دانشمندان برای نخستین‌بار، لحظه‌ی لانه‌گزینی جنین انسان را در زمان واقعی ثبت کردند
یک تصویر میکروسکوپی از جنین انسانی ۹ روزه که با میکروسکوپ کانفوکال گرفته شده است. رنگ‌های مختلف پروتئین‌ها و ساختارهای سلولی جنین را نشان می‌دهند.این فناوری جدید ممکن است روزی به دانشمندان کمک کند تا از سقط‌جنین جلوگیری کنند.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران به نقل از gizmodo؛ گروهی از دانشمندان توانسته‌اند یکی از ابتدایی‌ترین و بنیادی‌ترین مراحل شکل‌گیری حیات انسانی را با دقتی بی‌سابقه مشاهده کنند. پژوهشی که به‌تازگی منتشر شده، نشان می‌دهد آن‌ها برای نخستین‌بار موفق شده‌اند فیلمی از لحظه‌ی لانه‌گزینی جنین انسان در رحم ثبت کنند.
این تیم از مؤسسه‌ی مهندسی زیستی کاتالونیا (IBEC) در همکاری با بیمارستان دانشگاهی دکسئوس، یافته‌های خود را در مجله‌ی Science Advances منتشر کرده‌اند. تصاویر نشان می‌دهد که جنین انسان برای لانه‌گزینی با فشار و نیرویی مشخص، خود را در لایه‌ی رحم فرو می‌برد. محققان می‌گویند این روش می‌تواند در آینده به درک بهتر دلایل شکست لانه‌گزینی و بهبود درمان‌های ناباروری کمک کند.
ساموئل اوخوسنِگروس، نویسنده‌ی اصلی و سرپرست گروه «مهندسی زیستی برای سلامت باروری» در IBEC، به Gizmodo گفت: «دلیل اینکه می‌خواهیم لانه‌گزینی را مطالعه کنیم این است که این مرحله، بزرگ‌ترین مانع در تولیدمثل انسانی است. اما ما بسیار کم درباره‌ی آن می‌دانیم، چون این فرایند درون بدن مادر رخ می‌دهد.»
چرا این کشف مهم است؟
تا کنون بیشتر پژوهش‌ها تنها مراحل ابتدایی رشد جنین را در روزهای نخست (پیش از لانه‌گزینی) دنبال کرده‌اند. پس از آن، دانشمندان بیشتر به مطالعه‌ی مقاطع ثابت و عکس‌هایی از رشد جنین در حیوانات غیرانسانی تکیه داشته‌اند. این مدل‌های حیوانی ابزار ارزشمندی هستند، اما نمی‌توانند همه‌ی رازهای رشد انسان را آشکار کنند. لانه‌گزینی، نخستین گام واقعی در بارداری است؛ زمانی‌که جنین درون رحم جای می‌گیرد و بارداری رسماً آغاز می‌شود.
روش نوآورانه‌ی دانشمندان
تیم تحقیقاتی به رهبری آملی گودو و آنا سریولا، ماده‌ای ژل‌مانند طراحی کردند که بافت بیرونی رحم را شبیه‌سازی می‌کرد؛ یعنی همان جایی که جنین باید برای لانه‌گزینی به آن بچسبد. این ماتریکس ژل‌مانند عمدتاً از کلاژن ساخته شده، اما پروتئین‌های دیگری که برای رشد جنین اهمیت دارند نیز به آن افزوده شد.
با استفاده از این بستر مصنوعی، آن‌ها توانستند به‌طور میکروسکوپی لحظه‌ی لانه‌گزینی جنین انسان را مشاهده و ثبت کنند. همچنین برای مقایسه، جنین‌های موش را روی همان ماتریکس بررسی کردند و تفاوت‌های چشمگیری دیدند.
اوخوسنِگروس توضیح داد: «جنین موش وقتی روی ماتریکس قرار می‌گیرد، سطحی باقی می‌ماند و تنها پخش می‌شود، اما در بافت فرو نمی‌رود. در حالی‌که جنین انسان، وقتی روی سطح قرار داده می‌شود، شروع می‌کند به کندن، نفوذ کردن و عملاً خود را درون بافت دفن می‌کند و سپس رشدش را ادامه می‌دهد. بنابراین جنین انسان قوی‌تر، بزرگ‌تر و بسیار مهاجم‌تر است.»
پیامدها برای درمان ناباروری و سقط‌جنین
بخش زیادی از ابهام‌ها در مورد لانه‌گزینی هنوز باقی است، از جمله مکانیزم دقیق حمله‌ی تهاجمی جنین به رحم. اما یافته‌های این پژوهش می‌تواند در آینده به خانواده‌ها کمک کند.
طبق آمار، تنها حدود ۳۰ درصد از جنین‌ها (چه در بارداری طبیعی و چه در لقاح آزمایشگاهی) تا زمان تولد باقی می‌مانند. بیشتر موارد از دست‌رفته، درست در مرحله‌ی لانه‌گزینی یا بلافاصله پس از آن اتفاق می‌افتند. بنابراین صرفِ توانایی دیدن این فرایند در زمان واقعی می‌تواند سرنخ‌های حیاتی برای پیشگیری از سقط‌جنین و بهبود درمان ناباروری فراهم کند.
محققان قصد دارند به مطالعه‌ی جزئیات لانه‌گزینی ادامه دهند و همچنین مواد مورد استفاده را استانداردسازی کنند تا دیگر پژوهشگران نیز بتوانند آزمایش‌های مشابه انجام دهند.
اوخوسنِگروس در پایان گفت: «باید قدردان بیمارانی باشیم که جنین‌های خود را برای پژوهش اهدا کردند. بدون سخاوت آن‌ها، ما هرگز نمی‌توانستیم رشد گونه‌ی خودمان را مطالعه کنیم.»
منبع: انتخاب
