داستان ما، ماست و جنجالیترین فیلسوف سیاسی: ژیژک
اگر به ژیژک بگویید ماست سفید است، ۵۰۰ صفحه در رد نظریه شما مینویسد و ثابت میکند که ماست کاملا سیاه است. اما اگر ژیژک بگوید ماست سفید است، اندیشمندان شرقی و غربی متحد میشوند تا بگویند ژیژک اشتباه میکند و ماست سیاه است!

به گزارش سایت دیدبان کتاب؛ اگر به ژیژک بگویید ماست سفید است، ۵۰۰ صفحه در رد نظریه شما مینویسد و ثابت میکند که ماست کاملا سیاه است. اما اگر ژیژک بگوید ماست سفید است، اندیشمندان شرقی و غربی متحد میشوند تا بگویند ژیژک اشتباه میکند و ماست سیاه است! این شاید بهترین توصیف از ژیژک باشد. اندیشمندی که در نظر بسیاری از شرقیها یک اندیشمند غربی است و در نظر بسیاری از غربیها بالعکس. ژیژک تقریبا در مورد همه چیز اظهارنظر میکند؛ از سیاست گرفته تا بنیادگرایی دینی، سینما و حتی بازیگران و کارگردانان!
کتاب گشودن فضای فلسفه از اسلاوی ژیژک حاوی 5 گفتگو با اوست. عناوین این گفتگوها عبارتست از: «گشودن فضای فلسفه»، «جنون عقل: برخوردار از نوع واقعی»، «سوژه های مدرنیته: مجازیت و شکنندگی امر واقعی»، «مدارا و مداراناپذیر: کیف، اخلاق و رخداد» و «معجزهها رخ میدهند: جهانی شدن (ها) و سیاست».
کتاب البته مقدمهای در مورد خود ژیژک دارد که به نظرم بسیار خواندنی است. او برخلاف بسیاری از فیلسوفان اروپای شرقی در هیچ دانشگاه غربی تحصیل نکرده است. با این حال باید گفت که نه تنها فلسفه لکان را توسعه داده است بلکه بر آن چیزهایی نیز افزوده است. درست است که لکان نیز با آن تعبیر گره برومه مشهور به ارتباط ارگانیک سه «امر» مدنظر خود اشاره میکند اما به گمانم تعبیر ژیژک از رابطه امر نمادین و امر خیالی بیشک توسعه یافتهتر از لکان است چرا که او در فلسفه سیاسی متاثر از هگل بوده و توانسته همین را به روانکاوی لکانی وارد نماید. به همین خاطر در این مقدمه میخوانیم:
"اسلاوی ژیژک در قامت یک فیلسوف، تداومبخش قسمی سنت دکارتی است که با شکورزی پیگیر و دستوری (نظاممند) به بنیاد پیشفرض واقعیتهای اجتماعی امروز حمله میکند و در عرصهی تفکر کلامی (الاهیات) میخواهد به مدد شمار کثیر مثالهای برگرفته از طیف وسیع آثار ادبی و هنری از اپراهای رمانتیک تا رمانهای عامهپسند اثبات کند که بین دو تراز وجود تراز الهی و تراز واقعیت زیستهی ما پیوندی ناگشودنی و ناگسستنی در کار است. از این حیث او متفکری سراپا هگلی است. او به تاسی از هگل به یادآوری میکند که هرگز نمیتوان تجربههای جسمانی شخصی خود را از ابعاد استعلایی تجربه جدا نمود".
کتاب گشودن فضای فلسفه و گفتگوهایی با اسلاوی ژیژک را انتشارات گام نو در سال 1395 منتشر کرده است. مجتبی گلمحمدی نیز این کتاب را ترجمه کرده است.