سرخو: قالیباف از مردم طلب کار است و طلبکارانه صحبت می کند/ حقانی: توضیحات شهردار تهران در مجلس فاقد استدلال‌های فنی و حقوقی بود / حکیمی پور: تمام وقت شورا به مماشات با شهردار می‌گذرد/ قالیباف دو روز بعد از حادثه پلاسکودر جلسه اضطراری شورا حضور نداشت
رئیس کمیته محیط‌زیست شورا می‌گوید ماجرای پلاسکو به سه قسمت قبل، حین و بعد از حریق تقسیم می‌شود و در تمامی این جهات قابل بررسی است: «باید مشخص شود حاصل مانور آتش‌نشانی چه بوده است، چرا با وجود این مانور شلنگ آتش‌نشانی آب نداشته است و آیا تهیه آن به عهده بنیاد مستضعفان بوده است؟ چرا توپ را در زمین دیگری می‌اندازند؟ حتی گفته‌اند که نیازی به هلی کوپتر نبوده است اما اگر هلی‌کوپتر بود حداقل می‌شد اولین گروه اطفا را از این طریق تخلیه کرد. طبق آخرین گفته‌های هیأت مدیره ٩ نفره ساختمان پلاسکو، مجتمع دارای کارگاه تولیدی نبوده است و بیشتر کار توزیع و پخش از آن‌جا صورت می‌گرفته است.»
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران؛ شهردار تهران اگرچه دیر، اما سرانجام قرار است روز یکشنبه در جلسه شورای شهر تهران حاضر شود تا در حضور خبرنگاران به سوالات اعضای شورا درباره پلاسکو پاسخ دهد. البته تا همین جای کار، توضیحات روز چهارشنبه شهردارتهران در مجلس، بهارستان‌نشین‌ها و اعضای شورای شهر تهران را قانع نکرد و حالا آنها منتظر توضیحات فنی، کارشناسی و دقیق‌تری در صحن علنی پارلمان شهری هستند تا حقیقت ماجرای قبل، حین و بعد از حریق پلاسکو مشخص شود.
داغ فاجعه پلاسکو وارد سومین هفته شده است
اعضای شورای شهر تهران هنوز نتوانسته‌اند با شهردار تهران جلسه‌ای درباره پلاسکو برگزار کنند اما محمدباقر قالیباف چهارشنبه هفته گذشته به مجلس رفت تا حرف‌های خود را از پشت تریبون مجلس شورای اسلامی بزند. حرف‌هایی که حالا از دو جهت مورد انتقاد است؛ بعضی اعضای شورای شهر تهران این موضوع را که «شهردار به جای توضیح به شورا به نهادهای دیگری پاسخ داده است»، را نقد کردند و بعضی نمایندگان مجلس و اعضای شورا هم از توضیحات او قانع نشدند، مثل محمد حقانی، عضو کمیسیون سلامت شورای شهر تهران وضیحات شهردار تهران در مجلس را فاقد استدلال‌های فنی، حقوقی و کارشناسی می‌داند: «توضیحات شهردار تهران در مجلس قانع‌کننده نبود و او روز یکشنبه باید توضیحات کاملتری در این‌باره به اعضا بدهد.» محمدباقر قالیباف روز چهارشنبه در فرصت ٣٥ دقیقه‌ای ارایه گزارش خود، فیلمی ٧ دقیقه‌ای از آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو را برای نمایندگان به نمایش گذاشت در حالی که محمد حقانی معتقد است نمایش فیلمی که مشخص نیست چطور و توسط چه کسانی تهیه شده توجیه حقوقی برای پاسخگویی ندارد: «از نظر قانون و مسایل حقوقی لازم است که به بند ١٤ ماده ٥٥ قانون شهرداری‌ها اشاره شود که به صراحت می‌گوید شهرداری‌ها باید تدابیری برای رفع خطر مزاحمت‌ها داشته باشد و در این بند از قانون بر حفظ شهر از حریق تاکید زیادی شده است به طوریکه این یک تکلیف است و نه اختیار.»
گزارش شهردار خالی از مسایل فنی بود
براساس ماده ۳ اساسنامه آتش‌نشانی وظیفه نجات جان انسان‌ها و مهار و اطفای حریق، مسئول نظارت و کنترل و تحقق شرایط ایمنی، ساختمان‌ها و استانداردها و تجهیزات آنها در مقابل سوانح را دارد. حقانی، عضو شورا هم به این بند از اساسنامه سازمان آتش‌نشانی هم اشاره می‌کند که رفع خطر حریق را جزو وظایف شهرداری‌ها دانسته است: «اینکه شهردار تهران گفته که نیروهای آتش‌نشانی ظرف مدت ٢,٥ دقیقه به محل رسیده‌اند درست است اما واقعا جای سوال است که چرا کپسول‌های آتش‌نشانی درون مجتمع و حتی شیرهای آتش‌نشانی در طبقه دهم فاقد کارایی لازم برای اطفا بوده است و معلوم نیست خروجی مانور چند ماه قبل سازمان آتش‌نشانی در این ساختمان چه بوده است که وقتی اولین گروه از آتش‌نشانان به طبقه دهم می‌رسند به ناچار از طبقات پایین شلنگ‌های آتش‌نشانی سر هم می‌کنند تا به طبقات بالا برسند.» او می‌گوید: «ساعتی بعد مهار و اطفای حریق اعلام می شود اما کمی بعدتر متوجه می‌شوند که آتش در سقف‌های کاذب طبقه دهم و سایر نقاط وجود داشته و دوباره شعله‌ور شده است در حالی که حتی قانون مقررات ملی ساختمان هم به این موضوع اشاره دارد که ٣٠ دقیقه بعد از حریق، آهن تقریبا خاصیت خود را از دست می‌دهد؛ موضوعی که کارشناسان آتش‌نشانی باید آن را تشخیص می‌دادند. گزارش شهردار خالی از اینگونه مسایل فنی و حقوقی بود در حالی که ساختمان باید به‌طور جدی، بعد از ٥٠ تا ٦٠ دقیقه با تشخیص کارشناسان تخلیه می‌شد. حتی آتش‌نشان‌ها هم باید این ساختمان را تخلیه می‌کردند چه برسد به خدمه و مردم.» به اعتقاد این عضو شورای شهر یکی از مهمترین اشکالات عمده به فرماندهی عملیات وجود دارد که چرا زودتر دستور تخلیه نداده‌اند: «حتی به زور هم باید ساختمان به‌طور کامل تخلیه می‌شد.» از همان ابتدای وقوع پلاسکو بارها گفته شد که شهردار از ١٥ تا ٣٠ بار به مسئولان ساختمان پلاسکو تذکر داده است اما حقانی می‌گوید که هیأت امنا منکر این اقدام شده‌اند: «ظاهرا چند ماه قبل مانور آتش‌نشانی در این ساختمان برگزار شده است و بعد نامه داده‌اند که ساختمان مشکلی ندارد و فقط پله فرار ندارد در حالی که بسیاری از آتش‌نشان‌های ما پشت حفاظ‌هایی که روی پنجره‌ها گذاشته شده بود مانده‌اند و نتوانستند فرار کنند.» حالا آنگونه که رئیس کمیته محیط‌زیست شورا می‌گوید ماجرای پلاسکو به سه قسمت قبل، حین و بعد از حریق تقسیم می‌شود و در تمامی این جهات قابل بررسی است: «باید مشخص شود حاصل مانور آتش‌نشانی چه بوده است، چرا با وجود این مانور شلنگ آتش‌نشانی آب نداشته است و آیا تهیه آن به عهده بنیاد مستضعفان بوده است؟ چرا توپ را در زمین دیگری می‌اندازند؟ حتی گفته‌اند که نیازی به هلی کوپتر نبوده است اما اگر هلی‌کوپتر بود حداقل می‌شد اولین گروه اطفا را از این طریق تخلیه کرد. طبق آخرین گفته‌های هیأت مدیره ٩ نفره ساختمان پلاسکو، مجتمع دارای کارگاه تولیدی نبوده است و بیشتر کار توزیع و پخش از آن‌جا صورت می‌گرفته است.»
«گزارش شهردار تبلیغاتی بود»
شهردار تهران بعد از ماجرای پلاسکو از مجلس خواست تا برای ارایه گزارش و توضیح از او دعوت کند، بنابراین روز چهارشنبه به مجلس رفت اما گزارش قالیباف حتی برای قانع کردن بسیاری از نمایندگان مجلس هم کافی نبود. غلامرضا حیدری، نماینده مردم تهران در مجلس هم حرف‌های او را شبیه تبلیغات انتخاباتی دانست: «گزارش واقعی و منصفانه نبود و بیشتر شبیه تبلیغات برای انتخابات ریاست‌جمهوری بود.شهرداری باید در مورد این اتفاق پاسخگو باشد و حتی قوه قضائیه و سازمان‌های امنیتی هم باید به این قضیه ورود پیدا کنند.باید علت اصلی این اتفاق کشف شود. درست است این ساختمان نا ایمن بوده اما ابهاماتی در این قضیه وجود دارد که باید مشخص شود. شهرداری در این قضیه قطعا مقصر است و باید قوه قضائیه به‌عنوان مدعی‌العموم وارد این قضیه شود. ریاست مجلس هم بعد از شنیدن گزارش وزیر کشور و شهردار تهران گفتند که این قضیه ملی است و باید گزارش ملی برای آن تهیه شود. اما مشخص نیست بعد از تهیه این گزارش چه ضمانت اجرایی وجود دارد.»
شهردار به جای مجلس باید به شورا گزارش می داد
با وجود این کل ماجرای گزارش محمد باقر قالیباف در مجلس موضوع گلایه برخی از اعضای شورای شهر هم هست، مثل احمد حکیمی‌پور، عضو کمیسیون اجتماعی شورا می‌گوید: «درباره گزارش قالیباف در مجلس هیچ نظری ندارم. منتظر هستیم تا شهردار توضیحات خود را در صحن شورای شهر ارایه دهد چون مسأله پلاسکو باید از موضع شورای شهر بررسی شود.» او معتقد است: «شهردار در مورد این مسأله به هر نهادی جز نهاد شورا توضیح می‌دهد و این تضعیف پارلمان شهری است. متاسفانه عملکرد اعضا و هیأت‌رئیسه به قدری ضعیف است که در اینگونه مواقع هر نهادی پیگیر موضوع می شود اما شورا دست روی دست می‌گذارد. این اتفاق به ضرر شورا است چون واکنش‌ها به موقع نیست.» حکیمی‌پور می‌گوید: «تمام وقت شورا به مماشات می‌گذرد در حالی که ما در مقابل رای مردم شهر مسئول هستیم. انتقادات زیادی به رویه اداره شورا وجود دارد و ما خیلی زودتر از بقیه نهادها باید این موضوع را رصد می‌کردیم. البته مجلس هم در این زمینه مسئولیت نظارتی دارد اما مستقیم‌ترین نهادی که شهردار باید به آن پاسخ دهد شورا است.» دو روز بعد از حادثه پلاسکو زمانی که اعضای شورا جلسه‌ای اضطراری در محل پلاسکو برگزار کردند هم قالیباف در جلسه حضور نداشت؛ موضوعی که رئیس کمیته میراث فرهنگی شورا هم نسبت به آن انتقاد دارد: «بیش از سه هفته از زمان وقع حادثه پلاسکو می‌گذرد اما تاکنون ما حتی یک جلسه با شهردار نداشته‌ایم. حالا قول داده‌اند که روز یکشنبه جلسه‌ای با حضور قالیباف در شورا برگزار شود. اعضای اصلاح‌طلب شورا هم سئوالاتی را در این‌باره آماده کرده‌اند تا از ایشان پرسیده شود.»
محمدباقر قالیباف در جلسه با مجلسی‌ها حوادث ریلی و هوایی زیادی را مثال زد و آنها را گواه گرفت که «در فرآیندها و ساختارها دچار اشکال هستیم.» اما حرف‌های او طوری تمام شد که گویا هیچ خطایی از نهاد شهری سر نزده است. بعد از این سخنان بود که محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی شورا، محسن سرخو، رئیس کمیته حمل‌ونقل شورا و محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس هم گزارش قالیباف را فرافکنی دانستند.
محسن سرخو، رئیس کمیته حمل‌ونقل شورای شهر تهران دیروز از شهردار تهران خواسته است که با مردم طلبکارانه حرف نزند: «شهرداری اعلام کرده که نردبان آتش‌نشانی تنها به طبقه دهم می‌رسد و به طبقات بالاتر نمی‌رسد، وقتی این مسأله را می‌دانند به چه علت اجازه ساخت ساختمان بیش از ١٠ طبقه را می‌دهند؟ طی سال‌های ٩٣ تا ٩٥ در ارتباط با بحث ساختمان پلاسکو و آتش‌نشانی ٤ مصوبه در راستای تقویت تجهیزات و به‌روزرسانی آموزش‌های آتش‌نشانی و تکمیل تجهیزات فردی ایمنی آتش‌نشانان در شورای شهر داشتیم و به شهرداری نیز ابلاغ کردیم.»
او با بیان اینکه یکی از راه‌های صحیح مقابله با حوادث استفاده از ناوگان هوایی و سیستم بالگردهای آتش‌نشان یا امدادرسان است، گفته است: «متاسفانه شهرداری با بی‌توجهی کامل نسبت به این ٤ مصوبه عمل کرده و من نیز اخیرا تذکری در شورای شهر داده‌ام و منتظر پاسخ شهرداری هستم که اعلام کند؛ در قبال این ٤ مصوبه چه اقداماتی انجام داده است؟ این کلی‌گویی و حرف‌های خارج از موضوع زدن چیزی را حل نمی‌کند. شهردار تهران باید به صورت مشخص اعلام کند که در برابر هر مصوبه چه اقداماتی انجام داده است و غیراین هر حرفی زده شود، حرف باطل است.» به گفته سرخو: «زمانی که مردم احساسات‌شان جریحه دار می‌شود؛ عذرخواهی از مردم حداقل کاری است که مسئولان باید انجام دهند و نباید با مردم طلبکارانه صحبت شود. تعدادی از آتش‌نشان‌ها و مردم جان خود را از دست داده‌اند و شهرداری باید دراین‌باره توضیح دهد. فرافکنی و به جای دیگر کشاندن موضوع چیزی را حل نمی‌کند. ما انتطارمان آن است که شهردار صادقانه مسائل را بیان کند و توضیح دهد.»
این عضو شورای شهر تهران با یادآوری اینکه در حادثه خیابان جمهوری هم همین اتفاق افتاد و ما گفتیم تجهیزات آتش‌نشانی را کامل کنند، ادامه داده است: «آن زمان هم اعلام کردند تجهیزات کامل است که مشاهده کردیم حادثه بدتری مثل پلاسکو اتفاق افتاد. حالا هم دوباره می‌گوییم تجهیزات را کامل کنند و شهردار می‌گوید؛ تجهیزات کامل است، پس باید منتظر حادثه بعدی با ابعاد بزرگتر باشیم.»
او با بیان اینکه این نحوه پاسخگویی درست نیست، گفته است: «درست آن است که ضمن عذرخواهی از مردم به دنبال اجرای مصوبات شورا باشند. شهردار نمی‌تواند به خود اجازه دهد که فوق مصوبات شورا نظر بدهد؛ شورای شهر درباره آتش‌نشانی مصوباتی داشته است و شهردار مکلف به اجرای مصوبات شورا است. شهردار باید با تمام وجود این مسأله را درک کند که زیر نظر شورای شهر تهران است و باید در چارچوب مصوبات این شورا حرکت کند. شهردار خودمختار نیست و باید از شورا تمکین کند؛ مساله‌ای که متاسفانه هنوز برای شهردار تهران جا نیفتاده است.»
نیره خادمی / شهروند
