ایران صاحب نیمی از میدان گازی شمال بریتانیا شد/ رام، سرمایه گذاری فراسرزمینی ایران در دهه ۵۰

دیده بان ایران -  در دوره محمد رضا شاه پهلوی سرمایه گذاری های فراسرزمینی در دستور کار قرار گرفت، سرمایه گذاری در کروپ، مرسدس بنز آلمان و چند شرکت معروف دیگر از آن جمله است. اما نکته  جال توجه سرمایه گذاری ایران در  میدان نفت و گاز بریتانیا است، برخلاف انتقادهایی که در ابتدای انقلاب اسلامی درباره این نوع سرمایه گذاری مطرح شده بود سرمایه گذاری اکنون به ثمر نشسته اما دولت انگلیس از پرداخت سهم   ۵۰ درصدی ایران از میدان گازی مشترک خودداری می کند. بهانه دولت بریتانیا تحریم های ایران است، تحریم هایی که در سال های اخیر به خصوص از زمان بهره برداری این میدان گازی یعنی در سال ۲۰۰۶ جدی تر شد، هر چند مقامات ایران هم تلاش چندانی برای وصول طلب ایران از بریتانیا انجام نداده اند. 

میدان گازی رام 

میدان گازی رام (به انگلیسی: Rhum) یک میدان گازی فراساحل مشترک بین ایران و بریتانیا است که در ۴۰۰ کیلومتری شهر ابردین در آب‌های ساحلی اسکاتلند در دریای شمال قرار دارد. قرارداد اکتشاف این میدان در سال ۱۹۷۳ منعقد شد در سال ۱۹۷۷ به کشف میدان انجامید ولی به دلیل مشکلات فنی پیچیده استخراج گاز از این میدان، استخراج آن تا سال ۲۰۰۶ به طول انجامید (مشکلات فنی و طبیعی بسیاری، از جمله فشار زیاد گاز). کارشناسان بی‌پی معتقدند این میدان ۱۳۵ میلیون بشکه نفت خام و ۸۰۰ بیلیون فوت مکعب گاز طبیعی را در خود جای داده است

بنابر قراردادی که در هنگام در سال ۱۳۵۲ خورشیدی (۱۹۷۳ میلادی) بین کشورهای ایران و بریتانیا بسته شد، درآمد حاصل از بهره‌برداری گاز طبیعی این میدان به صورت ۵۰ درصد سهم شرکت ملی نفت ایران و ۵۰ درصد بریتیش پترولیوم سهم‌بندی شده‌است.سود حاصل از فروش گاز این میدان برای ایران در حدود روزی یک میلیون دلار برآورد می‌شود.

در حال حاضر، شرکت انرژی سریکا، اپراتور این میدان گازی است که حاوی میعانات گازی است و از سه چاه زیردریایی متصل به تاسیسات بروس از طریق یک خط لوله ۴۴ کیلومتری، تشکیل شده است. سریکا در سال ۲۰۱۹، ۵۰ درصد سهام را ازبریتیش پترولیومی که به خاطر تحریمها از توسعه آن منصرف شده بود، خریداری کرد و اکنون رهام، بزرگترین دارایی تولید سریکا محسوب می شود.

گاز رهام دارای دی اکسید کربن بیشتری نسبت به میدان گازی بروس است و بنابراین قبل از خروج از تاسیسات دریایی با گاز بروس مخلوط می شود. در ماه فوریه ۲۰۲۲، یک منبع تغذیه در یک ماژول کنترل زیر دریا (SCM) با مشکل مواجه شد و فعالیت این میدان را متوقف کرد. از این رو، از طریق یک کشتی غواصی، تحقیقاتی در این زمینه انجام شد و در ۱۷ مارس مجددا شروع به کار کرد. بر همین اساس، میانگین تولید این میدان گازی مشترک با ایران، در نیمه اول سال ۲۰۲۲ تقریباً ۱۵۹۰۰ بشکه در روز در مقایسه با ۱۰۴۰۰ بشکه در روز تولید خالص برای سریکا پس از در نظر گرفتن خاموشی این میدان بود.

همچنین، در ژوئن ۲۰۲۱، سریکا تخمین زد که یک چاه جدید تکمیل شده در میدان رام یا رهام می تواند حدود ۳۵۰ هزار پوند در روز درآمد ناخالص به همراه داشته باشد. بنابراین، پنجاه سال بعد، ما می توانیم مزایای یک سرمایه گذاری بلند مدت را برای انگلیس شاهد باشیم.

۱۳۵ میلیون بشکه نفت خام و ۸۰۰ میلیون فوت مکعب گاز طبیعی

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ کارشناسان بی‌پی معتقدند این میدان ۱۳۵ میلیون بشکه نفت خام و ۸۰۰ میلیون فوت مکعب گاز طبیعی را در خود جای داده است. بنابر آماری دیگر، این میدان توانایی تولید ۱۹۰ میلیون فوت مکعب گاز یا ۵ میلیون متر مکعب در روز را دارد که می‌تواند پنج درصد از نیاز روزانه انگلستان را تأمین کند.

پس از برجام

 در سال ۲۰۱۰ و تحریم صنعت نفت ایران، استخراج از این میدان متوقف شده بود؛ در حالی که در آن زمان انگلیس با مشکلات انرژی و کاهش تولید مواجه بود و نیاز قابل توجهی به برداشت گاز داشت. بر همین اساس، دو سال بعد، توافقنامه ای در اتحادیه اروپا با تلاش انگلیس آن هم به دلیل منفعت اقتصادی که این میدان برای این کشور داشت، تحریمها از روی این میدان برداشته و اینگونه مصوب شد که ایران حقی برای برداشت ندارد، اما سهم آن از تولیدات این میدان مشترک، پس از لغو تحریم‌ها پرداخت خواهد شد و تمام درآمدها تا زمان لغو تحریم ها در حسابی حفظ خواهد شد. همه اینها مشروط به لغو تحریم هایی شده است که به نظر می رسد در آینده نزدیک برداشته نخواهد شد. 

منبع: سایت دیده بان ایران