فناوری ایرانی در طراحی و ساخت مخازن کرایوژنیک در شرکت پناه‌ساز
شرکت پناه‌ساز با تکیه بر نیروی انسانی مجرب و بهره گیری از فناوری‌های نوآورانه، توانسته جایگاه قابل‌توجهی در طراحی و ساخت مخازن کرایوژنیک به‌دست آورد و با اجرای پروژه‌های تخصصی، گامی مؤثر در بومی‌سازی این فناوری پیشرفته بردارد.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ محمود فرهنگ، مدیر مهندسی شرکت پناه‌ساز با ۱9 سال سابقه فعالیت تخصصی در حوزه طراحی، ساخت و راه‌اندازی مخازن دوجداره کرایوژنیک ، در گفت‌وگو با ما از آخرین دستاوردهای این شرکت در حوزه ذخیره‌سازی گازهای مایع‌شده در دماهای بسیار پایین سخن گفت.
فرهنگ دارای مدرک دکتری مهندسی متالورژی صنعتی است و توضیح می‌دهد که در فرآیند ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل ایمن گازها، مایع‌سازی گازها امری ضروری است. زیرا با کاهش دمای گاز تا نقطه‌ای که به مایع تبدیل شود، امکان ذخیره‌سازی و حمل و نقل آن را با سهولت بیشتری فراهم می‌کند. دمای مایع‌شدن بسته به نوع گاز متفاوت است: برای مثال، پروپان در دمای منفی 42 درجه سانتی‌گراد، بوتان در حدود منفی 7 درجه، و متان (ال‌ان‌جی) در دمای منفی ۱۶۲ درجه به مایع تبدیل می‌شود.
ظرفیت مخازن طراحی شده و ساخته شده توسط این شرکت 35 هزار مترمکعب تا 45 هزار مترمکعب می باشند و این ظرفیت تا 200 هزار مترمکعب نیز قابل افزایش می باشد. دمای کاری این مخازن منفی ۱۶۲ درجه سانتی‌گراد و دمای طراحی آن‌ها منفی ۱۹۶ درجه است. به منظور افزایش ایمنی و امکان ذخیره سازی طولانی مدت این مخازن برای فشار اتمسفریک طراحی می شوند به طوریکه فشار کاری این مخازن بین ۷۰ میلی‌بار گیج و فشار طراحی آن‌ها ۱۳۰ میلی‌بار گیج تعیین شده است.
مخازن طراحی‌شده در شرکت پناه‌ساز از نوع دوجداره وFull Containment هستند و دارای جداره داخلی و خارجی مستقل است که هر دو قابلیت نگهداری سیال و بخارات گاز را دارند. میان این دو جداره، فضای عایق‌کاری‌شده‌ای قرار دارد که از نظر فنی بسیار پیچیده است و باید انتقال حرارت را به حداقل برساند تا دمای پایین سیال حفظ شود. به گفته دکترفرهنگ، کف، دیواره و سقف و لوله های مخزن به‌طور کامل با لایه‌های عایق پوشیده می‌شود و طراحی این لایه‌ها بر اساس محاسبات دقیق حرارتی انجام می‌شود.
در بالای مخزن، سکوهای فلزی چندطبقه تعبیه شده‌اند که سیستم‌های فرآیندی، ابزار دقیق و خطوط پایپینگ روی آن نصب می‌شود. همچنین، پمپ‌های خاصی با فناوری بالا از نوع مستغرق درون لوله ای داخل سیال نصب می‌شوند که به‌طور کامل در مایع غوطه‌ور هستند و عملکردی حیاتی در عملیات برداشت گازمایع دارند.
مخزن دارای سیستم‌های حفاظتی ویژه‌ای در برابر افزایش فشار یا وقوع خلأ (وکیوم) است. علاوه بر آن، سامانه پودر آتشنشانی نیز برای ایمنی در شرایط اضطراری طراحی شده‌است. همچنین سیستم های پیشرفته سنجش ارتفاع سیال موجود در مخزن به صورت راداری و مکانیکی و سیستم سنجش دمای بخش های مختلف مخزن نیز در این مخازن تعبیه شده است.
دکترفرهنگ توضیح می‌دهد که در طراحی مخازن کرایوژنیک ، میزان تبخیر مجاز روزانه نیز باید بسیار دقیق محاسبه شود تا هم از هدررفت محصول جلوگیری شود و هم فرآیند خنک شدن سیال داخل مخزن به درستی صورت پذیرد.در پروژه‌های فعلی پناه‌ساز، این نرخ بین 0.07 تا 0.1 درصد حجمی در 24 ساعت در نظر گرفته شده است که مطابق با پروژه های مشابه بین‌المللی می باشد.
شرکت پناه‌ساز طی سال‌های اخیر موفق شده است به دانش فنی طراحی و ساخت مخازن کرایوژنیک از دمای مایع‌شدن بوتان تا متان دست یابد و این فناوری اکنون به‌صورت بومی و منظم در داخل این شرکت اجرا می‌شود. فرآیندهای مهندسی خرید، تأمین تجهیزات خاص، بازرسی‌های دقیق فنی، ساخت، نصب و در نهایت راه‌اندازی و گارانتی عملکرد مخازن به‌طور کامل توسط تیم متخصص و با‌تجربه پناه‌ساز انجام می‌گیرد.
تعداد قابل توجهی از مخازن طراحی و ساخته‌شده توسط این شرکت، هم‌اکنون در حال بهره‌برداری توسط کارفرمایان داخلی و خارجی هستند که با عملکرد موفق خود، توان مهندسی کشور در این صنعت استراتژیک را به نمایش گذاشته‌اند.
