اختصاصی دیده‌بان ایران؛

محمد توسلی: آیت‌الله خمینی به دکتر یزدی گفت که "بعد از انقلاب کسانی باید باشند که در کشتن دستشان نلرزد"/ می‌خواستم جلوی تخریب مقبره رضا شاه را بگیرم، اما آیت‌الله خمینی دستور داد و خلخالی اجرا کرد

محمد توسلی، دبیرکل پیشین نهضت آزادی ایران در پاسخ ارسالی به جوابیه «موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)» برای دیده‌بان ایران نوشت: "در خاطرات دکتر یزدی آمده است که «خلخالی از جانب آقای خمینی حمایت می‌شد. در یکی از دیدارهایم با آقای خمینی به طور مفصل عواقب سوء اعدام‌های خلخالی در تهران و شهرستان‌ها، بخصوص در کردستان و بازتاب سوء آن را در سطح جهانی متذکر شدم. اما آقای خمینی بر این باور بود و اظهار داشت که این کشتارها برای حفظ انقلاب ضروری است. من آن باور را نداشتم و صریحا مخالفت کردم. بعد از کمی بحث و گفت‌وگو، آقای خمینی به من گفت که بعد از انقلاب کسانی باید باشند که در کشتن دستشان نلرزد.»"/ توسلی همچنین در بخش دیگری از پاسخ ارسالی خود خاطرنشان کرد: "در اردیبهشت ۱۳۵۹ آقای خلخالی با یک تیم مجهز مشغول تخریب ساختمان مقبره رضا شاه در مجاورت حرم حضرت عبدالعظیم (ع) بود. هنگامی که مطلع شدم عده‌ایی در حال تخریب ساختمان مقبره هستند، بلافاصله به شهردار منطقه دستور دادم جلوی این کار را بگیرند و نیروهای شهرداری با امکاناتی که داشتند، جلوی تخریب را گرفتند. تا این که در فاصله کوتاهی، آقای خمینی در سخنرانی خود گفتند که رضا شاه ظلم کرده و باید مقبره‌اش خراب شود. سپس در مدت ۲۰ رور این ساختمان کاملا تخریب شد و امروز اثری از آن نیست."

پاسخ موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی به مصاحبه محمد توسلی با دیده‌بان ایران

موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) جوابیه‌ای را به مصاحبه محمد توسلی با بخش تاریخ شفاهی پایگاه خبری دیده‌بان ایران ارسال کرد.

در گفت‌وگو با دیده بان ایران مطرح شد؛

توسلی: بازرگان در آبان ۵۷ گفت که حکومت اسلامی بدین نحو به استبداد روحانیت منتهی می‌شود/ آقای خمینی می‌گفت انقلاب به شمر نیاز دارد و خلخالی شمر ما است/ نهضت آزادی با آمریکا مذاکره کرد تا حمایت از شاه را کاهش دهد

محمد توسلی، دبیرکل سابق نهضت آزادی در مصاحبه تفصیلی به دیده‌بان ایران گفت: مهندس بازرگان آبان ۵۷ علی‌رغم مخالفت اعضای نهضت با آقای خمینی بیعت نکرد و گفت که «حکومت اسلامی بدین نحو که شما در طلب آن هستید، به استبداد روحانیت منجر خواهد شد.» مهندس بازرگان در دو دیداری که با آیت‌الله خمینی در نوفل‌لوشاتو داشتند، حاضر نشدند طبق عرف مرسوم که بقیه شخصیت‌ها عمل کردند، نامه‌ای به ایشان بنویسند و بیعت ‌کنند، این ایستادگی مهندس بازرگان باعث شد که در نوفل لوشاتو تنش ایجاد شود؛ به نحوی که حتی دوستان ما، اعضای نهضت آزادی ایران در اروپا و حتی شخص صادق قطب‌زاده به مهندس بازرگان معترض ‌شدند./ توسلی درباره ماجرای اعدام‌های پس از انقلاب و موافقت آیت‌الله خمینی با اعدام‌ها گفت: دکتر یزدی در دیداری که با آقای خمینی داشتند، انتقاداتی را به ایشان مطرح کردند و آقای خمینی گفتند که هر انقلابی به یک شمر نیاز دارد و خلخالی شمر ما است. دکتر یزدی اما پاسخ دادند که آیا اگر امام حسین (ع) بود، شمشیر دست شمر می‌داد؟ یا تعبیری مشابه این. آقای خمینی بعد از شنیدن این جمله سکوت کردند و پاسخی ندادند./ وی همچنین ضمن تشریح ابعاد شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی سال ۵۷ گفت: شخص شاه هم به خاطر اقداماتی که انجام داد و هم به خاطر این که دچار خودکامگی بود، عملاً نقش اصلی را در پیروزی انقلاب ۵۷ ایفا کرد. نهضت آزادی به دنبال این بود که ضمن مذاکره با مقامات آمریکایی، تلاش کند که حمایت آمریکا از شاه حذف شود یا حداقل کاهش یابد. در همین راستا، مهندس بازرگان، دکتر سحابی و احمد صدر حاج‌سیدجوادی برای این کار انتخاب شدند و با توجه به این که زبان خارجی هر سه نفر، فرانسوی بود، بنده به عنوان مترجم با آن‌ها همراه شدم.

در گفت‌وگو با دیده‌بان ایران مطرح شد؛

توسلی، دبیرکل پیشین نهضت آزادی: فهرست وزیران پیشنهادی پزشکیان، هماهنگ با تعهدات او در ایام انتخابات نیست/ رئیس‌جمهور درباره محدودیت‌های خود، به مردم گزارش شفاف بدهد

توسلی، دبیرکل پیشین نهضت آزادی ایران با تاکید بر این که فهرست وزیران پیشنهادی پزشکیان، هماهنگ با تعهداتی نیست که او در دوره تبلیغات انتخاباتی به مردم داد، به دیده بان ایران گفت: رئیس‌جمهور حتما باید چالش‌ها و محدودیت‌های خود را به صورت شفاف به مردم گزارش دهد. مردم هم واقع‌بین هستند و به ایشان حق می‌دهند که برخی مسائل را به صورت تاکتیکی بپذیرد تا بتواند گام به گام در راستای منافع ملی عمل کند.