کاهش ۸۲ درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت
براساس دادههای سازمان هواشناسی، بارش در ایران تا چهل و دومین روز (۱۲ آبانماه) از سال آبی جاری (۱۴۰۴-۱۴۰۵) ۸۱.۸ درصد کمتر از میانگین بلندمدت است. در حالی که نرمال بارش در بلندمدت ۱۲.۸ میلیمتر بوده، میانگین بارش سطح کشور از ابتدای مهر ۱۴۰۴ تا کنون، تنها ۲.۳ میلیمتر است.
به گزارش سایت دیدهبان ایران، دادههای سازمان هواشناسی نشان میدهد طی هفت روز گذشته تا پایان ۱۲ آبان، ایران ۰.۷ میلیمتر بارش دریافت کرده و نسبت به میانگین بلند مدت، ۸۵.۷ درصد کاهش یافته است. چرا که ایران در بلند مدت، در طول هفت روز گذشته ۴.۷ میلیمتر بارش دریافت میکرد.
سازمان هواشناسی کشور در روزهای گذشته با صدور اطلاعیه، اعلام کرد که منطقه خاورمیانه به ویژه ایران، درگیر یکی از طولانیترین و شدیدترین دورههای خشکسالی در دهههای اخیر است.
سازمان هواشناسی با استناد به بررسی دادههای اقلیمی، به شرایط آبوهوایی پاییز جاری نیز اشاره و تاکید کرده بود که حالا ششمین پاییز بسیار خشک متوالی در ایران و تاکنون میزان بارندگی این فصل بهطور چشمگیری کمتر از نرمال بوده است.
دادهها نشان میدهد که بارش از ابتدای ماه تا پایان ۱۲ آبانماه نیز، نسبت به میانگین بلند مدت ۹۰ درصد کاهش یافته است. در حالی که مقدار بارش در بلندمدت ۷.۰ میلیمتر بوده، در این مدت (۱۲ روز) ایران تنها از ۰.۷ میلیمتر بارش برخوردار بوده است.
باید گفت از ابتدای فصل جاری که مطابق با آغاز سال آبی بود نیز، ایران تنها از ۲.۳ میلیمتر بارش برخوردار بوده است که این مقدار در مقایسه با میانگین بلند مدت ۸۱.۸ درصد کمتر است؛ درحالی که ایران در مدت مشابه (اول مهر تا ۱۲ آبان) و بلند مدت، حدود ۱۲.۸ میلیمتر بارش دریافت میکرد، بارش سال آبی کنونی به طور چشمگیری کمتر از نرمال است.
گفتنی است، سال آبی در ایران از اول مهرماه شروع میشود و تا ۳۱ شهریور سال بعد ادامه مییابد.
خشکترین دوره فلات مرکزی و استانهای همجوار زاگرس
براساس دادههای هواشناسی در طول شش ماهه اول سال، به ویژه از ابتدای مهرماه تعداد قابل توجهی از استانها بهویژه در فلات مرکزی و استانهای همجوار زاگرس، خشکترین دوره ۴۰ سال گذشته را سپری کردند.
جدول اطلاعات پهنهای بارش استانها نشان میدهد از ابتدای سال آبی جاری (اول مهرماه سال گذشته) همه استانها نسبت به دوره بلندمدت بارش کمتری دریافت کردند. ۱۱ استان از جمله یزد، همدان، مرکزی، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، کردستان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، ایلام و اصفهان با کاهش ۱۰۰ درصدی بارش مواجه بودند.
کاهش ۹۴ درصدی بارش در پایتخت
استان تهران به مرکزیت پایتخت نیز با کمبارشی روبرو بود. در حالی که میانگین بارش تهران در بلند مدت ۲۰.۳ میلیمتر است؛ اما در سال آبی جاری تنها به طور میانگین ۱.۱ میلیمتر بارش دریافت کرده است. بنابراین با کاهش ۹۴.۴ درصدی بارش روبرو بوده است.
سازمان هواشناسی کشور به این موضوع نیز اشاره داشت که شرایط سدهای اصلی تأمینکننده آب شرب در شهرهای بزرگی مانند تهران، تبریز، مشهد و اراک به روز صفر آبی رسیده یا بسیار نزدیک شدند. به عبارتی ذخایر قابل برداشت به حداقل رسیده و این شرایط منجر به اتکای کامل به منابع زیرزمینی شده است که خطر فرونشست و فقر منابع آبی برای سالهای آینده را تشدید میکند.
اگرچه به گفته احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور بر اساس مدلسازیهای عددی، احتمال متوسطی وجود دارد که در انتهای پاییز و اوایل زمستان، بارشها به شرایط نرمال نزدیک شود؛ اما در شرایط فعلی حتی بارشهای نرمال نیز نمیتواند روانآبهای کافی ایجاد کنند.
به گفته حمیدرضا خورشیدی مدیرکل هواشناسی استان تهران در شرایطی که منابع آب زیرزمینی سطح پایینی دارد، بارشها نه بر سطح منابع آب زیرزمینی و نه روانآبها تاثیر قابل توجهی نخواهد گذاشت.
براساس این شرایط، پیشتر مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ضمن اعلام هشدار جدی، از تمامی مسئولان، نهادهای اجرایی، شهرداریها، صنایع، کشاورزان و عموم مردم خواسته است که مصرف آب را بهطور جدی مدیریت و کاهش دهند.