جمالیان، نماینده مجلس: لایحه «نشر محتوای خلاف واقع» دست ضابطان قضایی را برای متهم کردن افراد بازتر می‌کند/ رئیس جمهور تا پیش از تصویب کلیات، لایحه را پس بگیرد/ محدود شدن انتقاد از مسئولان از جمله مهمترین معایب لایحه است
سید محمد جمالیان، نماینده اراک در مجلس و از امضاکنندگان نامه درخواست استرداد لایحه «نشر محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی» توسط رئیس‌جمهور، به دیده‌بان ایران گفت: آزادی بیان یکی از اصول قانون اساسی است، اما لایحه ارائه‌شده از سوی دولت با قید دو فوریت، برای اصل آزادی بیان مخاطره‌آمیز است./ محدود شدن موضوع انتقاد از مسئولان از جمله مهمترین معایب لایحه مذکور است. اگر این لایحه به همین صورت به تصویب برسد، می‌تواند دست ضابطان قضایی را باز بگذارد که به کسانی که منصفانه و دلسوزانه می‌خواهند نقدی را مطرح کنند، اتهام نشر محتوای «خلاف واقع» وارد کنند.
دیده‌بان ایران؛ محمدحسین خودکار: در حالی که در روزهای اخیر، انتقادات حقوقدانان و کارشناسان رسانه نسبت به لایحه «مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع» در فضای مجازی شدت گرفته است، روز دوشنبه ۶ مرداد، ۱۹ نفر از نمایندگان مجلس در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور خواستار بازپس‌گیری این لایحه شدند؛ آن هم در شرایطی که روز قبل از آن یعنی یکشنبه ۵ مرداد، دو فوریت لایحه مذکور در صحن مجلس به تصویب رسیده بود؛ لایحه‌ای که ابتدا از سوی قوه قضاییه پیشنهاد شده بود و پس از ماه‌ها بررسی در وزارت دادگستری و معاونت حقوقی ریاست جمهوری، هفته گذشته در سکوت خبری با قید دو فوریت به مجلس ارسال شد.
اما ۱۹ نماینده مخالف لایحه مذکور که خواستار استرداد آن شده‌اند، در نامه‌ای که دیروز به پزشکیان نوشتند، تاکید کردند: «لایحه مقابله با نشر محتوای خبری خلاف واقع، نه‌تنها در تضاد صریح با اصل ۲۴ قانون اساسی قرار دارد، بلکه مغایر با فرمایشات مکرر رهبر معظم انقلاب درباره «لزوم شنیدن صدای مردم» و «تقویت سرمایه اجتماعی» است. سانسور و تحدید، نه ابزار تبیین است»
این نمایندگان همچنین در نامه خود خطاب به رئیس‌جمهور خاطرنشان کردند: «دولت محترم نباید فراموش کند که مقبولیت خود را بر پایه‌ی همان گفتمانی کسب کرده که جوهره‌اش گفت‌وگو، نقدپذیری و تنوع دیدگاه‌ها بود. فراموش نکنید، این مسیر، ادامه راهی است که شعارش «زنده باد مخالف من» بود. اگر این اصل بنیادین نادیده گرفته شود، آنچه از جمهوریت باقی می‌ماند، تنها صورت‌سازی خواهد بود، نه واقعیت. ما این لایحه را نه یک اقدام اداری، بلکه خطایی راهبردی و هزینه‌زا برای حاکمیت می‌دانیم؛ اقدامی که در صورت پیگیری، مشروعیت رسانه‌ای نظام را زیر سوال برده و بی‌اعتمادی به دولت و حاکمیت را تشدید خواهد کرد.»
دیده‌بان ایران با سید محمد جمالیان، نماینده اراک در مجلس و از امضاکنندگان نامه مخالفت با لایحه «نشر محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی» گفت‌وگو کرده است.
با لایحه دولت، آزادی بیان و انتقاد آزادانه به خطر می‌افتد
سید محمد جمالیان، نماینده اراک در مجلس و از امضاکنندگان نامه مخالفت با لایحه «نشر محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی» گفت‌وگو کردیم و او نیز به دیده‌بان ایران گفت: آزادی بیان یکی از اصول قانون اساسی است، اما لایحه ارائه‌شده از سوی دولت با قید دو فوریت، برای اصل آزادی بیان مخاطره‌آمیز است و به همین دلیل، مورد مخالفت مردم واقع شده است. مقام معظم رهبری نیز در دیدار اخیرشان روی این موضوع تاکید داشتند که مسئولان باید بین مردم بروند و انتقادات را بشنوند. ایشان همچنین تاکید کردند که ممکن است مردم با زبان تندی با شما سخن بگویند، ولی شما به عنوان مسئول وظیفه دارید که صحبت‌های مردم را درک کنید.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ادامه داد: وقتی مردم در جنگ ۱۲روزه اخیر خودشان را به نظام اثبات کردند، ارائه چنین لایحه‌ای به مجلس آن هم با قید دو فوریت با داشتن نواقصی که ممکن است بعدها از آن سوءبرداشت شود، کاری اشتباه بود و می‌طلبید که دولت بررسی بیشتری روی این لایحه انجام دهد. چرا ما باید قوانینی را تصویب کنیم که بعدا هم ما به عنوان قانون‌گذار و هم مدیران اجرایی کشور، بحث کنیم که این قانون اشتباه است؟ جامعه‌ای که می‌خواهد رو به پیشرفت باشد باید هم بحث آزادی بیان و هم بحث انتقاد آزادانه مردم را به رسمیت بشناسد و نگرانی ما این است که اگر این لایحه به همین صورت به قانون تبدیل شود، این دو حوزه به خطر بیفتند.
وی افزود: ما خودمان هم با نشر اکاذیب صد درصد مخالفیم و به دنبال آن هستیم قانونی را به تصویب برسانیم که جلوی این کار را بگیرد، اما تهدیدات این لایحه که با قید دو فوریت به مجلس ارائه شده است، به دلیل نواقصی که دارد، از فرصت‌های آن بیشتر است.
با لایحه دولت، دست ضابطان قضایی برای متهم کردن افراد بازتر می‌شود
جمالیان با بیان این که محدود شدن موضوع انتقاد از مسئولان از جمله مهمترین معایب لایحه «نشر محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی» است، به دیده بان ایران گفت: اگر این لایحه به همین صورت به تصویب برسد، می‌تواند دست ضابطان قضایی را باز بگذارد که به کسانی که منصفانه و دلسوزانه می‌خواهند نقدی را مطرح کنند، اتهام نشر محتوای «خلاف واقع» وارد کنند. زیرا این لایحه خیلی کلی نوشته شده است و مصداق «خلاف واقع» بودن یک محتوا چندان در آن مشخص نیست. این لایحه حتی برای نمایندگان مجلس که قرار است آن را بررسی کنند، بسیار گنگ است.
نماینده شهرستان‌های اراک، خنداب و کمیجان در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در این لایحه کلی‌گویی‌های زیادی انجام شده است و مشخص نیست که چه کسی می‌خواهد تعیین کند که یک محتوا نشر خلاف واقع محسوب می‌شود یا خیر. ممکن است که یک نفر از گفته‌های خودِ من یا هر مسئول دیگری، برداشتی داشته باشد و آن را در فضای مجازی منتشر کند و بعدا مشخص شود که این برداشت صحیح نیست، آیا چنین محتوایی هم نشر خلاف واقع به حساب می‌آید و باید طبق این لایحه با آن برخورد شود یا خیر. این لایحه باید خیلی سنجیده‌تر و جزئی‌تر نوشته می‌شد تا بتواند بین افرادی که می‌خواهند تخریب کنند با افرادی که می‌خواهند دلسوزانه، مسائل منفی جامعه را گوشزد کنند، تمایز قائل شود.
وی همچنین گفت: کلی‌گویی‌های موجود در لایحه کنونی جوابگوی این نیاز نیست و حتما باید کار کارشناسی دقیقی روی این لایحه انجام شود تا بتواند اثربخشی داشته باشد. به نظر می‌رسد که در حال حاضر مضرات این لایحه از فواید آن بیشتر است و باید اصلاحات اساسی روی آن صورت گیرد.
مرجع تشخیص «خلاف واقع» بودن یک محتوا در لایحه دولت مشخص نیست
جمالیان با بیان این که مرجع تشخیص «خلاف واقع» بودن یک محتوا در لایحه دولت مشخص نیست، گفت: در این لایحه نه مرجع تشخیص «خلاف واقع» بودن یک محتوا مشخص است، نه معلوم است که چه چیزی واقعا نشر اکاذیب به حساب می‌آید، یعنی معلوم نیست با چه خط‌کشی می‌خواهند تشخیص دهند که یک محتوا کذب یا خلاف واقع است یا واقعیت دارد. مرجع تشخیص‌دهنده نیز باید مشخص شود تا از این به بعد شاهد آن نباشیم هر دستگاهی که مورد نقد قرار گرفت، از واژه «خلاف واقع» سوءاستفاده کند و از منتشرکننده نقد شکایت کند. همچنین باید مشخص شود که این لایحه شامل چه افرادی می‌شود و شامل چه افرادی نمی‌شود، اما متاسفانه موارد مربوطه خیلی کلی و عجولانه نوشته شده است.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تاکید کرد: با وجود این که دو فوریت لایحه در مجلس تصویب شده است، تا قبل از این که کلیات آن در صحن مجلس به تصویب برسد، رئیس‌جمهور می‌تواند آن را پس بگیرد. در همین راستا ما امیدواریم که یا رئیس‌جمهور در این زمینه اقدام کند یا در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس که مسئول بررسی لایحه مذکور است، وقت مناسبی برای بررسی‌های کارشناسی روی لایحه گذاشته شود، چون این موضوع بسیار حیاتی و مهم است و حساسیت زیادی روی آن وجود دارد.
وی در پایان تصریح کرد: تصویب لایحه مذکور به همین صورت حتما تبعات منفی زیادی را برای جامعه خواهد داشت. در مدت اخیر بسیاری از خبرنگاران و فعالان اجتماعی نسبت به این لایحه ابراز نگرانی کرده‌اند و نمی‌دانند که اگر همین متن به تصویب برسد، قرار است چه آینده‌ای در حوزه آزادی بیان و آزادی انتقاد پیش روی آن‌ها باشد. ما این نگرانی را در میان افرادی که دلسوز نظام هستند، می‌بینیم و به همین دلیل نسبت به این لایحه نقد داریم.
منبع: دیده‌بان ایران
