سفر رئیس جمهور آمریکا به ایران+ تصاویر/فیلم/ ماجرای قرارداد معروف تسلیحاتی ایران و آمریکا

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ در سال ۱۳۵۱، ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، به ایران سفر کرد تا با محمدرضا پهلوی دیدار کند. این سفر با هدف تقویت روابط دوجانبه و بحث درباره مسائل امنیتی و استراتژیک منطقه‌ای انجام شد. در طول این بازدید نیز نیکسون به مقبره رضاشاه رفت و در مراسم رسمی و مذاکرات با شاه شرکت کرد.

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ روزنامه اطلاعات همان روز نوشت: «تهران یکی از لطیف‌ترین روز‌های بهار چند سال اخیر خود را تجربه می‌کرد.» آن روزها، تهران فقط پایتخت ایران نبود؛ تریبونی بود برای نمایش جایگاه تازه‌اش در معادلات جهانی و در مهرآباد، آسمانی صاف و آفتابی، به آرامی بر چهره سیاست لبخند زد.

نیکسون پس از سفری تاریخی به مسکو، جایی که با لئونید برژنف به توافقی سرنوشت‌ساز دست یافت مستقیماً راهی تهران شد؛ سفری که پیامی روشن داشت: ایران، برای آمریکا فقط یک شریک منطقه‌ای نبود بلکه حلقه‌ای کلیدی در زنجیره استراتژی جهانی واشنگتن بود.

۱۳ سال از سفر آیزنهاور، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا به ایران گذشته بود.حالا، اما معادلات جهانی تغییر کرده بود. خاورمیانه آبستن تحولاتی تازه بود؛ بریتانیا از خلیج فارس عقب‌نشینی کرده بود، عراق با شوروی پیمان دوستی امضا کرده و سلاح‌های ساخت شوروی روانه بغداد شده بود. سایه سنگین سوسیالیسم عربی ناصر و حزب بعث، مرز‌های ایران را تهدید می‌کرد و شاه، بیش از هر زمان دیگری، لزوم تقویت بنیه نظامی کشور را احساس می‌کرد.

همزمان با گره خوردن منافع آمریکا با اسرائیل پس از جنگ شش روزه، ایران هم تلاش می‌کرد نقش خود را به عنوان متحدی قابل اتکا به رخ بکشد. دکترین نیکسون فرصتی طلایی برای تهران بود: از سال ۱۹۷۰، ایران مجاز شد هر میزان و هر نوع سلاحی را که بخواهد، از آمریکا خریداری کند، بی‌واسطه و بی‌دردسر. چک سفیدِ واشنگتن در دستان شاه قرار گرفت.

چک سفید نیکسون به شاه به بهای حفظ منافع امریکا 

با توجه‌ به مقاله قرارداد نظامی 1972؛ چک سفید نیکسون به شاه به بهای حفظ منافع امریکا و مجموع عکس‌ها، اهمیت این سفر برای محمدرضا شاه پهلوی به لحاظ نظامی و وسعت امکانات که نیکسون برای شاه ایجاد کرده بود بسیار حایز اهمیت بود. با جریانی که نیکسون به راه انداخت، شاه در فاصله ژوئیه تا نوامبر ۱۹۷۲، به قول استفن مک‌گلینچی با نشاطی فوق‌العاده نزدیک به سه و نیم میلیارد دلار تجهیزات نظامی سفارش داد. این رقم بیشتر از تمام مبلغی بود که آمریکا برای کمک نظامی سالیانه به کشورهای دیگر در نظر می‌گرفت.

ایران تنها به‌خاطر شوروی برای آمریکا اهمیت نداشت، خاورمیانه نیز منطقه‌ای پرمناقشه برای آمریکایی‌ها بود. آمریکا در خاورمیانه آن روز دوستان زیادی نداشت. اعراب در دهه شصت میلادی درگیر جنگ با اسرائیل بودند و حمایت بی‌چون و چرای آمریکا از اسرائیل رابطه اعراب و آمریکا را نیز تیره کرده بود.

نیکسون با حمایت تسلیحاتی از اسرائیل در طول جنگ یوم‌کیپور امکان پیروزی اسرائیل و درعین‌حال خشم کشورهای نفتی عربی را فراهم کرد که منجر به بحران نفتی در داخل آمریکا شد؛ اما شاه ایران‌، دوست قدیمی او در تحریم نفتی با اعراب همراهی نکرد و در کنار آمریکا ایستاد. عربستان سعودی تنها کشور عربی بود که تا حدودی روابط خود با آمریکا را متعادل حفظ کرده بود، هر چند نمی‌توانست در مقابل موج پان‌عربیستی آن دوران مقاومت زیادی بکند. رژیم بعث عراق در سال ۱۹۶۷ روابط خود را با ایالات متحده قطع کرده بود.

نیکسون در سفر خود به تهران در ماه می ۱۹۷۲/اردیبهشت 1351 قول داد که هرگونه سلاح آمریکایی (به جز سلاح اتمی) را که شاه بخواهد به او بفروشد. در واقع با خروج بریتانیا از خلیج‌فارس در سال 1971، ایران مسئولیت تأمین امنیت منطقه را برعهده گرفت و این سفر سرآغازی برای دور تازه‌ای از نزدیکی میان منافع آمریکا و ایران در منطقه خلیج‌فارس بود.

محبت او البته بی‌پاسخ نماند. شاه در انتخابات ۱۹۶۸، بی‌سروصدا از کمپین نیکسون حمایت مالی کرده بود؛ حمایتی که شاید سهمی در رسیدن او به کاخ سفید داشت

در عکس پایانی که  باتوجه‌به قرائن از ادای احترام نیکسون به مقبره رضاشاه پهلوی گرفته شده و در سمت چپ تصویر گنبد شاه عبدالعظیم دیده می شود.  نکته قابل توجه این عکس در کنار حضور اسدالله علم به‌عنوان وزیر دربار، حضور پرتعداد مقامات عالی رتبه نظامی است. حضور این تعداد از نظامیان در یک سفر سیاسی می‌تواند نشانی اهمیت توافقات نظامی در این سفر باشد. چنانکه می دانیم یکی از دستاوردهای این سفر برای محمدرضا پهلوی برداشتن تمام محدودیت ها برای خرید تسلیحات نظامی(به استثناء سلاح هسته ای) از آمریکا بود.

منبع: سایت دیده بان ایران