غضنفری، نماینده مجلس: عراقچی و ظریف به خاطر مکانیسم ماشه باید عذرخواهی کنند/ امکان طرح سوال از عراقچی وجود دارد/ اراده ای برای کنترل نرخ ارز وجود ندارد/ فعال شدن مکانیسم ماشه نتیجه سیاست خارجی التماسی است/ کمترین واکنش ما به اسنپبک، خروج از NPT است
کامران غضنفری، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس با تاکید بر این که عراقچی هم مانند ظریف در خیانت برجام که مکانیسم ماشه محصول آن است، شریک است و باید از ملت ایران عذرخواهی کند، به دیدهبان ایران گفت: اکنون که اسنپبک فعال شده است و خسارات بیشتری از ناحیه برجام به ملت ایران وارد شده، یکی از کسانی که در وارد شدن این خسارتها دخیل است، آقای عراقچی است که هنوز بابت نقش خود در برجام از ملت ایران عذرخواهی نکرده است. از امروز که مجلس شورای اسلامی بازگشایی میشود، این موضوع را به اتفاق دوستان بررسی خواهیم کرد و ممکن است درباره طرح سوال از وزیر امور خارجه با همکاران به جمعبندی برسیم.

دیدهبان ایران؛ محمدحسین خودکار: قطعنامه پیشنهادی چین و روسیه برای تعویق ۶ماهه اجرای سازوکار اسنپبک، آخرین تیر باقیمانده در ترکش ایران و همپیمانان آن برای جلوگیری از نهایی شدن مکانیسم ماشه بود که روز جمعه (۴ مهر) به سنگ خورد و از امروز یکشنبه (۶ مهر) شاهد بازگشت شش قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل هستیم که براساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ از سال ۹۴ تا کنون تعلیق شده بودند. از امروز نهتنها تحریمهای سازمان ملل علیه کشورمان بازمیگردد، بلکه پرونده ایران ذیل هفتم منشور ملل متحد قرار میگیرد. اگرچه خود بازگشت تحریمهایی نیز شرایط دشوارتری را هم در فروش نفت و مبادلات مالی و بانکی ایران پدید خواهد آورد، هم مجوزی بینالمللی را برای بازرسی کشتیهای ایرانی توسط کشورهای گوناگون فراهم میکند و هم خرید و فروش سلاح توسط ایران را ممنوع میکند.
در حالی از امروز شاهد بازگشت تحریمهای بینالمللی علیه کشورمان بر اثر نهایی شدن مکانیسم ماشه خواهیم بود که طی روزهای اخیر، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه تلاشهای زیادی را برای جلوگیری از اجرای این سازوکار انجام داد. او در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با وزرای خارجه تروئیکای اروپایی یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان دیدار کرد و حتی تماسهایی را نیز با استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا برقرار کرد. همچنین مسعود پزشکیان، رئیسجمهور کشورمان که به نیویورک سفر کرده بود، با امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه دیدار کرد. البته همه این دیدارها و رایزنیها، مؤثر واقع نشد و نتوانست جلوی فعالسازی مکانیسم ماشه را بگیرد. این در حالی است که حدود دو هفته قبل، ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای ازسرگیری بازرسیها به توافق رسید، اما حتی این توافق نیز نتوانست تروئیکای اروپایی را قانع کند که اسنپبک را اجرا نکنند.
پس از رأیگیری شورای امنیت درباره قطعنامه پیشنهادی چین و روسیه برای تعویق بازگشت تحریمهای بینالمللی علیه ایران، عراقچی در سخنانی در این شورا، قطعنامه ۲۲۳۱ را که براساس آن شش قطعنامه تحریمی پیشین علیه ایران لغو شده بود، دستاوردی تاریخی خواند که همزمان با امضای توافق برجام میان ایران و ۵ + ۱ به تصویب رسیده بود. او تصریح کرد که اجرایی نشدن برجام به دلیل خروج آمریکا از این توافق در سال ۱۳۹۷ و بعد هم پایبند نبودن کشورهای اروپایی به تعهدات برجامی خود بود و ایران در زمینه مقصر نبوده است. عراقچی تاکید کرد که امروز آمریکا به دیپلماسی پشت کرده است و تروئیکای اروپایی نیز با تلاش برای اجرای اسنپبک دیپلماسی را مدفون کردهاند، در حالی که به گفته او، ایران هیچگاه برجام، NPT و پادمانهای مربوط به آن را نقض نکرده است.
در این میان اما یکی از برجستهترین موضوعات در سخنرانی عراقچی در شورای امنیت، جایی بود که او به توافق اخیر ایران و آژانس اشاره کرد و براساس روایت لارنس نورمن، خبرنگار والاستریت ژورنال، وزیر امور خارجه در این بخش از سخنان خود گفت که بازرسان آژانس هماکنون در ایران مشغول بازرسی از سایتهای هستهای هستند. در حالی که بعد از جنگ ۱۲روزه با اسرائیل، کشورمان جز یک مورد برای تعویض سوخت نیروگاه هستهای بوشهر، هیچ اجازهای به بازرسان آژانس برای دسترسی به سایتهای هستهای خود نداده بود. البته نورمن تاکید کرده است که بازرسان آژانس از رآکتور تحقیقاتی تهران بازرسی کردهاند و اجازه دسترسی به سایتهای هستهای آسیبدیده به آنها داده نشده است، اما به گفته این خبرنگار آمریکایی، همین حضور بازرسان آژانس در ایران با صحبتهای قبلی عراقچی که گفته بود بازرسان آژانس در ایران نیستند، در تناقض است.
نکته قابل توجه دیگر، اظهارات اخیر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه اسبق ایران است که روز پنجشنبه (۳ مهر) در حاشیه نشست آنلاین انجمن کنترل تسلیحات آمریکا در مصاحبه با داریل کیمبل، رئیس این انجمن تاکید کرد که «هنوز هم هنوز فرصت برای دیپلماسی در پرونده هستهای ایران فراهم است.» این اظهارات ظریف در حالی بیان میشود که روز دوشنبه ۳۱ شهریور، ۷۱ نماینده مجلس شورای اسلامی در نامهای به شورای عالی امنیت ملی و سران قوا خواستار تولید و نگهداری از سلاح هستهای شده بودند. آنطور هم که علی نیکزاد، نایبرئیس مجلس گفته، قرار است این نامه نمایندگان در جلسه علنی امروز (یکشنبه) پارلمان بررسی شود.
در همین راستا در رابطه با نهایی شدن روند مکانیسم ماشه، پیامدهای اجرای اسنپبک، واکنش ایران به این اقدام طرفهای غربی، اظهارات اخیر سید عباس عراقچی و محمدجواد ظریف و نامه بیش از ۷۰ نماینده مجلس درباره درخواست از شورای عالی امنیت ملی برای ساخت سلاح هستهای، دیده بان ایران با کامران غضنفری، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها و نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی گفتوگو کردهایم.
مشروح گفتوگوی کامران غضنفری ، نماینده مجلس دوازدهم را با دیدهبان ایران بخوانید.
مکانیسم ماشه تخم لقی است که ظریف و دوستانش در برجام کاشتند
کامران غضنفری، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس دوازدهم درباره اجرای اسنپ بک و تبعات آن به دیدهبان ایران گفت: مکانیسم ماشه تخم لقی است که آقای ظریف و دوستانش از جمله آقای عراقچی در سال ۹۴ در برجام کاشتند و این اتفاق یک خیانت بزرگ بود که در دولت حسن روحانی صورت گرفت که براساس آن، غربیها یک شمشیر داموکلس را بالای سر جمهوری اسلامی نگه داشتند تا بتوانند هر موقع که خواستند، از ما امتیاز بگیرند. آقای ظریف به دلیل نقشی که در تصویب برجام سراپا خسارت داشته است، یک عذرخواهی بزرگ به ملت ایران بدهکار است. البته همانطور که آقای ظریف نقش اصلی را در این زمینه برعهده دارد، آقای عراقچی نیز حتما در این قضیه مقصر است و باید از مردم عذرخواهی کند. چون در دوره وزارت آقای ظریف، آقای عراقچی معاون ایشان بود و در سال ۹۴ هیچ صحبتی درباره مکانیسم ماشه که امروز شاهد نتایج زیانبار آن هستیم، نکرد.
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اکنون سازوکار اسنپبک در حالی نهایی شده است که آقای ظریف در همان سال ۹۴ وجود این فرآیند را تکذیب کرد و تاکید داشت که نه در برجام و نه در قطعنامه ۲۲۳۱، چیزی به نام مکانیسم ماشه وجود ندارد. اما بعدا که نمایندگان مجلس به این صحبت آقای ظریف اعتراض کردند، ایشان ابتدا گفت که یک کارمند اتحادیه اروپا مکانیسم ماشه را در برجام گنجاند، اما چند وقت بعد گفت که گنجاندن اسنپبک در برجام ابتکار خودش بوده و به آن هم افتخار میکرد. او در ادامه هم تاکید کرد که آمریکا میخواست فشار بیشتری به ما وارد کند، ولی برای این که این فشار وارد نشود، خودش سازوکار اسنپبک را در برجام گنجاند؛ یعنی آقای ظریف طی چند ماه، موضع خود درباره مکانیسم ماشه را ۱۸۰ درجه تغییر داد و نشان داد که میتواند مثل آب خوردن دروغ بگوید.
عراقچی هم مانند ظریف در خیانت برجام شریک است و باید عذرخواهی کند
غضنفری در واکنش به گفتوگوی اخیر ظریف با رئیس نشست انجمن کنترل تسلیحات آمریکا و اظهار نظر او مبنی بر این که «هنوز فرصت برای دیپلماسی در پرونده هستهای ایران فراهم است»، به دیده بان ایران گفت: این دیپلماسی که آقای ظریف از آن سخن میگوید، مثل دیپلماسی برجام است که براساس آن باید همه توانمندیهای کشور را دودستی تقدیم آمریکا کنیم تا مسیر گفتوگو با ایالات متحده باز شود. منظور آقای ظریف و امثال ایشان از دیپلماسی این است که ما باید همه شرایط خفتباری را که دشمن میخواهد به ما تحمیل کند، بپذیریم و تسلیم آمریکا شویم تا راه نجات برای ما باز شود. البته راه نجات از نظر آنها این است که مملکت را تحویل آمریکاییها بدهیم.
عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس تاکید کرد: در همان زمان که آقایان ظریف و عراقچی در جلسات مختلف از برجام دفاع میکردند، برخی منتقدان این توافق، ایرادات موجهی را از آن گرفتند. از جمله خود بنده مقالهای منتشر کردم و یکی از نکاتی که به عنوان ایراد به برجام وارد دانستم، همین مکانیسم ماشه بود که در مواد ۳۶ و ۳۷ برجام آمده بود. اما در سال ۹۴ نه آقای ظریف و نه معاون ایشان یعنی آقای عراقچی، هیچ صحبتی درباره این سازوکار مطرح نمیکردند و نمیگفتند که اسنپبک به زیان جمهوری اسلامی است. بنابراین آقای عراقچی هم مانند آقای ظریف در خیانت برجام شریک است و باید عذرخواهی بزرگی انجام دهد و از ملت بزرگ ایران طلب بخشش کند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: اکنون که اسنپبک فعال شده است و خسارات بیشتری از ناحیه برجام به ملت ایران وارد شده، یکی از کسانی که در وارد شدن این خسارتها دخیل است، آقای عراقچی است که هنوز بابت نقش خود در برجام از ملت ایران عذرخواهی نکرده است. از امروز که مجلس شورای اسلامی بازگشایی میشود، این موضوع را به اتفاق دوستان بررسی خواهیم کرد و ممکن است درباره طرح سوال از وزیر امور خارجه با همکاران به جمعبندی برسیم.
فعال شدن مکانیسم ماشه نتیجه التماس دولت پزشکیان برای مذاکره است
غضنفری همچنین در واکنش به اظهارات وزیر امور خارجه در جلسه اخیر شورای امنیت که گفت «بازرسان آژانس انرژی اتمی در ایران حضور دارند»، به دیده بان ایران گفت: آقای عراقچی این صحبتها را در حالی بیان کرده است که پیشتر گفته بود هیچ اجازهای برای حضور بازرسان آژانس در ایران داده نشده است. این صحبتهای متناقض آقای عراقچی باعث میشود که ما در صداقت ایشان تردید کنیم. وضعیت امروز مکانیسم ماشه نیز نتیجه امتیاز دادن آقای عراقچی و همکاران ایشان در وزارت خارجه دولت آقای پزشکیان است، زیرا این دوستان آنقدر برای انجام مذاکره با آمریکا التماس کردند که طرف مقابل احساس کرد ما از آنها میترسیم.
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: متاسفانه شخص رئیسجمهور نیز در این موضوع مقصر است، زیرا ایشان بارها در سخنرانیها و مصاحبههای خود از آمادگی برای مذاکره با آمریکا سخن گفته است و دشمنان هم وقتی میبینند که رئیسجمهور و وزیر خارجه کشورمان، مدام برای انجام گفتوگو با آمریکاییها ابراز تمایل میکنند، اینطور برداشت میکنند که ما ترسیدهایم و وادادهایم و به همین دلیل به التماس کردن افتادهایم. چنین رفتاری از سوی دولتمردان ما باعث گستاختر و وقیحتر دشمنان میشود و در نتیجه، آنها مدام برای ما شرط و شروط میگذارند که ابتدا باید برنامه هستهای خود را تعطیل کنید و بعد هم باید برنامه موشکی خود را جمع کنید تا ما به شما امتیاز بدهیم. این نتیجه اظهار ضعف در برابر آمریکاییها و ابراز تمایل برای مذاکره با آنها است.
وی در ادامه یادآور شد: درخواست دولتمردان برای مذاکره با سه کشور اروپایی نیز دقیقا همین نتیجه را به همراه دارد. وقتی در چند ماه گذشته آقای عراقچی به صورت مداوم به دنبال مذاکره با مسئولان این سه کشور بود، آنها پیاپی ما را تهدید میکردند و برایمان خط و نشان میکشیدند. اروپاییها هم مانند آمریکاییها، التماس دولتمردان ما برای مذاکره را به حساب ترس و عقبنشینی ما گذاشتند و در نهایت هم اسنپبک را اجرا کردند. فعال شدن مکانیسم ماشه چیزی نیست جز نتیجه سیاست غلط و ذلتمدارانه تیم سیاست خارجی دولت آقای پزشکیان.
ارادهای در دولت پزشکیان برای کنترل نرخ ارز وجود ندارد
غضنفری درباره تبعات اجرای سازوکار اسنپبک نیز گفت: اجرای مکانیسم ماشه به صورت کلی تاثیری روی شرایط اقتصادی کشورمان نمیگذارد، زیرا قطعنامههای تحریمی شورای امنیت که با نهایی شدن این مکانیسم دوباره اجرا خواهند شد، بیشتر مربوط به تحریمهای تسلیحاتی است و در حوزه تحریمهای بانکی نیز همین حالا تحریمهای سنگینتری نسبت به آنچه در این قطعنامهها پیشبینی شده، از سوی آمریکا و اروپا علیه ما اعمال میشود. بنابراین تاثیر اقتصادی این تحریمها بیشتر مربوط به جو روانی است که شبکه رسانهای غربگراها به آن دامن میزنند تا مردم را بترسانند و قیمت طلا، سکه و ارز را بالا ببرند تا اینطور به ملت ایران القا کنند که راه رفع مشکل این است که با آمریکا کنار بیاییم و هرچه را که آمریکاییها گفتند، بپذیریم.
عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس در پاسخ به این سوال که آیا قیمت دلار قابل کنترل است یا خیر، خاطرنشان کرد: نرخ ارز قطعا کنترلشدنی است، به شرط این که دولت آقای پزشکیان ارادهای برای این کار داشته باشد؛ یعنی هم بانک مرکزی، هم وزارت اقتصاد و هم دیگر بخشهای دولت باید همت کنند و جلوی افزایش بیرویه نرخ ارز را بگیرند. اما به نظر میرسد که در مجموعه دولت ارادهای برای کنترل نرخ ارز مشاهده نمیشود و تعدادی کانال تلگرامی هر روز برای بازار ارز کشور نرخگذاری میکنند و هم قیمت دلار روز و هم نرخ دلار فردا و پسفردا را تعیین میکنند.
وی در ادامه تاکید کرد: برخورد با کسانی که برای بازار ارز نرخگذاری میکنند، قاعدتا نباید کار چندان دشواری برای دولت باشد و دستگاه اجرایی میتواند با کمک دستگاه قضایی بهراحتی به این موضوع ورود کند و این کانالها را ببندد و عوامل آنها را تحت تعقیب قرار دهد تا با آنها برخورد قضایی صورت گیرد. دولت نباید اجازه دهد که تعدادی کانال تلگرامی با تعیین قیمت دلار با سرنوشت کشور بازی کنند. البته به نظر میرسد برخی مقامات دولت بدشان نمیآید که قیمت ارز روز به روز افزایش یابد تا آنها بتوانند کسری بودجه خود را از این طریق جبران کنند، ولو این که فشار ناشی از افزایش قیمت دلار بر شانه مردم وارد شود. متاسفانه اراده چندانی در دستگاههای ذیربط دولت برای کنترل قیمت دلار نمیبینیم، این در حالی است که افزایش نرخ ارز، امکان سوءاستفاده دشمنان را فراهم میکند.
با درخواست ساخت سلاح هستهای، میخواستیم دست ایران در برابر دشمن خالی نباشد
غضنفری در بخش دیگری از صحبتهای خود پاسخهای احتمالی ایران به نهایی شدن مکانیسم ماشه نیز گفت: قاعدتا کمترین واکنش ما به اجرای سازوکار اسنپبک باید خروج از NPT (معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای) باشد. ما در طول سالهای گذشته از عضویت در NPT جز ضرر و خسارت حاصلی ندیدهایم، به نحوی که مدتی طولانی است محدودیتهای NPT علیه ما اعمال میشود، اما از مزایای عضویت در این پیمان بینالمللی بهرهمند نشدهایم. یکی از مزیتهایی که باید از عضویت در NPT نصیب ما میشد، این بود که دولتهای دارای صنعت هستهای باید به ما کمک میکردند تا بتوانیم برنامه هستهای صلحآمیز خود را توسعه دهیم، ولی آنها چنین کاری انجام ندادند و فقط محدودیتهای مربوط به این معاهده را علیه ما اعمال کردند؛ بنابراین ادامه حضور ما در معاهده NPT هیچ دلیل و توجیه منطقی ندارد.
نماینده تهران در مجلس همچنین در پاسخ به پرسش دیدهبان ایران پیرامون آخرین وضعیت بررسی نامه ۷۱ نماینده به شورای عالی امنیت ملی درباره لزوم تغییر دکترین هستهای کشور، توضیح داد: هیچ طرحی درباره درخواست نمایندگان برای ساخت سلاح هستهای در مجلس مطرح نشده است، بلکه تنها جمعی از نمایندگان محترم با ارسال نامهای خطاب به شورای عالی امنیت ملی و سران قوا، خواستار آن شدند که امکان ساخت سلاح هستهای در کشور با هدف افزایش بازدارندگی بررسی شود. علت نگارش این نامه که اینجانب هم جزو امضاکنندگان آن بودم، این بود که ما خواهان آن شدیم در برابر دشمنانی نظیر رژیم صهیونیستی و آمریکا که هر از گاهی ما را به حمله نظامی و حتی حمله اتمی تهدید میکنند، خودمان را به تسلیحات هستهای مسلح کنیم تا بتوانیم توان مقابله و پاسخگویی داشته باشیم.
وی در پایان با اشاره به سخنان اخیر آیتالله خامنهای مبنی بر این که ایران به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست، یادآور شد: وقتی مقام معظم رهبری میفرمایند که ما بنا نداریم به سمت تولید بمب اتم برویم، قطعا فرمایش ایشان برای نمایندگان فصلالخطاب است و همه نمایندگان مطیع اوامر رهبر انقلاب هستند. اما به هر حال، نامهای که در این زمینه نوشتیم، از این جهت بود که میخواستیم دست کشور در برابر تهدیداتی که دشمن انجام میدهد، خالی نباشد.
منبع: دیدهبان ایران