زنبورها با رقص به یکدیگر آدرس می‌دهند!
یک مطالعه‌ی جدید نشان داده است که رقص زنبورهای عسل (waggle dance) علاوه بر سایر مواردی که تا کنون مشخص شده بود، شامل اطلاعات مکانی نیز هست.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران، پژوهشگران رقص معروف زنبورهای عسل را که برای اطلاع دادن به یکدیگر درباره‌ی موقعیت منابع غذایی انجام می‌دهند، مورد بررسی قرار دادند تا ببینند آیا آن‌ها حافظه‌ی خود از محیط و مسیر پرواز را نیز در این رفتار درگیر می‌کنند یا خیر و پاسخ مثبت بود.
به نقل از آی‌ای، تا پیش ازاین، چنین شکل شاعرانه‌ای از ارتباط، تنها انتقال‌دهنده‌ی یک «بُردار» یعنی جهت و فاصله از کندو تا منبع غذا در نظر گرفته شود، اما مطالعه‌ی جدیدی این راهبرد شگفت‌انگیز ارتباطی را در عمقی بی‌سابقه بررسی کرده است.
آیا این رقص به زنبورها می‌آموزد که در نقطه‌ای خاص از مسیر منتظر سرعت‌گیر باشد؟ آیا زنبورها در واقع در حال اجرای نمایشی از خود مسیر هستند؟
پژوهشگران ظرفی حاوی محلول قندی را در شمال کندو و در امتداد یک جاده‌ی شنی قرار دادند و زنبورهای جست‌وجوگر را آموزش دادند که به آنجا بروند. یکی از مسیرها راه مشخصی داشت، در حالی که دیگری فاقد نشانه‌های به خصوص بود. سپس اجازه دادند زنبورها رقص جادویی خود را برای جلب توجه سایر زنبورها و نشان دادن محل غذا انجام دهند. برخی از این زنبورها هرگز خودشان از کندو بازدید نکرده بودند. پژوهشگران منتظر ماندند تا ببینند آیا در «رقص زنبوری»، اطلاعاتی درباره‌ی چشم‌انداز مسیر و آنچه در پرواز باید انتظار داشت نیز منتقل می‌شود یا خیر.
نتایج نشان داد که زنبورهای دریافت‌کننده‌ی پیام در رقص، صرفا جهت و فاصله‌ی نشان‌داده‌شده در رقص را دنبال نمی‌کنند؛ بلکه اطلاعات بُرداریِ منتقل‌شده از رقص را با حافظه‌ی خود از ویژگی‌های محیط ترکیب می‌کنند تا موانع و نشانه‌های مسیر را در نظر بگیرند.
در غیاب نشانه‌ی مورد انتظار، رفتار جست‌وجوی آن‌ها حالت اکتشافی‌تر پیدا کرد.
شکلی چندوجهی از ارتباط
در پایان، نویسندگان مقاله نوشتند: آزمایش‌های ما این پرسش را بررسی کردند که آیا اطلاعات بُرداری منتقل‌شده از طریق رقص در بازنمایی فضایی زنبورهای تازه‌وارد که از تجربه‌ی شخصی آن‌ها ساخته می‌شود ادغام می‌شود یا خیر.
آن‌ها ادامه دادند که زنبورهای تازه‌وارد، انتظاری از چشم‌اندازی که قرار بود بر فراز آن پرواز کنند، شکل دادند، گویی «زبان بدن» رقص زنبورها بسیار بیش از کلمات معنا منتقل می‌کند. پژوهشگران این پدیده را «شکلی چندوجهی از ارتباط» نامیدند. آنچه مشاهده شد، ساختار شناختی‌ای بود که بهترین توصیف آن، یک نقشه‌ی شناختی است.
بنابراین، زنبورها از آنچه تاکنون به آن‌ها اعتبار داده می‌شد نیز شگفت‌انگیزترند. این زنبورهای هوشمند صرفا از دستورالعمل برداری کورکورانه پیروی نمی‌کنند، بلکه طرح فضایی محیط را در ذهن حفظ کرده و آن را در جهت‌یابی خود به کار می‌گیرند.
این مطالعه، سطح بالاتری از پیچیدگی شناختی را در ارتباطات زنبورهای عسل آشکار می‌کند. زنبورهایی که رقص را دنبال می‌کنند، صرفا دستورالعملی بُرداری را کورکورانه اجرا نمی‌کنند؛ آن را با نقشه‌ی شناختیِ پیرامون خود که در پروازهای اکتشافی پیشین ساخته‌اند، ترکیب می‌کنند. این کار به آن‌ها امکان می‌دهد تا پیش‌بینی داشته باشند و کارآمدتر جهت‌یابی کنند.
