شیخیزاده، دبیر کمیسیون بهداشت مجلس: دولت حق ندارد که در سال ۱۴۰۴، ارز ترجیحی دارو را حذف کند/ احتمال حذف ارز ترجیحی دارو در بودجه ۱۴۰۵ وجود دارد/ معضل کمبود و گرانی دارو، جدی است/ زیرساختهای بیمهای لازم برای حذف ارز ترجیحی دارو آماده نیست
محمدرسول شیخیزاده، دبیر اول کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تأکید بر این که این احتمال وجود دارد که دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۵، موضوع حذف ارز ترجیحی دارو را مطرح کند، به دیدهبان ایران گفت: با توجه به این که در بودجه ۱۴۰۴، منابع لازم برای تخصیص ارز ترجیحی به داروهای وارداتی و مواد اولیه دارویی پیشبینی شده است، دولت حق ندارد که ارز ترجیحی دارو را در سال جاری حذف کند. اما حتی اگر هم قرار باشد که دولت در سال آینده این کار را انجام دهد، حتماً این مسأله نگرانیهای زیادی را برای بیماران خاص ایجاد خواهد کرد.
دیدهبان ایران؛ محمدحسین خودکار: در ماههای اخیر افزایش همزمان قیمت دارو، کمبود اقلام دارویی و رشد افسارگسیخته نرخ ارز، فشار طاقتفرسایی را بر بیماران وارد کرده است و بیماران خاص بیش از همه قربانی این وضعیت شدهاند. در حالی که نمایندگان مجلس و برخی انجمنهای تخصصی بیماریهای خاص از احتمال حذف ارز ترجیحی دارو ابراز نگرانی کردهاند، دولت همچنان هرگونه تصمیم برای حذف ارز ترجیحی دارو را تکذیب میکند. البته افزایش قیمت برخی داروها در چند ماه گذشته، شائبههای زیادی را درباره این تکذیبها ایجاد کرده است. در چنین شرایطی، وقتی زمزمههای حذف ارز ترجیحی دارو هر روز بلندتر میشود، میلیونها بیمار نمیدانند که باید خود را برای موج تازهای از گرانیها آماده کنند یا امیدی به ادامه سیاستهای حمایتی داشته باشند.
در این میان، روز دوشنبه ۱۷ آذر، انتشار بیانیه انجمن تالاسمی ایران و هشدار درباره حذف ارز ترجیحی داروهای مورد نیاز این بیماران، نگرانیها را بیشتر کرده است. این انجمن با اشاره به تجربههای تلخ گذشته در زمینه حذف ارز دولتی، از رئیسجمهور و سران قوا خواست که بهصورت فوری به این مسأله رسیدگی کنند. انجمن تالاسمی ایران در بیانیه خود، عملکرد دولت را «شتابزده و بیتوجه به پیامدهای انسانی» توصیف کرده و از رئیسجمهور خواسته است که در تصمیم دولت برای حذف ارز ترجیحی داروهای مورد نیاز بیماران تالاسمی بازنگری شود. در بیانیه این انجمن آمده است که «از دولتی که رئیسجمهور آن یک پزشک است و برخی معاونین و مشاورین ایشان از جامعه پزشکی هستند، انتظار میرفت همچنان سیاست حمایتی درباره تخصیص ارز ترجیحی دارو را ادامه دهد.»
اگرچه دولت هنوز هیچ اطلاعیه یا خبری رسمی درباره حذف ارز ترجیحی دارو بهویژه داروهای مورد نیاز بیماران خاص منتشر نکرده است، اما اظهارات مدیرعامل انجمن تالاسمی ایران نشان میدهد که حذف ارز ترجیحی حداقل درباره برخی داروها در عمل آغاز شده و شرکتهای واردکننده دارو با اعلام شفاهی دولت مجبور به تهیه ارز با نرخ آزاد شدهاند. یونس عرب روز دوشنبه ۱۷ آذر در مصاحبهای در این زمینه تأکید کرد که «دولت هنوز هیچ اطلاعیه رسمی صادر نکرده، اما به شرکتهای واردکننده اصلی داروهای بیماران تالاسمی، از جمله «نوارتیس» سوئیس و «مِتیم» فرانسه، اعلام کرده است که باید محمولههای آتی دارو را که انتهای امسال و اوایل سال آینده وارد کشور خواهند شد، با ارز آزاد تهیه کنند.»
مدیرعامل انجمن تالاسمی ایران، زمان آگاه شدن خود از این موضوع را «هفته گذشته» اعلام کرده است. او پیشبینی کرده که حذف ارز ترجیحی، در خوشبینانهترین حالت باعث افزایش ۴ برابری قیمت دارو و در بدبینانتهترین حالت باعث افزایش ۱۲ برابری قیمت دارو شود. حتی در صورت وقوع سناریوی خوشبینانه، گرانی دارو میتواند بخش زیادی از بیماران را از دسترسی به داروهای حیاتی محروم کند. این در حالی است که اغلب بیماران خاص از اقشار کمدرآمد هستند و کوچکترین افزایش قیمت، توان درمان آنها را از بین میبرد. در چنین شرایطی، نبود یک برنامه روشن حمایتی و ناتوانی بیمهها در پوشش هزینههای دارویی، به تشدید بحران سلامت عمومی و افزایش مرگومیر در میان بیماران خاص منجر خواهد شد.
زمزمههای احتمال حذف ارز ترجیحی دارو در حالی به گوش میرسد که دولت قبل نیز در سال ۱۴۰۱ قصد اجرای طرح مشابهی را داشت و نام «دارویار» را برای آن انتخاب کرد. براساس این طرح، قرار بود که منابع مالی ناشی از حذف ارز ترجیحی واردات دارو و مواد اولیه دارویی، به بیمهها منتقل شود تا آنها بتوانند با افزایش سهم پرداختی خود، هزینههای دارو را برای بیماران کنترل کنند. اما در عمل، انتقال منابع ارزی به بیمهها هیچگاه اجرایی نشد و ناتوانی شرکتهای بیمهای از عمل به تعهدات دارویی خود، موجب شده است که هزینههای پرداختی دارو از جیب بیماران در طول سه سال گذشته بهطور چشمگیری افزایش یابد؛ به نحوی که پیش از اجرای طرح «دارویار»، سهم پرداختی بیماران از هزینههای دارو ۴۲ درصد بود، اما این رقم اکنون به ۷۰ درصد رسیده است.
در همین راستا درباره احتمال حذف ارز ترجیحی دارو بهویژه داروهای مربوط به بیماریهای صعبالعلاج، نظر مجلس درباره این مسأله، احتمال گنجانده شدن این تصمیم در لایحه بودجه ۱۴۰۵، تبعات حذف ارز ترجیحی دارو برای بیماران خاص، ضعفهای اجرای طرح «دارویار» در سالهای گذشته، مشکلات بیمهها در اجرای تعهدات خود و افزایش سهم پرداختی بیمهها از هزینههای دارویی، دیده بان ایران با محمدرسول شیخیزاده، دبیر اول کمیسیون بهداشت و درمان و نماینده شهرستانهای دهگلان و قروه در مجلس شورای اسلامی گفتوگو کرده است.
مشروح گفتوگوی محمدرسول شیخیزاده، نماینده مجلس دوازدهم با دیده بان ایران را در ادامه میخوانید.
حذف ارز ترجیحی دارو، نگرانیهای زیادی را برای بیماران خاص ایجاد خواهد کرد
محمدرسول شیخیزاده، دبیر اول کمیسیون بهداشت و درمان درباره حذف ارز ترجیحی به دیده بان ایران گفت: موضوع حذف ارز ترجیحی دارو تا کنون چند بار توسط برخی مقامات دولتی مطرح شده است، اما چنین تصمیمی هنوز نه در خود دولت رسمیت پیدا کرده و نه به مجلس اعلام شده است. با توجه به این که در بودجه ۱۴۰۴، منابع لازم برای تخصیص ارز ترجیحی به داروهای وارداتی و مواد اولیه دارویی پیشبینی شده است، دولت حق ندارد که در سال جاری، چنین تصمیمی را اجرایی کند، اما حتی اگر هم قرار باشد که دولت در سال آینده ارز دارو را حذف کند، حتماً این مسأله نگرانیهای زیادی را برای بیماران خاص ایجاد خواهد کرد.
نماینده شهرستانهای دهگلان و قروه در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: دولت نباید بدون تصویب مصوبه مربوطه در مجلس، ارز ترجیحی دارو را حذف کند و اگر چنین اتفاقی بیفتد، کمیسیون بهداشت حتماً موضعگیری خواهد کرد. البته این احتمال وجود دارد که دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۵، این موضوع را مطرح کند. زیرا به هر حال، دولت در حال پیگیری موضوع تکنرخی کردن ارز است و معتقد است که این اقدام میتواند جلوی رانتها و فسادهایی را که در زمینه تخصیص ارز ترجیحی یا نیمایی به کالاهای گوناگون وجود دارد، بگیرد، اما اغلب نمایندگان مجلس تأکید دارند که اگر ارز ترجیحی کالاهای اساسی و داروها حذف شود، حتماً معیشت مردم لطمه خواهد دید و دولت نباید این کار را انجام دهد.
اگر طرح «دارویار» موفق بود، امروز شاهد مشکلات متعدد در حوزه دارو نمیبودیم
شیخیزاده همچنین با ناموفق توصیف کردن اجرای طرح «دارویار» در سال ۱۴۰۱، گفت: در این طرح هم سیاست مشابهی در زمینه حذف ارز ترجیحی دارو در پیش گرفته شده بود که هیچگاه به اهداف خود نرسید. مشکلاتی که امروز در حوزه دارو وجود دارد، نشان میدهد که این طرح هیچگاه موفق نشد و اکنون هم این نگرانی وجود دارد که با حذف ارز ترجیحی دارو، بازهم فشار هزینههای دارویی بر مردم بیشتر شود. اکنون بسیاری از افراد مبتلا به سرطان و بیماریهای خاص هم برای پیدا کردن داروهای خود و هم برای تأمین هزینههای آن با مشکلات زیادی مواجه هستند. معضل کمبود و گرانی دارو در کشورمان کاملاً جدی است و افراد مبتلا به بیماریهای صعبالعلاج را آزار میدهد.
دبیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس خاطرنشان کرد: در حال حاضر هم اگر دولت بخواهد ارز ترجیحی دارو را حذف کند و از بیمهها بخواهد که افزایش قیمت دارو را با بیشتر کردن تعهدات خود، جبران کنند، مشکل حل نخواهد شد. زیرا همین حالا مشکلات مالی زیادی در نظام بیمهای کشور وجود دارد و بیمهها در ایفای تعهدات خود با چالشهای فراوانی مواجه هستند. بنابراین اکنون سازوکار جبران هزینههای ناشی از افزایش قیمت دارو بر اثر حذف ارز ترجیحی توسط بیمهها آماده نیست و صلاح نیست که دولت در شرایط کنونی، ارز ترجیحی را از داروهای وارداتی و مواد اولیه دارویی حذف کند.
ضرورت یکپارچه شدن نظام بیمهای در کشور احساس شده است
شیخیزاده با اشاره به تنوع بیمهای موجود در کشور، به دیده بان ایران گفت: در حال حاضر بیمههای مختلفی از جمله تأمین اجتماعی، بیمه سلامت، نیروهای مسلح و ... در کشور وجود دارند که هرکدام از آنها تعهدات خاصی را در قبال بیماران اجرا میکنند. یکپارچه نبودن نظام بیمهای کشور باعث میشود که دولت نتواند تصمیمی واحد درباره بیمهها بگیرد، به همین دلیل، نمیتواند ارز ترجیحی دارو را حذف کند و منابع لازم برای جبران هزینههای ناشی از افزایش قیمت دارو را به بیمهها بدهد. به عبارت دیگر، چالشهای موجود در نظام بیمهای کشور، مانع از موفقیت دولت در اجرای طرح حذف ارز ترجیحی دارو خواهد شد.
دبیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ادامه داد: موضوع یکپارچه شدن بیمهها و هماهنگ شدن سیاستهای بیمهای در کمیسیون بهداشت مجلس مطرح شده است. این صحیح نیست که مثلاً بیمه تأمین اجتماعی مزایای خاصی را به افراد تحت پوشش خود ارائه کند و بیمه سلامت مزایای دیگری را به بیمهشدگان خود ارائه دهد. البته هنوز دولت و مجلس تصمیمی جدی برای یکپارچه کردن نظام بیمهای کشور نگرفتهاند، اما ضرورت این موضوع هم در قوه مجریه و هم در قوه مقننه احساس شده است. به نظر میرسد تا این کار انجام نشود، مشکلات نظام بیمهای کشور حل نخواهد شد.
وی در پایان تصریح کرد: با توجه به جمیع مشکلات موجود، در حال حاضر اغلب اعضای کمیسیون بهداشت مجلس موافق حذف ارز ترجیحی دارو نیستند، چون همچنان نگرانیهای زیادی وجود دارد که این اقدام موجب افزایش قیمت دارو شود و در نتیجه، فشاره وارده بر بیماران بهویژه افراد مبتلا به بیماریهای خاص افزایش یابد.
منبع: دیدهبان ایران
