چهارمین گزارش سیاستی کمیسیون محیط زیست مجمع وزرای ادوار

به گزارش سایت دیده بان ایران؛چهارمین گزارش سیاستی کمیسیون محیط زیست مجمع وزرای ادوار منتشر شد

در این گزارش با موضوع امنیت غذایی آمده است:

از ارکان مهم حکمرانی مطلوب در هر کشور تامین نیازهای غذایی آحاد مردم است، به طوری که امروزه به آن از منظر حقوق بشر و به عنوان حق مسلم جوامع در هر سرزمین نگاه می شود. بی تردید در این رهگذر حقوق نسل های آینده نیز از طریق حفاظت از منابع پایه، تولید و بهره برداری پایدار از منابع طبیعی و تنوع زیستی مدنظر قرار داده می شود.

از طرف دیگر در گذشته و حتی در مواردی در زمان کنونی، تامین غذای کافی برای همگان اصل مهم بقاء حکومت‌ها بوده و بسیاری از ناآرامی‌های مردمی در کشورهای جهان با کمبود مواد غذایی شروع و در برخی موارد به سقوط حکومت‌ها منجر شده است. در گذشته های دور نیز ظهور و افول بسیاری تمدن‌ها و کشورگشایی و سلطه طلبی آنها متکی بر فراهمی مواد غذایی بوده است و البته امروزه نیز همین روند در قالبی نوین مطرح بوده و تبعات آن سلطه بر کشورهاست.

از اینرو امنیت غذایی زیربنای امنیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور بوده و توجه به آن موجب رفاه و رضایت مردم و اقتدار و امنیت کشور خواهد شد. امنیت غذایی زمانی محقق می­ شود که همه‌ مردم برای تامین نیارهای تغذیه‌ای خود به غذای کافی، سالم و مغذی دسترسی فیزیکی و اقتصادی داشته باشند و ترجیحات غذایی آنان برای داشتن یک زندگی سالم و پر تحرک برآورده شود.

ارکان اصلی امنیت غذایی شامل زنجیره به هم پیوسته‌ای از «فراهمی غذا»، «دسترسی به غذا»، «مصرف و سلامت غذا» و«تاب آوری (ثبات و پایداری)» بوده و آنچه مسلم است مهم ترین و قدیمی ترین رکن امنیت غذایی، رکن فراهمی است. فراهمی متأثر از سه عامل تولید، تجارت و ذخیره‌سازی است. تولید داخلی محصولات کشاورزی از کلیدی‌ترین اجزای امنیت غذایی است که برایند مؤلفه‌هایی انسانی (سرمایه، بازار، نیروی ماهر و دانش و فناوری) و غیر انسانی ( آب، خاک، تنوع زیستی و اقلیم ) است. از آنجا که در چند دهه اخیر با پدیده هایی چون کاهش آب آبخوان ها، کاهش نزولات آسمانی، تخریب و فرسایش خاک، از بین رفتن تنوع زیستی، تغییر اقلیم و تکانه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مواجه ایم و این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت، بنابراین از این به بعد، رکن تاب آوری (توانایی مقابله با تکانه های اقلیمی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در کوتاه مدت و در بلند مدت) بیش از پیش حایز اهمیت بوده و در آینده امنیت غذایی بدون توجه جدی به این رکن بسیار شکننده و آسیب پذیر خواهد بود.

خوشبختانه اخیرا سند امنیت غذایی که حاصل خرد جمعی و حدود سه سال کار سنگین متخصصان و صاحب نظران کشور در دولت گذشته و دولت فعلی است، توسط ریاست محترم جمهوری ابلاغ شده است. در این سند به جنبه های تاب آوری امنیت غذایی توجه خوبی صورت گرفته و به خصوص در بخش آب و خاک هدف های امیدوار کننده ای ترسیم شده است (جدول زیر).

ضمن ابراز خوشبختی از این کار ارزشمند، انتظار می رود که سازوکار اجرایی خوبی برای تحقق کامل اقدامات پیشنهادی در سند پیش بینی و صورت گیرد و سند به نحوی اجرا شود که اهداف مرتبط با رکن تاب آوری به طور کامل تحقق یابد. آنچه مسلم است اگر برنامه های مربوط به رکن تاب آوری به طور دقیق و کامل محقق نشود و طی دوره اجرای سند توجه به رکن تولید بیش از رکن تاب آوری باشد، قطعا امنیت غذایی تامین نشده و آینده این امنیت شکننده و نا امید کننده خواهد بود.

یادآور می شود مجمع وزرای ادوار تشکلی غیردولتی متشکل از وزرا و معاونان رئیس جمهور دولت های جمهوری اسلامی است.

 × قابل ذکر است که سند برای یک دوره ده ساله نوشته شده و چون کار نوشتن سند در سال ۱۳۹۹ شروع و در سال ۱۴۰۰ به اتمام رسیدْ، در آن زمان کامل‌ترین اطلاعات مربوط به سال ۱۳۹۸ بود. بدیهی است که در سال اول اجرای سند، باید داده های سال شروع  با داده های سال ۱۳۹۸ جایگزین شود.

4/10/1402

کمیسیون محیط زیست

مجمع وزرای ادوار