انتشار قوی‌ترین شراره خورشیدی سال ۲۰۲۵؛ زمین درمعرض سه فوران سهمگین قرار گرفت
زمین در آستانه تجربه شدیدترین طوفان خورشیدی دو دهه اخیر است؛ رویدادی که پرتاب موشک بلو ارجین را لغو کرد و شفق‌های قطبی را تا مناطق غیرمنتظره گستراند.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران، زمین در آستانه تجربه شدیدترین طوفان خورشیدی دو دهه اخیر است؛ رویدادی که پرتاب موشک بلو ارجین را لغو کرد و شفق‌های قطبی را تا مناطق غیرمنتظره گستراند.
خورشید شاهد یک رشته فعالیت است که بزرگترین شراره خورشیدی در سال جاری را به همراه آورده و «رصدخانه پویایی خورشیدی» ناسا آن را ثبت کرده است. در دوره‌های فعالیت زیاد خورشید، جریان پیوسته‌ای از ذرات باردار که به باد خورشیدی معروف است مرتب به زمین برخورد می‌کند. این پدیده که آب و هوای فضایی یا طوفان خورشیدی نامیده می‌شود می‌تواند بر برخی بخش‌های فناوری روی زمین تأثیر بگذارد و حتی باعث قطع برق و همچنین فضانوردان در فضا شود، اما برای بشر روی زمین زیانی ندارد.
سیاره ما در حال رویارویی با یکی از قدرتمندترین طوفان‌های خورشیدی در بیش از دو دهه اخیر است. مجموعه‌ای از انفجارهای سهمگین روی سطح خورشید، زمین را با یک طوفان ژئومغناطیسی شدید (G4) مواجه کرده که علاوه بر خلق شفق‌های قطبی خیره‌کننده در عرض‌های جغرافیایی پایین، تهدیدی جدی برای ماهواره‌ها، شبکه‌های برق و سیستم‌های ناوبری محسوب می‌شود. شدت این رویداد به حدی است که شرکت بلو ارجین، متعلق به جف بیزوس، پرتاب موشک نیوگلن خود را به دلیل خطرات احتمالی برای فضاپیما به تعویق انداخت.
به‌گزارش آژانس فضایی اروپا (ESA)، خورشید در روزهای اخیر بسیار فعال بوده و سه انفجار عظیم را از یک لکه خورشیدی فعال به نام AR4274 که مستقیماً رو به زمین قرار دارد، روانه فضا کرده است. دو موج اول این طوفان به زمین رسیده و موج سوم و قدرتمندترین آن‌ها که حاصل یک شراره خورشیدی عظیم از کلاس X5.1 در روز سه‌شنبه ۱۱ نوامبر ۲۰۲۵ بود، با سرعتی حدود ۱۵۰۰ کیلومتر بر ثانیه در حرکت است و انتظار می‌رود حداکثر تا امروز پنج‌شنبه، ۱۳ نوامبر به سیاره ما برخورد کند.
طوفان‌های خورشیدی اخیر می‌توانند پیامدهای چشمگیری داشته باشند. مرکز پیش‌بینی وضعیت فضایی اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده آمریکا هشدار داده است که این رویداد می‌تواند باعث نوسانات گسترده‌ی ولتاژ در شبکه‌های برق، اختلال در ارتباطات رادیویی و بروز خطا در سیستم‌های موقعیت‌یاب جهانی (GPS) شود. در ماه مه ۲۰۲۴، یک طوفان سطح G5 باعث از‌کار‌افتادن ناگهانی تراکتورها و تجهیزات کشاورزی متکی به GPS در آمریکا شده بود.
با‌این‌حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که این پدیده هیچ خطر بیولوژیکی مستقیمی برای انسان‌ها روی زمین ندارد، چرا که جو و میدان مغناطیسی زمین از ما محافظت می‌کنند.
جوها پکا لونتما، رئیس دفتر آب‌وهوای فضایی آژانس فضایی اروپا، می‌گوید: «طوفان ژئومغناطیسی در سطح شدید ادامه خواهد داشت و ممکن است بر ماهواره‌ها، شبکه‌های برق و سیستم‌های ناوبری تأثیر بگذارد. ما فوران‌های بیشتری را از خورشید مشاهده کرده‌ایم، بنابراین پیش‌بینی می‌شود فعالیت شدید آب‌وهوای فضایی در ادامه‌ی این هفته نیز ادامه یابد.»
طوفان شدید خورشیدی روی دیگری هم دارد. برخورد ذرات پرانرژی خورشیدی با جو زمین، منظره‌ای شگفت‌انگیز و نادر را رقم زده است: شفق‌های قطبی درخشان که در مناطقی بسیار جنوبی‌تر از معمول، مانند ایالت آلاباما در آمریکا، نیز دیده شده‌اند. انتظار می‌رود با موج سوم طوفان، این نمایش نور آسمانی در روزهای آینده نیز ادامه یابد.
اما فعالیت شدید خورشیدی تصادفی نیست. ستاره‌ی ما در حال نزدیک‌شدن به اوج چرخه‌ی ۱۱ ساله فعالیت خود، موسوم به «بیشینه خورشیدی» است. در این دوره، شراره‌های خورشیدی و طوفان‌های ژئومغناطیسی قدرتمندتر و پرتعدادتر می‌شوند. در همین راستا، آژانس‌هایی مانند ESA در حال توسعه مأموریت‌های جدیدی مانند «ویجل» هستند که با رصد خورشید از نقطه‌ای متفاوت در فضا، به ما کمک خواهند کرد تا با دقت و سرعت بیشتری برای چنین رویدادهایی آماده شویم.
