارش گرانقیمت و با ارزش به عربستان سعودی رسید.

به گزارش سایت دیده‌بان ایران، سامانه کنترل و هشدار زودهنگام هوابرد، با نام اختصاری آواکس، هواپیمایی است که با قابلیت دیده‌وری راداریِ است که به عنوان یک ایستگاه رادار نیرومند و متحرک برای انجام عملیات فرماندهی و کنترل و مدیریت جنگ (C2BM) طراحی شده‌است. ایران در دوران پیش از انقلاب در خلال سال های ۵۴ و ۵۵ به شدت به دنبال خرید۷ فروند آواکس بوئینگ ۷۳۷ اما در نهایت پس از اعمال فشار شاه به کنگره و دولت کارتر در سال ۵۶ با خرید ۱۰ از این مدل هواپیما موافقت شد اما به دلیل مخالفت دولت پس از انقلاب اسلامی با این خرید و همچنین عدم تمایل دولت آمریکا پس از ماجرای تصرف سفارت آمریکا این سفارش گرانقیمت و با ارزش به عربستان سعودی رسید.

در دهه ،۱۹۷۰ محمدرضا شاه پهلوی قصد داشت با خرید ناوگانی از هواپیماهای آواکس (سیستم هشدار و کنترل هوابرد)، یک سامانه راداری عظیم زمینی را کنار بگذارد. در ابتدا، برآورد اولیه شاه برای خرید ۷ فروند آواکس بود، اما در ادامه این تعداد به ۹ یا ۱۰ فروند افزایش یافت. این خرید در راستای تقویت توان دفاعی و نظارتی کشور انجام می‌شد.

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ آواکس در سالهای ۵۴ و ۵۵ تا ۵۶ ایران سفارشی برای ۷ فروند آواکس ارائه نمود که با مخالفت کنگره ی آمریکا مواجه شد موضوع فروش تجهیزات پیشرفته به ایران برای خود آمریکا نیز به مشکلی تبدیل شده بود سنا مخالف فروش آواکس بود و دولت موافق در نهایت در سال ۵۶ کنگره ی آمریکا رسما مخالفت خود را با این امر اعلام داشت بنا بر این دولت کارتر که هنوز موافق فروش آواکس به ایران بود برای راضی کردن کنگر اقدام به برداشتن یکسری از سیستم های حساس از روی نمونه ی اصلی آواکس نمود و شاه نیز چون چاره چاره ای نداشت این اقدام را پذیرفت(شایان ذکر است ارزش هر آواکس در آن زمان ۱۳۵ میلیون دلار بود) آواکس ها هیچگاه به ایران تحویل نگردید چون تاریخ تحویل آنها ۱۳۶۰ بود و در سال ۵۷ انقلاب شد در نتیجه آواکس ها به عربستان تحویل شد.

2398673

جزئیات بیشتر:

اهداف خرید:

شاه به دنبال خرید آواکس بود تا جایگزینی برای سامانه راداری زمینی قبلی خود ایجاد کند و همچنین توان نظارتی و کنترلی خود را در آسمان افزایش دهد.
تعداد مورد نظر:

در ابتدا شاه ۷ فروند آواکس سفارش داد، اما در نهایت این تعداد به ۹ یا ۱۰ فروند رسید.
دلیل خرید:

خرید آواکس بخشی از یک برنامه بزرگتر برای نوسازی و تقویت ارتش ایران در آن دوران بود.
هزینه:

بر اساس برخی منابع، خرید آواکس‌ها با هزینه‌های هنگفتی همراه بود و بخشی از «جنون خرید نظامی» شاه در آن دوران تلقی می‌شد.
جایگزینی با سامانه زمینی:

آواکس‌ها به عنوان یک سیستم راداری پیشرفته، جایگزینی برای سامانه راداری زمینی بزرگ و قدیمی در نظر گرفته شده بودند.