افزایش هزینه گمرک؛ زلزله‌ای خاموش در بازار ماشین‌های اداری
در روزهایی که تیتر اول رسانه‌ها به تنش‌های نظامی بین ایران و اسرائیل اختصاص دارد، و فضای روانی جامعه از واژه‌هایی مثل «درگیری» و «بی‌ثباتی» اشباع شده، شاید صحبت از بازار پرینترها و ماشین‌های اداری کمی بی‌ربط به‌نظر برسد. اما واقعیت آن است که همین کالاهای ظاهراً بی‌صدا و فنی، دقیقاً در دل نبض اقتصاد قرار دارند؛ هم برای خانوارهایی که می‌خواهند هزینه‌های خود را کنترل کنند، هم برای کسب‌وکارهایی که به پایداری نیاز دارند.
در روزهایی که تیتر اول رسانه‌ها به تنش‌های نظامی بین ایران و اسرائیل اختصاص دارد، و فضای روانی جامعه از واژه‌هایی مثل «درگیری» و «بی‌ثباتی» اشباع شده، شاید صحبت از بازار پرینترها و ماشین‌های اداری کمی بی‌ربط به‌نظر برسد. اما واقعیت آن است که همین کالاهای ظاهراً بی‌صدا و فنی، دقیقاً در دل نبض اقتصاد قرار دارند؛ هم برای خانوارهایی که می‌خواهند هزینه‌های خود را کنترل کنند، هم برای کسب‌وکارهایی که به پایداری نیاز دارند.
در شرایطی که ایران درگیر بحران‌های ژئوپلیتیکی و تنش‌های منطقه‌ای مانند تقابل با اسرائیل است، اثرات این بی‌ثباتی مستقیماً به حوزه اقتصاد سرایت کرده و حتی بازارهای کوچک‌تر مانند ماشین‌های اداری را نیز تحت تأثیر قرار داده است. اگرچه دولت سعی در کنترل نرخ ارز و تعرفه دارد، اما همچنان در هفته‌های اخیربا اعلام رسمی افزایش عوارض گمرکی تجهیزات الکترونیکی و اداری تا سقف ۲۵٪، بازار پرینتر و ماشین‌های اداری در ایران با شوک تازه‌ای مواجه شد.
در این مقاله به بررسی دلایل رشد بی‌سابقه هزینه‌های ترخیص، تأثیر تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری بر واردات تجهیزات اداری، اثر این شرایط بر قیمت‌های بازار داخلی و تغییر الگوی خرید کاربران به سمت دستگاه‌های استوک و بازسازی‌شده و بازیگران پیشکسوت این بازار همچون مسترنوبل می‌پردازیم.
واردات رسمی؛ چرا دیگر نمی‌صرفد؟
در فضای پرریسک اقتصادی، وقتی سایه جنگ روی میز کار می‌افتد، در این آینده‌ی مبهم بسیاری از واردکنندگان ترجیح می‌دهند به جای مسیر رسمی و طولانی واردات یا از بازارهای خاکستری کالا تهیه کنند یا اصلاً سراغ تجهیزات استوک و بازسازی‌شده بروند. بر اساس آمار حجم واردات رسمی ماشین‌های اداری در سه‌ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴، نسبت به مدت مشابه سال گذشته، بیش از ۶۲٪ کاهش داشته است.
واردکنندگانی که پیش‌تر با دلار و درهم نیمایی و تعرفه‌های ثابت اقدام به واردات می‌کردند، حالا باید برای هر دستگاه آکبند، مبلغی معادل ۷ تا ۱۰ میلیون تومان تنها بابت هزینه‌های ترخیص و مالیات بپردازند. این رقم، در برخی مدل‌های حرفه‌ای، حتی از قیمت فوب (FOB) کالا بیشتر شده است. این کاهش، به طور مستقیم منجر به افزایش قیمت بازار مصرف شده؛ جایی که قیمت پرینترهای برند HP، Canon یا Brother بعضاً تا ۳۵٪ گران‌تر از ابتدای سال به فروش می‌رسند.
تورم پنهان در زیرساخت‌ها؛ تأثیر بر کسب‌وکارها
خرید یک پرینتر آکبند چندکاره‌ی لیزری که تا دو سال پیش با کمتر از ۱۰ میلیون تومان ممکن بود، حالا در بازار داخلی به سادگی از مرز ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان عبور کرده است. هزینه‌های تعمیر، تأمین قطعات یدکی، و حتی سرویس دوره‌ای نیز به‌واسطه‌ی کاهش واردات و افزایش تعرفه، دستخوش رشد ۲ تا ۳ برابری شده‌اند.
برای بسیاری از دفاتر خدماتی و چاپ، این به‌معنای افزایش هزینه تمام‌شده و کاهش حاشیه سود است. و دقیقاً در همین نقطه است که انتخاب آگاهانه میان دستگاه آکبند و استوک، می‌تواند تفاوت میان سود و زیان را رقم بزند
بی‌ثباتی سیاسی = تصمیم‌گیری اقتصادی سخت‌تر
نمودار زیر با توجه به آمارهای تخمینی ثبت شده در فروش پرینتر آکبند ۱۱۰۲ و پرینتر استوک ۱۱۰۲ وایرلس مهرماه دو سال مختلف را نشان می‌دهد و حاکی از اختلاف قیمت بین قیمت آکبند و استوک پرینتر به وجود آمده تحت تاثیر تحریم‌ها و شرایط اقتصادی دشوار کشور است که در دسته‌بندی محبوب‌ترین پرینترها برای خانه و دفاتر کاری قرار میگیرد کاملا مشهود است.
با توجه به بررسی‌های صورت گرفته در بازار آکبند این پرینتر در شرایط کنونی به سختی پیدا می‌شود و یا فقط نسخه‌ی ریفر شده و بی‌کیفیت آن موجود است.
بازار خاکستری، ولی پرمشتری
با کاهش واردات رسمی، بازار استوک جان تازه‌ای گرفته. برخلاف تصور قدیمی، حالا پرینترهای استوک فقط انتخاب کسانی نیستند که پول کمتری دارند؛ بلکه به انتخاب افراد و مجموعه‌هایی بدل شده‌اند که می‌خواهند هوشمندانه‌تر خرج کنند. این دستگاه‌ها، وقتی از فروشگاه‌هایی مثل «مسترنوبل» خریداری شوند که تست فنی، گارانتی، و پشتیبانی ارائه می‌کنند، می‌توانند عملکردی کاملاً قابل‌قبول داشته باشند.
بازیگرهای پیشکسوت بازار: پرینتر استوک و آکبند با کیفیت
در چنین شرایطی، برندهایی مثل مسترنوبل توانسته‌اند با تمرکز بر تأمین دستگاه‌های استوک استاندارد، در بازه قیمتی ۴ تا ۸۰ میلیون تومان نیاز بازار را تا حد زیادی پاسخ دهند. پرینترهایی که پس از تست فنی، تعویض قطعات مصرفی توسط تکنسین‌های مجرب و ارائه گارانتی داخلی چندماهه وارد بازار می‌شوند، حالا نه فقط برای کسب‌وکارهای کوچک بلکه حتی برای دفاتر بزرگ، مدارس و مراکز درمانی نیز گزینه‌ای اقتصادی و قابل اتکا محسوب می‌شوند
پیش‌بینی آینده در سایه بی‌ثباتی این بازار یکی از شاخص‌های قابل اتکا برای تحلیل رفتار اقتصادی خانوارها و کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ در ایران است. درست در زمانی که بخش‌هایی از اقتصاد در رکود کامل هستند، بازارهای جانبی و کاربردی مثل ماشین‌های اداری هنوز ظرفیت رشد دارند و اعتمادسازی و قیمت‌گذاری منصفانه تمرکز بر کیفیت و رضایت مشتری مواردی است که میتوان نوبل صلح اقتصادی داخل کشور رو به مراتب از ان خود کند. در این شرایط تصمیم گیری هوشمندانه همراه با اعمال فیلترهای گوناگون در انتخاب پرینتر مناسب کلید مدیریت مالی در شرایط بحرانی است.
پیش‌بینی آینده در سایه بی‌ثباتی
این بازار یکی از شاخص‌های قابل اتکا برای تحلیل رفتار اقتصادی خانوارها و کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ در ایران است. درست در زمانی که بخش‌هایی از اقتصاد در رکود کامل هستند، بازارهای جانبی و کاربردی مثل ماشین‌های اداری هنوز ظرفیت رشد دارند و اعتمادسازی و قیمت‌گذاری منصفانه تمرکز بر کیفیت و رضایت مشتری مواردی است که میتوان نوبل صلح اقتصادی داخل کشور رو به مراتب از ان خود کند. در این شرایط تصمیم گیری هوشمندانه همراه با اعمال فیلترهای گوناگون در انتخاب پرینتر مناسب کلید مدیریت مالی در شرایط بحرانی است.
