از تدریس «فقه شبکه های اجتماعی تا فقه بورس و بیت کوین» در سال تحصیلی جدید حوزه های علمیه / تصویر

به گزارش دیده بان ایران؛ در دروس خارج فقه سال تحصیلی ۱۳۹۹ -۱۴۰۰؛ از تدریس فقه شبکه های اجتماعی تا فقه بورس و بیت کوین هم گنجانده شده است.

درس خارج، عالی‌ترین مرتبه دروس در حوزه‌های علمیه شیعه است و در این مرتبه است که برخی از طلاب موفق به اخذ مرتبه اجتهاد می‌شوند. مرحله تدریس درس خارج در حوزه علمیه را می‌توان بالاترین سطح علمی حوزه علمیه دانست. اصطلاحا مدرسین دروس خارج در حوز‌ه‌های علمیه، مجتهد گفته می‌شود.

بیت کوین چیست؟

بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ به جهانیان معرفی شد و به سرعت به سرشناس‌ترین ارز دیجیتال در جهان تبدیل شد. ولی از نظر حقوقی هنوز هیچ کشوری آن را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناخته‌است. از نظر فنی بیت‌کوین نخستین پول دیجیتال غیرمتمرکز است. چرا که بدون بانک مرکزی یا مسئول مرکزی کار می‌کند. این شبکه همتابه‌همتا است و تراکنش‌ها، مستقیماً و بدون واسطه بین کاربران انجام می‌شود.

هیچ‌کس مالک شبکه بیت‌کوین نیست و مانند ایمیل، این کاربران بیت‌کوین هستند که آن را کنترل می‌کنند. کاربرد‌های بیت‌کوین در هیچ‌کدام از دیگر سیستم‌های پرداخت دیگر یافتنی نیست. در اردیبهشت ۱۳۹۷ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که به‌کارگیری بیت کوین و ارز‌های مجازی دیگر در تمام مراکز پولی و مالی ممنوع است.

برخی از مردم جهان، بیت‌کوین می‌خرند یا از آن برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند. در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۴ نخستین صندوق بیت‌کوین در نیوجرسی تنظیم و توسط کمیسیون خدمات مالی نیوجرسی تأیید شد. در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، بانک مرکزی اروپا و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی هشدار دادند که سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین ریسک است.

ظر مراجع تقلید درباره حکم رمز ارز‌ها

در سال ۱۳۹۶ استفتائی از برخی مراجع عظام تقلید پیرامون حکم شرعی استفاده از بیت کوین در معاملات، صورت گرفته که نتیجه آن به شرح زیر است:

به طور کلی نظرات علمای مختلف درباره حکم شرعی کریپتوکارنسی‌ها را می‌توان در سه دسته بدون نظر، مخالف یا موافق با ذکر دلیل و موافق یا مخالف بدون ذکر دلیل طبقه بندی کرد. آنچه که مهم است این است که همان طور که اشاره شد باید به تفکیک حوزه و همچنین با توجه به کارکرد رمز ارز‌ها نسبت به ارائه حکم شرعی در مورد آن‌ها اقدام کرد.

در ادامه نظرات مراجع عظام تقلید را می‌توانید بخوانید:

مطابق نظر آیت الله خامنه‌ای
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟

پاسخ:

از مقام معظم رهبری پاسخی در این زمینه به دست ما نرسیده است. (تذکر مهم: با توجه به اینکه مقام معظم رهبری در این زمینه فتوا نداده اند، این به این معنا نیست که استفاده از این پول اشکال ندارد، بلکه مقلدین ایشان باید با رعایت الاعلم فالاعلم به مرجع دیگر در این مسئله رجوع کنند. لازم به ذکر است مطابق نظر معظم له رعایت قوانین رسمی کشور در این زمینه لازم الاجراست.

طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟

پاسخ: با توجه به ابهامات زیادی که بیت کوین دارد معامله آن اشکال دارد.

آیت الله نوری همدانی
حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟

پاسخ: ورود در این معاملات اشکال دارد.

حضرت آیت الله هاشمی شاهرودی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟

پاسخ: با توجه به ابهامات فراوانی که این نوع معامله دارد، استفاده از این پول جایز نیست.

آیت الله وحید خراسانی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟

پاسخ: خرید و فروش آن باطل است.

آیت الله صافی گلپایگانی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟

پاسخ: حرام و اکل مال به باطل است. والله العالم

آیت الله شبیری زنجانی
معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چه حکمی دارد؟

پاسخ: چنانچه استفاده از این‌گونه ارز‌ها نوعاً مفسده اقتصادی داشته یا خلاف قانون باشد، خرید و فروش آن اشکال دارد.