شلوغی اورژانس‌ها و انتظار ۶ ماهه برای جراحی در تهران
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی تهران با اشاره به سهم ۴ تا ۵ درصدی نظام سلامت کشور از تولید ناخالص داخلی تاکید کرد که این میزان به‌صورت مزمن پایین است و منجر به کاهش کیفیت خدمات و افزایش پرداخت‌های مستقیم مردم شده است و همچنین افزایش این سهم و مدیریت هزینه‌ها از طریق برنامه‌هایی مانند پزشکی خانواده را راهکار بهبود شرایط دانست.
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ دکتر سیدرضا رئیس‌کرمی - رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی تهران با حضور در استودیو خبر ایسنا و در گفت‌وگویی تفصیلی، درباره سهم نظام سلامت از تولید ناخالص ملی "GDP" اظهار کرد: سهم نظام سلامت از تولید ناخالص داخلی به طور معمول حدود ۴ تا ۵ درصد بوده و بنابراین در ادوار مختلف به صورت مزمن از سهم پایین نظام سلامت از تولید ناخالص داخلی رنج می‌بریم. اگر سبقه سهم نظام سلامت از تولید ناخالص داخلی را بررسی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که این مولفه در سال‌های ۹۳ و ۹۴ به حدود ۹ درصد افزایش یافت و طبیعتا کمترین پرداخت از جیب مردم در حوزه سلامت نیز برای همین سال‌ها بود.
وی با بیان اینکه هنگامی که سهم نظام سلامت از تولید ناخالص داخلی کاهش یابد با دو پیامد مواجه می‌شویم، تصریح کرد: «تحت تاثیر قرار گرفتن کیفیت خدمات» و «افزایش پرداخت از جیب مردم» پیامدهای ناشی از کاهش سهم نظام سلامت از تولید ناخالص داخلی محسوب می‌شوند. متاسفانه هنگامی که میزان پرداخت از جیب مردم افزایش پیدا می‌کند، تعداد مردمی که به دلیل درمان بیماری‌های سخت و صعب‌العلاج دچار مشکلات مالی می‌شوند و به زیر خط فقر سقوط می‌کنند، افزایش می‌یابد.
راهکارهای کاهش پرداخت‌های مردمی در نظام سلامت
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی تهران گفت: سهم نظام سلامت از تولید ناخالص داخلی را می‌بایست در یک بازه زمانی منطقی افزایش دهیم و همچنین مدیریت هزینه‌های نظام سلامت را با اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع مدیریت کنیم. اگر میزان سهم نظام سلامت از تولید خالص داخلی افزایش یابد و هزینه‌های نظام سلامت را با اجرای پزشکی خانواده مدیریت کنیم، در چنین شرایطی می‌توانیم در یک بازه زمانی معین امیدوار باشیم که شرایط مردم از نظر دریافت خدمات بهتر شود و پرداخت از جیب آنها نیز کاهش یابد.
سهم حدود ۵۰ درصدی مردم در پرداخت هزینه‌های سلامت
رییس دانشگاه علوم‌پزشکی تهران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «بر اساس قوانین توسعه‌ای، میزان پرداخت از جیب مردم در حوزه سلامت می‌بایست به کمتر از ۳۵ درصد برسد، راهکار برای تحقق این موضوع چیست؟» خاطرنشان کرد: اگر پرداخت از جیب مردم را بر مبنای شاخص‌های مختلف و با در نظر گرفتن آمارهای متعدد از مراکز درمانی دولتی، مراکز درمانی خصوصی و پرداخت‌های غیرمتعارف محاسبه کنیم، درصد بسیار متفاوتی به دست می‌آید. در حال حاضر، میزان پرداخت از جیب مردم در بیمارستان‌های دولتی، بیمارستان‌های خصوصی، درمان سرپایی، پاراکلینیک، کلینیک و دارو حداقل ۵۰ درصد است.
او درباره راهکارهای کاهش سهم مردم از پرداخت‌ها در نظام سلامت اظهار کرد: «تامین منابع مناسب توام با اصلاح تعرفه‌ها» و «افزایش عمق پوشش بیمه‌ها» راهکارهای کاهش پرداخت از جیب مردم است. اگرچه خدمات بیمه‌ای گسترده است اما می‌بایست پوشش بیمه‌ای را عمق دهیم و پوشش بیمه‌های تکمیلی را گسترش دهیم. همچنین اگر تعرفه‌های پزشکی را افزایش دهیم، می‌توانیم دریافت‌های نامتعارف را کاهش داده یا به صفر نزدیک کنیم. اگر مدیریت درست منابع به همراه اصلاح تعرفه‌ها و تعمیق پوشش بیمه‌ای داشته باشیم، شاید بتوانیم به عدد مدنظر برنامه هفتم توسعه در ارتباط با پرداخت از جیب مردم دست یابیم.
افزایش سهم نظام سلامت از GDP و کاهش هزینه‌های مردم
رئیس‌کرمی درباره اهمیت سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی اظهار کرد: سهم نظام سلامت از تولید ناخالص داخلی طی سال‌هایی که به ۸ تا ۹ درصد رسید، کمترین دریافت زیرمیزی و پرداخت از جیب مردم را تجربه کردیم. آمار و ارقام بیانگر این است که سهم پرداخت از جیب مردم در آن سال‌ها حدود ۲۰ درصد و حتی کمتر بود.
وی در پاسخ به پرسش ایسنا درباره برخی نارضایتی‌ها در دریافت خدمات در مراکز درمانی گفت: بررسی نتایج نظرسنجی درباره چگونگی ارائه خدمات در مراکز درمانی بیانگر این است که عمده نارضایتی‌ها به دلیل هتلینگ است. اغلب مردم در ارتباط با ارائه خدمات تخصصی راضی هستند و دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز مدعی است که اغلب خدمات مبتنی بر شواهد علمی است. بروز اشتباه در ارائه خدمات را کتمان نمی‌کنم و این موضوع در هر صنفی اجتناب‌ناپذیر است؛ اما اغلب خدمات تخصصی بر مبنای شواهد علمی است و تلاش می‌کنیم که خدمات را به نحو احسن ارائه دهیم.
وی افزود: هنگامی که از هتلینگ سخن به میان می‌آید، منظور شلوغی درمانگاه‌ها، اتاق‌های شلوغ با ازدحام زیاد تخت‌ها، نوبت انتظار برای اعمال جراحی، فرایندهای پذیرش و تغذیه مورد گلایه و انتقاد بیماران است.
مراجعات زیاد به بیمارستان‌های دولتی و انتظار طولانی برای جراحی
رئیس‌کرمی ادامه داد: گلایه‌های مردم در ارتباط با مسائل مربوط به هتلینگ به حق است. از طرفی هم مؤلفه‌های مربوط به هتلینگ قابل اصلاح هستند اما بخشی از این موارد مانند شلوغی مراکز درمانی غیرقابل اجتناب است؛ به طور مثال، شرایط اقتصادی سبب شده که مراجعه به مراکز دولتی بسیار زیاد است و همچنین مردم از تمام نقاط کشور برای دریافت خدمات درمانی فوق‌تخصصی به تهران سفر می‌کنند. مراجعه به مراکز دولتی به دلیل مسائل اقتصادی به همراه سفر مردم به تهران برای دریافت خدمات فوق‌تخصصی سبب ایجاد صف و در انتظار ماندن برای دریافت خدمات می‌شود. در هعمین راستا هم متاسفانه مدت‌زمان انتظار برای عمل‌های جراحی در برخی مراکز درمانی به دلیل ازدحام جمعیت به ۴، ۵ و ۶ ماه می‌رسد.
بازسازی بیمارستان‌ها با کیفیت بالا؛ گامی برای بهبود هتلینگ
وی با بیان اینکه در بازسازی‌ها تلاش می‌کنیم که مشکلات مربوط به هتلینگ را به حداقل برسانیم، تصریح کرد: بازسازی‌ها با کیفیت بسیار عالی در حال انجام است؛ به طور مثال، تخت‌های جایگزین شده نیز شرایط مناسب‌تری دارند. همچنین تلاش می‌کنیم که اتاق‌های بیمارستانی نسبت به گذشته خلوت‌تر باشند و این موضوع را به استانداردها نزدیک‌تر کنیم.
مراجعه ۲ تا ۳ برابری بیش از ظرفیت اورژانس‌ها
رئیس‌کرمی با بیان اینکه میزان مراجعه بسیار زیاد مردم به مراکز درمانی یک چالش برای دانشگاه علوم پزشکی تهران است، تصریح کرد: اگرچه تلاش می‌کنیم که بازسازی در سطوح عالی انجام شود اما هنگامی که میزان مراجعه به اورژانس یک بیمارستان ۲ تا ۳ برابر ظرفیت آن مرکز درمانی است و همچنین ظرفیت بخش‌های پشتیبان که پس از مداخلات اولیه بیمار به آنجا اعزام می‌شود، تکمیل هستند، مشکلات ازدحام جمعیت و در صف نوبت ماندن، ادامه دارد. در مجموعه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهرانف مراجعه چند برابر ظرفیت اورژانس‌ها برای مراکز درمانی وجود دارد که در رأس آن بیمارستان‌های امام و شریعتی قرار دارند. پس از آن نیز مرکز طبی کودکان، بیمارستان‌های سینا، فارابی و امیراعلم قرار دارند.
او گفت: اگر تعرفه‌ها در بخش‌های دولتی، خصوصی و خیریه‌ها اصلاح شود و به ویژه تعرفه‌های بخش اورژانس در کانون توجه قرار گیرد، بیمارستان‌های خصوصی رغبت بیشتری برای پذیرش بیماران نشان می‌دهند. همچنین بیماران با پوشش بیمه‌ای مناسب به بیمارستان‌های خصوصی رجوع بیشتری خواهند داشت و بدین ترتیب بار مراجعه به مراکز درمانی دولتی کاهش می‌یابد.
