سلب آسایش عمومی پررنگ تر از گذشته ناشی از نبود مرجع اجرایی موثر

 دیده‌بان ایران - اکرم قدرت: با وجود وجود قوانین مشخص در قانون مجازات اسلامی درباره سلب آسایش عمومی و مزاحمت برای همسایگان، مردم آرام و بی‌آزار در بسیاری از مناطق کشور همچنان با مشکلات و اذیت‌های مکرر مواجه هستند.

قوانینی مانند ماده ۶۹۰، ۶۱۸ و ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی، که مجازات‌های حبس، جزای نقدی و شلاق را برای رفتارهای مزاحم و ایجاد ناامنی در اماکن عمومی و خصوصی در نظر گرفته‌اند، عملاً بدون مرجع اجرایی قوی و پیگیری مؤثر، نتوانسته‌اند آرامش شهروندان را تضمین کنند.

بازی فوتبال یا دوچرخه‌سواری در کوچه‌های باریک و پرتردد، سروصدای بلند ناشی از حیوانات خانگی مانند سگ، گربه و... پارک خودروها مقابل درب منازل و سایر موارد مزاحمت، به‌طور مکرر باعث اذیت و سلب آسایش آنها شده ، اما برخورد قانونی قابل توجهی از سوی پلیس، شهرداری یا سایر نهادهای مسئول صورت نمی‌گیرد.

 به عبارتی قانون واضح وجود دارد اما کسی برای اجرای آن قدمی برنمی‌دارد بنابراین هر روز باید با سروصدا و مزاحمت‌ها کنار بیاییم و کسی پاسخگو نیست.

از طرف دیگر مسئولان محلی نیز از کمبود امکانات، نیروی انسانی و ضعف در سازوکارهای رسیدگی شکایت‌ها سخن می‌گویند که موجب کندی روند پیگیری و اجرای قانون شده است.

 اما کارشناسان حقوقی تاکید می‌کنند برای حفظ آرامش و امنیت روانی جامعه، باید مرجع‌های اجرایی به‌صورت قوی و پاسخگو در این زمینه فعال شوند و مردم نیز آموزش دیده و تشویق شوند تا حقوق همدیگر را رعایت کنند.

تا زمانی که این خلأها پر نشود، ظاهراً سلب آسایش عمومی و مزاحمت‌های همسایگی همچنان یکی از چالش‌های بزرگ زندگی شهری خواهد بود.

نباید فراموش کرد در شرایطی که جامعه با مشکلات روانی فراوانی روبه‌رو است، عدم اجرای موثر قوانین مربوط به سلب آسایش عمومی و مزاحمت‌های همسایگی می‌تواند به بحرانی اجتماعی و خانوادگی تبدیل شود. موضوعی که کمتر از آن در محافل رسمی سخن گفته می‌شود، اما تبعات آن در زندگی روزمره مردم قابل مشاهده و هشداردهنده است.

بدون شک در بسیاری از موارد ایجاد تجمعات کوچک، گاهی باعث به هم خوردن آرامش روانی خانواده‌ها می‌شود و زمینه‌ساز اختلافات و حتی از هم پاشیدگی خانواده‌ها است. اما وقتی مسئولان به این موضوع بی‌توجه هستند، همه چیز پیچیده‌تر می‌شود.

کارشناسان روانشناسی اجتماعی هشدار می‌دهند که در شرایط نابسامان روانی جامعه، کوچک‌ترین عوامل مزاحمت و سلب آسایش می‌تواند به تنش‌های خانوادگی دامن بزند و سلامت روان افراد را تهدید کند. آنها تاکید دارند که توجه به اجرای قوانین مرتبط و پاسخگویی مسئولان، نه تنها حفظ آرامش عمومی بلکه حفظ سلامت روان جامعه را تضمین می‌کند.

با این وجود، قوانین موجود که مجازات‌هایی مانند حبس، جزای نقدی و شلاق برای سلب آسایش در نظر گرفته‌اند، به دلیل ضعف در اجرا، عملاً نتوانسته‌اند از بروز چنین بحران‌هایی جلوگیری کنند.

به نظر می‌رسد بدون توجه جدی و اقدام عملی مسئولان در حوزه‌های انتظامی، قضایی و اجتماعی، این معضل نه تنها بر زندگی روزمره مردم تأثیر منفی خواهد گذاشت، بلکه می‌تواند زنجیره‌ای از مشکلات اجتماعی و خانوادگی را رقم بزند.

بنابراین بی‌مسئولیتی در اجرای قوانین سلب آسایش تهدیدی جدی برای سلامت روان و انسجام خانواده‌ها در شهرهای کوچک شده تا جایی که شهرهای کوچک با معضل کم‌توجهی به اجرای قوانین سلب آسایش عمومی و مزاحمت‌های همسایگی مواجه هستند؛ موضوعی که می‌تواند به بحران‌های جدی خانوادگی و اجتماعی منجر شود.

در این شهرها، رفتارهایی مانند سروصدای مزاحم، تجمع افراد در معابر عمومی، پارک خودرو در محل‌های غیرمجاز به عنوان نمادی از بی‌نظمی تلقی می‌شود، از سوی در قانون جرم‌انگاری شده و برای آن مجازات‌هایی همچون حبس، جزای نقدی و شلاق پیش‌بینی شده است. اما ضعف در اجرای این قوانین باعث شده این مشکلات به موضوعاتی عادی و غیرقابل پیگیری تبدیل شوند.

در جوامع کوچک، روابط نزدیک‌تر و حساسیت‌ها بیشتر است. مزاحمت‌های کوچک می‌تواند به سرعت به اختلافات خانوادگی و اجتماعی جدی تبدیل شود. وقتی فضای آرام و امن وجود نداشته باشد، سلامت روان خانواده‌ها تحت فشار قرار می‌گیرد.

اجرای دقیق و مسئولانه قوانین سلب آسایش در شهرهای کوچک از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا امکان گسترش مشکلات و تنش‌ها در این محیط‌ها بیشتر است.

آمارهای غیررسمی نشان می‌دهد بیش از ۵۰ درصد شکایات مردمی در شهرهای کوچک به دلیل ضعف در پیگیری و اجرای قانون، به جایی نمی‌رسد و این موضوع موجب افزایش نارضایتی و آسیب به بافت اجتماعی شده است.

کارشناسان حقوقی و اجتماعی معتقدند که توجه ویژه به شهرهای کوچک در حوزه آموزش فرهنگی، نظارت بیشتر و مسئولیت‌پذیری نهادهای اجرایی، می‌تواند از بروز بحران‌های خانوادگی و اجتماعی جلوگیری کند و سلامت روان جامعه را حفظ کند.

بدون شک، مراجعه به مراجع ذی‌صلاح برای پیگیری شکایات مربوط به سلب آسایش و مزاحمت، یکی دیگر از چالش‌های غیرقابل انکار شهروندان در شهرهای کوچک است. بسیاری از مردم عنوان می‌کنند که یا پاسخی نمی‌گیرند یا با روندهای اداری طولانی و پیچیده مواجه می‌شوند که عملاً دسترسی به حق‌شان را دشوار یا غیرممکن می‌کند.

کارشناسان حقوقی نیز تاکید می‌کنند که برای اثرگذار بودن قوانین، لازم است روند رسیدگی به شکایات ساده‌تر و سریع‌تر شود تا مردم بتوانند بدون دغدغه و اتلاف وقت، از حقوق خود دفاع کنند.

واضح است عدم پیگیری و اراده مصمم مجریان و مسئولان اجرایی، فضای مناسبی برای سوءاستفاده متخلفان فراهم کرده که با رفتارهای مزاحم، آسایش و آرامش شهروندان را بیش از پیش مختل می‌کنند.

 به عبارتی وقتی مسئولان به شکایت‌های مهم و حساس آسایش و آرامش عمومی ولی از نظر آنها پیش پاافتاده، رسیدگی نمی‌کنند یا برخورد جدی انجام نمی‌دهند، متخلفان احساس قدرت می‌کنند و به کارهایشان ادامه می‌دهند تا جایی که این موضوع آرامش زندگی افراد مسوولیت پذیر و شهروندان منضبط را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

کارشناسان حقوقی معتقدند تنها با حضور مجریان قانون جدی و پیگیر، می‌توانند جلوی تکرار این رفتارها را بگیرند و امنیت و آسایش مردم را تضمین کنند.

عدم وجود چنین مسئولانی باعث شده نه تنها قانون اجرا نشود، بلکه اعتماد مردم به نهادهای مسئول نیز کاهش یابد و مشکلات اجتماعی پیچیده‌تر شود.