حاجی دلیگانی، نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس: وزیر کشور در زمینه اخراج اتباع افغانستانی ضعیف عمل کرده است /سازوکار مشخصی برای ورود و خروج اتباع وجود ندارد/ شاهد یک روند افراطی و پرشتاب در اخراج اتباع بیگانه از کشور هستیم
حسینعلی حاجی دلیگانی، نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با بیان این که شاهد یک روند افراطی و پرشتاب در اخراج اتباع بیگانه از کشورمان هستیم، به دیده‌بان ایران گفت: ما نه روش قبلی وزارت کشور در رها بودن ورود اتباع غیرمجاز به کشورمان را می‌پسندیدیم، نه روش اجرایی فعلی آن در اخراج اتباع بیگانه را می‌پسندیم. امور کشور باید براساس قاعده درستی پیش برود، اما متاسفانه نقش وزیر کشور را در این موضوع ضعیف می‌بینیم.
دیده‌بان ایران؛ محمدحسین خودکار: با وجود این که ساماندهی اتباع بیگانه غیرمجاز بخصوص مهاجران افغانستانی مقیم کشورمان جزو مطالبات عمومی ایرانیان در سال‌های اخیر به‌ویژه پس از شدت گرفتن موج مهاجرت این افراد پس از روی کار آمدن دوباره طالبان در افغانستان بوده است، اما در چند هفته گذشته روند پرشتاب اخراج افغانستانی‌ها منجر به بروز انتقاداتی هم در ایران و هم در افغانستان شده است. از جمله این انتقادات می‌توان به مشخص نبودن شرایط آینده نیروی کار در مشاغلی که افغانستانی‌ها در آن فعال بودند، تعیین تکلیف نشدن هزینه رهن خانه‌هایی که مهاجران افغانستانی از آن اخراج شده‌اند، اخراج اتباعی که دارای مدارک اقامتی بوده‌اند در کنار افراد فاقد مجوز اقامت و البته برخوردهای نامناسب با برخی اتباع در روند اخراج آن‌ها اشاره کرد.
در این میان برخی اخراج‌شدگان افغانستانی ضمن انتقاد از برخوردهای نامناسب در فرآیند طرد آن‌ها به کشورشان و البته تاکید بر بی‌جا و بیکار بودن و شرایط نامناسب زندگی در افغانستان، از این موضوع گلایه کرده‌اند که هنگام اخراج شدن از ایران نتوانسته‌اند دارایی‌ها و اموال‌شان را با خود به افغانستان انتقال دهند و حساب‌های مالی‌شان را با کارفرمایان یا مالکان خانه‌های ایرانی تصفیه کنند. در چنین شرایطی است که اخیرا انجمن دوستی ایران و افغانستان، در بیانیه‌ای درباره نحوه بازگشت مهاجران افغانستانی به کشورشان، خواستار توقف روند فعلی اخراج‌های شتاب‌زده شده و بر ضرورت حفظ کرامت انسانی و رعایت اصول اخلاقی و اسلامی در این فرآیند تاکید کرده است.
نکته قابل ذکر دیگر این است که اگرچه جمعیت دقیق افغانستانی‌های مقیم ایران مشخص نیست، اما آخرین آمارهای رسمی، تعداد مهاجران افغانستانی ساکن ایران را حدود ۶ میلیون نفر برآورد کرده‌اند که بیش از ۴ میلیون نفر از آنان فاقد مدارک قانونی اقامت اعم از ویزا یا کارت آمایش هستند. البته آمارهای غیررسمی و اظهار نظرهای برخی مقامات، جمعیت افغانستانی‌های ساکن ایران را بین ۸ تا ۱۰ میلیون نفر نیز تخمین زده‌اند، اما شکی نیست که حداکثر ۲ میلیون نفر از این تعداد، دارای مدارک اقامتی هستند و مابقی، تبعه بیگانه غیرمجاز محسوب می‌شوند که مشمول شرایط طرد از کشور قرار می‌گیرند. البته اخیرا اسکندر مومنی، وزیر کشور گفته است که «در هفته‌های اخیر حدود یک میلیون افغانستانی به کشورشان برگشته‌اند که بیش از ۷۰ درصد این فرآیند داوطلبانه و در کمال احترام و عزت انجام شده است.»
دیده‌بان ایران درباره روند پرشتاب اخراج افغانستانی‌ها در ایران طی هفته‌های اخیر با حسینعلی حاجی دلیگانی، نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفت‌وگو کرده است.
در گذشته درها را برای ورود افغانستانی‌ها باز گذاشته بودند و اکنون هم پرشتاب آن‌ها را اخراج می‌کنند
حسینعلی حاجی دلیگانی، نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس درباره اخراج اتباع افغانستانی به دیده‌بان ایران گفت: ما نه روش قبلی وزارت کشور در رها بودن ورود اتباع غیرمجاز به کشورمان را می‌پسندیدیم، نه روش اجرایی فعلی آن در اخراج اتباع بیگانه را می‌پسندیم. در گذشته، آن‌قدر شرایط را تسهیل کردند که چند میلیون تبعه غیرمجاز در کشور رسوب کردند و می‌گفتند که برای اخراج این‌ها قانونی نداریم، در حالی که الان با یک روند پرشتاب در حال اخراج اتباع غیرمجاز هستند و سوال این است که قانون انجام این کار را از کجا آورده‌اند.
نماینده شهرستان‌های شاهین شهر، میمه و برخوار در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در گذشته، درها را برای ورود افغانستانی‌ها به ایران بازگذاشته بودند و به هر نحو ممکن این افراد وارد کشورمان می‌شدند، الان هم در شیوه پرشتابی که برای اخراج آن‌ها در پیش گرفته‌اند، درست عمل نمی‌کنند. زیرا طبق قانون صرفا باید اتباع غیرمجاز یعنی افراد فاقد مدارک اقامتی اخراج شوند، آن هم با رعایت اصول انسانی و اسلامی و باید با کسانی که مجوز حضور در ایران را دارند، برابر قانون عمل شود، اما در مواردی شاهد آن هستیم که با این افراد برابر قانون عمل نمی‌شود، یعنی برخی از این افراد هم در کنار اتباع غیرمجاز از کشور اخراج می‌شوند و به‌نوعی تر و خشک باهم می‌سوزند.
حاجی دلیگانی با بیان این که شاهد یک روند افراطی و پرشتاب در اخراج اتباع بیگانه از کشورمان هستیم، اظهار داشت: ما نباید در ساماندهی اتباع بیگانه افراط و تفریط به خرج دهیم. اکنون قانون درست رعایت نمی‌شود و برخی امور به صورت غیرقابل پیش‌بینی رها می‌شود و برخی از مشاغل به دلیل تعدیل نیروی کار خارجی آسیب می‌بینند. ما نه آن تفریط را در ورود اتباع بیگانه غیرمجاز به کشورمان قبول داشتیم، نه این افراط را در اخراج آن‌ها قبول داریم. امور کشور باید براساس قاعده درستی پیش برود، اما متاسفانه نقش وزیر کشور را در این موضوع ضعیف می‌بینیم.
نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس ضمن تایید برخوردهای نامناسبی که بعضا در فرآیند اخراج اتباع بیگانه با آن‌ها صورت می‌گیرد، عنوان کرد: سازوکار مشخصی برای ورود و خروج اتباع وجود نداردما این موضوع را بارها به مسئولان ذی‌ربط و افرادی که مجری این کار هستند، تذکر داده‌ایم و گفته‌ایم که رعایت اصول اسلامی و انسانی و رعایت انصاف و قانون از جمله موضوعاتی است که باید در این زمینه به آن توجه شود.
وی در پایان در پاسخ به پرسش ما پیرامون احتمال وقوع جاسوسی یا انجام عملیات‌های ضدامنیتی توسط اتباع افغانستانی مقیم ایران، گفت: این موضوع ممکن است که توسط اتباع هر کشوری در ایران رخ بدهد و صرفا مربوط به افغانستانی‌ها نیست. در هر صورت، دستگاه‌های مسئول باید در این زمینه اظهار نظر کنند.
منبع: دیده‌بان ایران
