سیاست های اشتغالزایی دولت و صادرات غیرنفتی
توسعه کارآفرینی و اشتغالزایی در کنار صادرات غیرنفتی از جمله راهبردهای مهم در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی است. براساس آمار میزان صادرات محصولات بخش معدن و صنایع معدنی در هفت ماهه امسال، از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب 5. 5 درصد و 1. 3 درصد افزایش داشته است.
** سیاست های اشتغالزایی دولت
بند نخست ابلاغیه سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی بر تامین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی است.
در همین زمینه «سیدکمال‌الدین میرهادی» معاون کارآفرینی و اشتغال اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان گفت: 1600 میلیارد تومان تسهیلات اشتغالزا امسال در قالب طرح توسعه کسب و کار اشتغال پایدار (تکاپو) برای بخش خصوصی اختصاص یافته است. این تسهیلات برای ایجاد، توسعه و سرمایه در گردش به شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی بخش خصوصی پرداخت می‌شود.
وی با بیان اینکه در این طرح 13 رسته فعالیت با قابلیت سرمایه‌گذاری در روستاها و شهرهای استان شناسایی شده است، افزود: این تسهیلات در رسته‌های تولید محصولات گلخانه‌ای و گیاهان دارویی، صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی کشاورزی، خدمات گردشگری، صنایع‌دستی، خدمات حمل‌ونقل بین شهری، فناوری اطلاعات، دوخت و تولید پوشاک، قطعه سازی و مجموعه‌سازی، فرش دستباف، زیورآلات، صنایع معدنی، صنایع پایین‌دستی پتروشیمی و همچنین صنایع مرتبط با تولید برق از انرژی‌های خورشیدی پرداخت می‌شود.
میرهادی به پرداخت تسهیلات طرح تکاپو با نرخ 12 تا 16 درصدی اشاره و اضافه کرد: در این طرح، 6 درصد دیگر از سود تسهیلات از محل اعتبارات یارانه‌ها پرداخت می‌شود.
معاون کارآفرینی و اشتغال اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان با بیان این که رویکرد اصلی طرح تکاپو که برای استان‌ها و مناطق مختلف به صورت مجزا تهیه و اجرا می‌شود، اظهار کرد: اجرای طرح تکاپو از سال 94، در 6 استان به شکل آزمایشی و سپس از سال گذشته در سایر نقاط کشور اجرا شد. اجرای طرح توسعه کسب‌وکار اشتغال پایدار(تکاپو) در رسته فعالیت‌های فناوری اطلاعات، گیاهان دارویی، پوشاک و گردشگری و تعیین رسته فعالیت‌های دارای اولویت ایجاد اشتغال در تمام استان‌های کشور از برنامه‌های توسعه اشتغال در کشور است.
** جذب سرمایه گذاری خارجی
براساس قانون برنامه ششم توسعه، دولت برای حوزه معدن به جذب 30 میلیارد دلار سرمایه خارجی نیاز دارد تا بتواند تحول لازم را در بخش معدن به وجود آورد و این محور مهم اقتصادی در توسعه کشور را به جایگاه خود بازگرداند.
کشورهای معدن‌خیز برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی از مشوق‌های مختلفی استفاده می‌کنند. در واقع هر دلار سرمایه‌گذاری در اکتشاف مواد معدنی، حداقل ارزش افزوده‌ای بیش از 2. 8 دلار ایجاد می‌کند و به ازای یک اشتغال مستقیم در حوزه معدن میانگین برای 3 نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد می‌شود.این بخش علاوه بر اینکه می‌تواند مستقیم تولید ارزش افزوده و اشتغال بالا کند، می‌تواند زمینه تحرک سایر بخش‌های اقتصادی را نیز فراهم آورد.
در تازه‌ترین آمارهای وزارت صنعت، شمار معادن فعال ایران 6 هزار معدن با استخراج سالانه بیش از 400 میلیون تن مواد معدنی اعلام شده است.در افق سال 1404 اما میزان استخراج سالانه مواد معدنی باید از500 میلیون تن فراتر رود.افزایش اکتشاف‌ها و ظرفیت‌های بالقوه بخش معدن، توجه بیش از پیش به قابلیت‌های صنایع معدنی را انکارناپذیر می‌کند، همین عوامل ضرورت جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و استفاده از فناوری‌های روز را برای توسعه این صنایع دوچندان می‌کند.
با وجود این، آمار و ارقام تولید همین طور صادرات نشان از رشد دارد، در همین زمینه «محمدرضا بهرامن» رئیس خانه معدن ایران می‌گوید: با ژاپنی‌ها و ایتالیایی‌ها، در بحث سرمایه‌گذاری مستقیم مذاکره داشتیم که البته در زمینه طلا موجب چندین سرمایه‌گذاری شده است.ارزش ذخایر معدنی ایران حدود 700 میلیارد دلار برآورد می‌شود، اما برخی‌ها می‌گویند با اکتشافاتی که در بخش‌های طلا، زغال سنگ، آلومینیوم و حتی فولاد شده، این رقم ارزشی دو برابری می‌یابد و به 1400 میلیارد دلار می‌رسد.
ایران هم اکنون پانزدهمین تولید‌کننده فولاد و نهمین تولید‌کننده سیمان است،همچنین رتبه دهم تولید سنگ آهن، رتبه بیست و چهارم تولید آلومینیوم، رتبه نهم در تولید مس و دومین تولید‌کننده سنگ‌های تزئینی جهان به ایران اختصاص دارد. قرار است ظرفیت تولید فولاد کشور در برنامه ششم توسعه به 50 میلیون تن، تولید مس کاتد به 400 هزار تن و آلومینیوم به 700 هزار تن افزایش یابد و پیش‌بینی می‌شود بخشی از برنامه‌های دولت در مسیر اشتغال و توسعه کشور با سرمایه‌گذاری در بخش معدن محقق شود.
** تقویت تولید ملی و خوداتکایی
یکی از اهداف اصلی اقتصاد مقاومتی تکیه بر دستاوردهای تولید داخلی و تلاش برای خوداتکایی است. در همین زمینه «تورج زارع» مدیرعامل شرکت آلومینای ایران، از توسعه صادرات، رشد تولید و افزایش ذخایر کشف شده این شرکت خبر داد. او افزود: پیش‌تر تنها تاجیکستان مشتری آلومینای ایران بود اما از اوایل سال جاری کشور آذربایجان نیز از ما خرید داشته است. بر این اساس تاکنون 20 هزار تن صادرات به این 2 کشور انجام شده است.
وی در مورد تولید این شرکت اظهار کرد: گزارشی که تا 19 آبان تهیه شده حاکی از آن است که 154 هزار تن آلومینا تولید شده است که نسبت به سال گذشته 3.3 درصد افزایش تولید را شاهد بوده‌ایم. برنامه سال جاری تولید 245 هزار تن آلومینا است که با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته محقق خواهد شد.
زارع در مورد برنامه اکتشافی شرکت آلومینای جاجرم گفت: از سال گذشته اکتشافاتی که در شرکت آلومینای ایران انجام شد و براساس آن حدود 16 هزار متر حفاری اکتشافی صورت گرفت. حاصل این برنامه 16 میلیون تن ذخیره قطعی بوکسیت بود.
مدیرعامل شرکت آلومینای ایران ادامه داد: با احتساب ذخایر قبلی هم‌اکنون میزان ذخایر بوکسیت این شرکت به 36 میلیون تن رسیده است. به گفته زارع، برنامه سال جاری نیز حفاری اکتشافی به میزان 20 هزار متر است که از این میزان 50 درصد حفاری‌ها انجام گرفته است. تا پایان سال نیز مابقی آن انجام خواهد گرفت که براساس آن ذخیره شرکت افزایش پیدا می‌کند. انتظار می‌رود میزان ذخایر قطعی بوکسیت توسط این شرکت به حدود 50 میلیون تن افزایش یابد.
** توسعه صادرات غیرنفتی
توسعه صادرات غیرنفتی از جمله راهبردهای مهم در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی بوده که باید براساس اسناد بالادستی از جمله سند توسعه صادرات غیرنفتی کشور و برنامه ششم توسعه تدوین شود. یکی از مهمترین بند‌های سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی بر تولید صادرات محور تاکید دارد.
تجربیات بعد از انقلاب نشان می‌دهد که اقتصاد وقتی رونق و شکوفایی را تجربه خواهد کرد که تولید بر صادرات متکی باشد. از طرف دیگر برون‌گرایی همراه با درون‌نگری که در سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی مورد تاکید قرار گرفته است، نشانه دیگری از لزوم توجه به محوریت صادرات در اقتصاد است.
آخرین آمار حجم صادرات محصولات بخش معدن و صنایع معدنی که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر شده، نشان می‌دهد میزان صادرات محصولات بخش معدن و صنایع معدنی در هفت ماهه امسال، از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب 5. 5 درصد و 1. 3 درصد افزایش داشته است. همچنین در این مدت 4. 5 میلیارد دلار محصول صادر و 4.2 میلیارد دلار محصول معدنی و صنایع معدنی وارد کشور شده است.
از ابتدای فروردین تا پایان مهر 1396، 39 میلیون و 105 هزار و 900 تن محصولات معدنی و صنایع معدنی به ارزش 5 میلیارد و 417 میلیون و 700 هزار دلار صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر وزنی 5. 5 درصد و از نظر ارزشی 1. 3 درصد رشد نشان می‌دهد.
همچنین در هفت‌ماهه امسال، 3 میلیون و 157 هزار و 200 تن محصولات معدنی و صنایع معدنی به ارزش 2 میلیارد و 444 میلیون و 800 هزار دلار وارد شده که از نظر وزنی 3. 14 درصد کاهش و از نظر ارزشی 7. 4 درصد افزایش نشان می‌دهد. عمده کشورهای مقصد واردات محصولات معدنی و صنایع معدنی ایران هم شامل چین، امارات متحده عربی، ترکیه، هند، کره‌جنوبی، سوئیس، آلمان، ایتالیا، روسیه، سوئد، بلژیک، اسپانیا، استرالیا، بلغارستان، قزاقستان، اندونزی، ژاپن و تایوان بوده است.
