چرا هیچوقت بلیط قطار نیست؟

کمبود بلیط قطار یکی از دغدغه‌ها و چالش‌های بسیار مهمی است که احتمالا در ایام سفر تجربه می‌کنید. در واقع این مشکل آنقدر رایج است که بیشتر مسافران همواره با این سوال مواجه هستند که چرا هیچوقت بلیط قطار نیست؟ مواجه شدن با صفحه «ظرفیت تکمیل است» بارها در طول سال اتفاق می‌افتد و پرسش‌های زیادی در ذهن ایجاد می‌کند که چرا با وجود افزایش تقاضا، صندلی قطار خالی پیدا نمی‌شود. 

طبق بررسی‌هایی که انجام دادیم، متوجه شدیم که عوامل زیادی مانند کمبود ظرفیت ناوگان، پیش‌فروش سریع بلیط‌ها، خریدهای گروهی و شلوغی ایام خاص باعث به وجود آمدن این مشکل می‌شوند.

5 دلیل اصلی کمبود بلیط قطار

کمبود بلیط قطار موضوعی نیست که فقط در ایام خاصی مثل نوروز، تعطیلات رسمی یا های سیزن (رونق گردشگری در مکان‌های خاص) ایجاد شود. در واقع هر زمان از سال که قصد رزرو بلیط قطار را داشته باشید، به احتمال زیاد با پر بودن ظرفیت‌ها مواجه می‌شوید.  این مسئله به دلایل متعددی از جمله محدودیت ظرفیت ناوگان، زیرساخت ریلی، الگوی تقاضا، خریدهای گروهی و نحوه توزیع بلیط برمی‌گردد. شناخت این عوامل به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی بهتری انجام دهید و زمان مناسب‌تری برای خرید بلیط انتخاب کنید.

تقاضای بیش از حد در مقابل ظرفیت محدود

دلایل مختلفی مانند ایمنی بالا، راحتی سفر و قیمت مناسب باعث شده است که قطار یکی از محبوب‌ترین روش‌های حمل‌ونقل در ایران باشد. به گفته جلال مختاری مدیر روابط عمومی راه‌آهن، میزان تقاضا برای سفر با قطار، تقریبا ۱۰ برابر ظرفیت موجود است. باتوجه‌ به این آمار می‌توان به‌ این نتیجه رسید که تقاضا برای رزرو بلیط قطار بسیار بیشتر از میزان عرضه آن است، یعنی حتی اگر راه‌آهن در تمام روزهای سال با حداکثر ظرفیت خود کار کند، فقط می‌تواند به یک دهم از تقاضای کل پاسخ دهد.

همچنین از طرف دیگر، تعداد واگن‌های فعال مسافری کمتر از هزار دستگاه است. طبق برآورد کارشناسان، برای پاسخگویی به تقاضای فعلی دستکم سه‌ هزار واگن نیاز داریم. چنین شکاف بزرگی میان عرضه و تقاضا، یکی از اصلی‌ترین دلایل پرشدن سریع بلیط‌ها محسوب می‌شود و تا زمانی که ظرفیت ناوگان افزایش پیدا نکند، همچنان کمبود بلیط ادامه دارد.

پیش‌ فروش بلیط قطار

سیستم پیش‌فروش به شما اجازه می‌دهد که هفته‌ها یا حتی ماه‌ها قبل از تاریخ حرکت، بلیط خود را رزرو کنید. با اینکه چنین روشی برنامه‌ریزی سفر شما را آسان‌تر می‌کند، اما تعداد پایین قطارها و صندلی‌ها یک مشکل بزرگ به وجود می‌آورد. به عبارت ساده‌تر، هنگامی که بخش عمده‌ای از بلیط‌ها در پیش‌فروش به فروش برسند، در روزهای نزدیک به سفر (مخصوصا در ایام شلوغ مانند تعطیلات) بلیط چندانی برای فروش باقی نمی‌ماند. در نتیجه مسافرانی که می‌خواهند در آخرین روزها (مثلا در نزدیکی ایام عید) بلیط تهیه کنند، معمولا با تمام شدن بلیط مواجه می‌شوند. 

فرسودگی ناوگان قطار و محدودیت ناوگانی

یکی از چالش‌های جدی در تامین بلیط قطار، وضعیت ناوگان ریلی کشور است. بخش زیادی از واگن‌های مسافری قدیمی هستند و بخشی از آن‌ها به دلیل نیاز به تعمیرات مداوم، همیشه از سرویس خارج می‌شوند. باتوجه‌ به این وضعیت، می‌توان گفت که متاسفانه حتی ظرفیت موجود هم به‌طور کامل در دسترس نیست.

احتمالا در اینجا با این سوال مواجه می‌شوید که چرا برای تعمیر واگن‌ها اقدامات جدی صورت نمی‌گیرد؟ جلال مختاری، مدیر روابط عمومی راه‌آهن در پاسخ به این سوال گفت: «اقتصاد بخش مسافری ریلی در ایران ضعیف است و فاصله قابل توجهی میان هزینه واقعی خدمات و قیمت بلیت وجود دارد. همین عدم تعادل باعث شده است که شرکت‌های ریلی توان مالی کافی برای نوسازی ناوگان و تعمیرات به‌ موقع را نداشته باشند.»

خطوط و زیرساخت محدود

مشکل کمبود بلیط قطار فقط مربوط به تعداد واگن‌ها و یا فرسودگی آن‌ها نیست. در واقع  زیرساخت ریلی هم موضوع بسیار مهمی است که در این حوزه نقش مهمی ایفا می‌کند. با نگاهی به زیرساخت ریلی کشور می‌توانیم بفهمیم که بخش عمده خطوط ریلی کشور یک‌خطه هستند. (درست مانند جاده‌ای باریک که خودروها باید صبر کنند تا مسیر خالی شود.) چنین شرایطی باعث می‌شود که قطارها در ایستگاه‌ها منتظر عبور قطار مقابل بمانند. همین توقف‌های اجباری، مدت سفر را طولانی می‌کنند و تعداد قطارهایی که در یک روز می‌توانند از یک مسیر عبور کنند را کاهش می‌دهند. باتوجه‌به زیرساخت محدود ریلی، حتی اگر صدها واگن جدید وارد سرویس شوند، تا زمانی که خطوط دوخطه و مسیرهای جدید ساخته نشود، ظرفیت کلی شبکه تغییر زیادی نمی‌کند.

ایام پیک سفر

ایام پیک سفر از جمله تعطیلات نوروز، مناسبت‌های مذهبی، تعطیلات چندروزه و فصل تابستان باعث افزایش شدید تقاضا برای رزرو بلیط قطار می‌شوند. در این بازه‌ها تعداد متقاضیان چند برابر روزهای عادی است و ظرفیت ریلی کشور پاسخگوی این حجم از تقاضا نیست. نبود ظرفیت کافی باعث می‌شود که بلیط‌ها خیلی سریع تکمیل شوند و بسیاری از مسافران به‌ناچار زمان سفر خود را تغییر دهند یا سراغ سایر روش‌های حمل‌ونقل بروند.

مسافر قطار چه راهکاری دارد؟

حال که با مهم‌ترین دلایل کمبود بلیط قطار آشنا شدید، احتمالا به‌ دنبال بهترین راهکار برای غلبه بر این چالش هستید. رزرو زودهنگام بلیط قطار از طریق سایت‌های معتبر، بهترین راهکاری است که می‌توانید به کمک آن بلیط موردنظر خود را بدون چالش خاصی رزرو کنید. 

مستربلیط یکی از این سایت‌های معتبر است که امکان رزرو آنلاین بلیط قطار، پیش‌ خرید و حتی دسترسی به بلیط‌ ارزان قطار را فراهم می‌کند. همچنین این سامانه قابلیت کاربردی «موجود شد، خبرم کن» دارد که به‌ محض آزاد شدن ظرفیت، از طریق ایمیل یا پیامک به شما اطلاع می‌دهد. برای بهره‌مندی از این قابلیت‌ها و رزرو آسان بلیط قطار، کافیست به سایت مستربلیط به نشانی www.mrbilit.com بروید و در بخش قطار، با انتخاب مبدا و مقصد بلیط خود را رزرو کنید.