انقلاب 57

  • اختصاصی دیده‌بان ایران؛

    محمد توسلی، دبیرکل پیشین نهضت آزادی ایران در پاسخ ارسالی به جوابیه «موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)» برای دیده‌بان ایران نوشت: "در خاطرات دکتر یزدی آمده است که «خلخالی از جانب آقای خمینی حمایت می‌شد. در یکی از دیدارهایم با آقای خمینی به طور مفصل عواقب سوء اعدام‌های خلخالی در تهران و شهرستان‌ها، بخصوص در کردستان و بازتاب سوء آن را در سطح جهانی متذکر شدم. اما آقای خمینی بر این باور بود و اظهار داشت که این کشتارها برای حفظ انقلاب ضروری است. من آن باور را نداشتم و صریحا مخالفت کردم. بعد از کمی بحث و گفت‌وگو، آقای خمینی به من گفت که بعد از انقلاب کسانی باید باشند که در کشتن دستشان نلرزد.»"/ توسلی همچنین در بخش دیگری از پاسخ ارسالی خود خاطرنشان کرد: "در اردیبهشت ۱۳۵۹ آقای خلخالی با یک تیم مجهز مشغول تخریب ساختمان مقبره رضا شاه در مجاورت حرم حضرت عبدالعظیم (ع) بود. هنگامی که مطلع شدم عده‌ایی در حال تخریب ساختمان مقبره هستند، بلافاصله به شهردار منطقه دستور دادم جلوی این کار را بگیرند و نیروهای شهرداری با امکاناتی که داشتند، جلوی تخریب را گرفتند. تا این که در فاصله کوتاهی، آقای خمینی در سخنرانی خود گفتند که رضا شاه ظلم کرده و باید مقبره‌اش خراب شود. سپس در مدت ۲۰ رور این ساختمان کاملا تخریب شد و امروز اثری از آن نیست."

  • در گفت‌وگو با دیده بان ایران مطرح شد؛

    محمد توسلی، دبیرکل سابق نهضت آزادی در مصاحبه تفصیلی به دیده‌بان ایران گفت: مهندس بازرگان آبان ۵۷ علی‌رغم مخالفت اعضای نهضت با آقای خمینی بیعت نکرد و گفت که «حکومت اسلامی بدین نحو که شما در طلب آن هستید، به استبداد روحانیت منجر خواهد شد.» مهندس بازرگان در دو دیداری که با آیت‌الله خمینی در نوفل‌لوشاتو داشتند، حاضر نشدند طبق عرف مرسوم که بقیه شخصیت‌ها عمل کردند، نامه‌ای به ایشان بنویسند و بیعت ‌کنند، این ایستادگی مهندس بازرگان باعث شد که در نوفل لوشاتو تنش ایجاد شود؛ به نحوی که حتی دوستان ما، اعضای نهضت آزادی ایران در اروپا و حتی شخص صادق قطب‌زاده به مهندس بازرگان معترض ‌شدند./ توسلی درباره ماجرای اعدام‌های پس از انقلاب و موافقت آیت‌الله خمینی با اعدام‌ها گفت: دکتر یزدی در دیداری که با آقای خمینی داشتند، انتقاداتی را به ایشان مطرح کردند و آقای خمینی گفتند که هر انقلابی به یک شمر نیاز دارد و خلخالی شمر ما است. دکتر یزدی اما پاسخ دادند که آیا اگر امام حسین (ع) بود، شمشیر دست شمر می‌داد؟ یا تعبیری مشابه این. آقای خمینی بعد از شنیدن این جمله سکوت کردند و پاسخی ندادند./ وی همچنین ضمن تشریح ابعاد شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی سال ۵۷ گفت: شخص شاه هم به خاطر اقداماتی که انجام داد و هم به خاطر این که دچار خودکامگی بود، عملاً نقش اصلی را در پیروزی انقلاب ۵۷ ایفا کرد. نهضت آزادی به دنبال این بود که ضمن مذاکره با مقامات آمریکایی، تلاش کند که حمایت آمریکا از شاه حذف شود یا حداقل کاهش یابد. در همین راستا، مهندس بازرگان، دکتر سحابی و احمد صدر حاج‌سیدجوادی برای این کار انتخاب شدند و با توجه به این که زبان خارجی هر سه نفر، فرانسوی بود، بنده به عنوان مترجم با آن‌ها همراه شدم.

  • رحمانی فضلی، وزیر کشور دولت روحانی با بیان این که من از انقلاب و کشور «عدالت» را طلبکارم، گفت: در سال ۱۴۰۱ به بعد شاهد بودیم که بی‌حجابی به وسیله‌ای برای اعتراض به وضع موجود تبدیل شد. حالا اگر ما در آن شرایط و وضعیت می‌توانستیم حجاب را حفظ کنیم و شاید کار فرهنگی بیشتری نیاز بود که انصافا در این زمینه کم کار کرده‌ایم ولی وقتی به امر حجاب بی‌توجهی و به بی‌حجابی تبدیل شد، دوباره احیا کردن آن، کار سختی خواهد بود. در دولت دوازدهم تلاش کردیم که مواجهه با مردم به گونه‌ای نباشد که موجب لجاجت یا خدایی نکرده برخورد یا عصبانیت مردم شود و فضای کار از دست برود، اما این اتفاق به هر حال رخ داد.

  • صادق زیباکلام با تاکید بر این که اگر به عقب برگردم باز هم در انقلاب شرکت می‌کنم، گفت: مهم‌ترین عاملی که باعث انقلاب ۵۷ شد نه دکتر علی شریعتی بود، نه مجاهدین و ... مهم‌ترین عامل انقلاب دیکتاتوری شاه بود. امروز به من و امثال من که در انقلاب حضور داشتیم، می‌گویند پنجاه‌وهفتی و به آن حرکت تاریخی می‌گویند «فتنه»! می‌گویند شما بابت آن کار یک عذرخواهی به نسل‌های بعدی بدهکارید! می‌گویند گور بابای خودتان، خودتان به جهنم، نسل‌های بعدی را بدبخت کردید.