صدر پیروز؛ امروز چه مواضعی دارد ؟ /مقابله با قوم گرایی ،مخالفت با تشکیل دولت مذهبی،تشکیل دولت تکنوکرات و انحلال حشدالشعبی

 

دیده بان ایران - سعید سیف:  نقشه سیاسی عراق با برگزاری اولین انتخابات پس از داعش تغییر یافت.  لیست های متعدد از نوری مالکی گرفته تا العبادی و هادی عامری هر یک آمده بودند تا قدرت را در عراق پس از داعش در درست بگیرند. اما اکنون "سائرون" پیشتاز انتخابات عراق است قدرت را در دست گرفته است. سائرون نام ائتلاف مقتدی صدر و یک حزب کمونیست در عراق است. صدر روحانی شیعه ای است که به سبب رویکردها و مواضع شاذ در سیاست و مذهب عراق شناخته شده است. 

 

برای نخستین بار در تاریخ عراق، یک عالم دینی شیعی با یک حزب کمونیست برای ورود به انتخابات پارلمانی برگزار شد؛ شنیده شد  بر خلاف تمامی علمای دینی شیعه، مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق تصمیم گرفت در کنار طرف‌هایی وارد انتخاباتی شود که حتی در گذشته‌ای نه چندان دور آنها را دور از دین به حساب می‌آورد و معتقد بود که آنها برای تشکیل کشور سکولار فعالیت می‌کنند. اما اکنون در کنار آنها برای کشوری "تکنوکرات" مبارزه می کند. 

ابراهیم الجابری، از رهبران جریان صدر زمان تشکیل لیست ائتلاف سائرون در خصوص دلایل تشکیل ائتلاف سائرون یک ماه پیش به رسانه ها  گفت: این ائتلافی بی سابقه است که در عراق شکل گرفته است. این انقلابِ عراقی‌ها برای تحقق اصلاحات در همراهی با یک جریان اسلامی میانه‌رو است.

 

وی افزود: ما از این ائتلاف متعجب نیستیم، چراکه از بیش از دو سال قبل علیه طائفه گرایی در تمامی استان‌ها در حال مقابله هستیم. در خصوص این اتحاد عجیب، رائد فهمی، دبیر حزب کمونیست عراق در این خصوص گفت: مسئله مهم این است که به مردمی که از یک جنبش اسلامی و همچنین از سکولارها هستند، اجازه داده شده است که با هم همکاری کنند. در این ائتلاف که نامش «به سمت اصلاح حرکت می‌کنیم» است، شش فراکسیون از جمله حزب کمونیست عراق و همچنین حزب "الاستقامه" حضور دارند. دبیر حزب کمونیست عراق پیش از برگزاری انتخابات به خبرگزاری فرانسه گفت: همکاری مشترک میان مدنی‌ها و علمای دین یک تجربه فرهنگی به حساب می‌آید و تاثیراتی بر جامعه عراق خواهد گذاشت.رائد فهمی گفت که این یک ائتلاف ایدئولوژیک نیست. حال همگان پس از گذشت یک ماه همگان دیدند که ائتلاف پیروز شد . 

 

 

مقتدی صدر، فرزند محمد صدر، روحانی شیعه است که در زمان حکومت صدام حسین به همراه دو تن از پسرانش ترور شد. محمدباقر صدر پدر همسر و بنت‌الهدی، عمه همسر مقتدی صدر هستند. در فروردین ۱۳۵۹، چند ماه پیش از آغاز جنگ ایران و عراق، بازداشت و در زندان کشته شدند. ریشه خاندان صدر به جبل عامل لبنان می‌رسد. بخشی از این خانواده، در پی چیره‌شدن صفویان در ایران، به اصفهان آمدند و گروهی در شهرهای مذهبی شیعه عراق ساکن شدند.صادق طباطبایی، موسی صدر، زهره صادقی(همسر محمد خاتمی) و فاطمه طباطبایی(همسر احمد و مادر حسن خمینی) از جمله چهره‌های ایرانی خاندان صدر محسوب می‌شوند.

 

 

نام مقتدی بلافاصله پس از حمله نیروهای آمریکایی به عراق در سال ۲۰۰۳ و سقوط نظام حزب بعث عراق، به دلیل سخنرانی‌های پرشور و اقدام مسلحانه علیه نیروهای آمریکایی، آوازه‌ای یافت. رسانه‌های  ایران یکی از پرشورترین مبلغان این طلبه جوان بودند که در آن هنگام ۳۰ سال بیشتر نداشت.اندکی نگذشت که مقتدی صدر، به صدور فرمان ترور عبدالمجید خویی متهم شد. عبدالمجید فرزند ابوالقاسم خویی، مرجع تقلید پرنفوذ شیعه بود که با  امام خمینی(ره)  و نظریه ولایت فقیه، اختلاف جدی داشت؛ اختلافی که پیش‌تر نیز باعث قتل چهره‌هایی مانند ابوالحسن شمس‌آبادی در سال ۱۳۵۵ شد. مهدی هاشمی برادر داماد حسینعلی منتظری، در مهرماه ۱۳۶۶ به جرم قتل شمس‌آبادی اعدام شد.س از صدور حکم جلب مقتدی در سال ۲۰۰۴ به اتهام صدور فرمان قتل خویی، تلاش برای دستگیری او به مقاومت مسلحانه هوادارانش انجامید و درگیری‌هایی در نجف روی داد. در این هنگام با میانجی‌گری‌هایی از سوی تهران صورت گرفت، بنا شد تا مقتدی شروطی را بپذیرد و درگیری‌ها پایان یابد.

 

صدر در قم  

ایران از سال 82 صدر را به دور از سر و صدای رسانه‌ای، در شهر قم جای داد تا «تحصیلات فقهی» خود را به انجام رساند. مشرق نیوز، ، در آن هنگام نوشت که مقتدی در این مدت «به‌صورت خفته و آماده‌باش به سر می‌برد.» صدر در عراق نبود اما جیش المهدی به رهبری او، هنوز حضور نظامی پررنگی در این کشور داشت.مقتدی طی دوران اقامتش در قم، روی دیگری از سکه سیاست را دید و فضای تنش‌آلودی را تجربه کرد. صدر که در آوریل سال 82 از نخست وزیری نوری مالکی حمایت کرده بود، دو سال بعد و به‌دنبال خروج نیروهای بریتانیایی از بصره، بر سر کنترل این شهر، با نیروهای مالکی درگیر شد. مالکی روز ۲۴ مارس ۲۰۰۸ آغاز عملیاتی را به نام صولة الفرسان، اعلام کرد. صدر دستور مقاومت داد اما شورش همزمان جیش المهدی در سایر نقاط به سرعت سرکوب و جنگ در بصره آغاز شد.

 

شامگاه ۲۹ مارس ۲۰۰۸، هنگامی که حدود ۵۰۰ تن کشته و بیش از ۹۰۰ نفر زخمی شده بودند، مقتدی صدر مستأصل و نگران، به مدت چهار ساعت در ایران با سه تن از نمایندگان گروه ائتلاف، متشکل از علی الادیب از حزب دعوه مالکی، هادی العامری، به نمایندگی از سازمان بدر و قاسم السهلانی، به نمایندگی از حزب دعوت اسلامی عراق، دیدار کردند. صدر، مأیوس از پشتیبانی ایران، به شرط تضمین حفظ آبرویش، با شروط دولت برای پایان دادن به بحران موافقت کرد. نام قاسم سلیمانی، به عنوان بازیگر اصلی در توافق بین گروه‌های متخاصم شیعه عراقی در شهر قم، در این زمان برای نخستین بار به گوش رسید.

 

 

رابطه صدر با ایران رابطه ای پر فراز و نشیب بوده است روحانی از خانواده ای پر نفوذ در عراق که مجبور شد پس از صدام حسین در قم زندگی کند اکنون دست برتر را  کسب کرسی های مجلس کشوری دارد که کمتر از 40 سال پیش از آن رانده شده بود. صدر و خانواده اش که به شدت مورد آزار حکومت بعث قرارداشتند در ایران از امنیت و حمایت کافی برخوردار بود. اما با پایان حکومت صدام حسین و بازگشت مخالفان صدام به کشور عراق فضای روابط صدر و ایران وارد دنیای جدیدی شد. روزنامه کویتی" الجریده" سال گذشته در گزارشی درباره روابط صدر با ایران نوشت: " قبل از دیدار مقتدی صدر با محمد بن‌ سلمان، مقامات ایرانی تلاش می‌کردند او را به محور ایران بازگردانند، اما پس از این‌که خواستار انحلال حشدالشعبی شد و طرفدارانش برنامه‌های تلویزیونی وابسته به ایران را تهدید کردند، ایرانیان به این نتیجه رسیدند که مقتدی صدر از حد خود تجاوز کرده و زمان آن رسیده است تا منصبش را به برادرش بدهند.بر اساس  گزارش ادعایی الجریده کویت، ایرانی‌ها می‌گویند که اگر حمایت‌های ما نبود، مقتدی صدر به رهبری جریان صدر عراق نمی‌رسید و او به‌خوبی این قضیه را می‌داند. همچنین می‌داند که ایران هنوز هم می‌تواند او را از صحنه سیاسی شیعیان عراق حذف کند.

 

 

 الجریده چندی پیش مدعی شده بود که اختلاف میان ایران و صدر چهار سال پیش آغاز شد؛ زمانی که با نوری مالکی مخالفت کرد و مقامات ایرانی هردوی آن‌ها را دعوت کردند و به مقتدی صدر فشار آوردند تا مشکل حل شود، اما پس از بازگشتش به عراق کم‌کم از دایره ایران خارج شد و طرفدارانش در میانه جنگ با داعش علیه دولت حیدر العبادی اعتراض و تجمع کردند.صدر سال گذشته پس از دیدار با محمد بن سلمان در گفت و گو با الجزیره انتقادات تندی را علیه ایران مطرح کرد  حال باید صدر با ائتلاف السائرون چگونه می خواهد در میان ایران، عربستان و قدرت های داخلی، منطقه ای بازی کند.