۵۷۸ هزار و ۸۲۱ کیلوگرم آلاینده در تهران / وقتی بمب‌ها آواز پرندگان را دریدند / فریاد طبیعت در جنگ ۱۲ روزه
حالا که ۱۹ روز از جنگ ایران و اسرائیل می‌گذرد، بالاخره برآورد اولیه این خسارات از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام شد. معاونت محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست در گزارشی، برآورد اولیه‌ای از پیامدهای محیط‌زیستی جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل را منتشر کرد. براساس اعلام معاونت محیط‌زیست انسانی این سازمان، حملات اخیر افزون بر تلفات انسانی و ویرانی‌های زیرساختی، آسیب‌های قابل توجهی به محیط‌زیست کشور وارد کرده است.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران، آن روزها که صدای انفجار و پدافندها به هوا برمی‌خاست، پرنده‌ها نمی‌دانستند کجا بروند. به هر سو که پر می‌گشودند آتش بود . صدای تپش قلب کوچکشان در میانه صدای انفجارها گم می‌شد و چشم‌های نگران‌شان دل آسمان را به درد می‌آورد. پرنده‌ها، سگ‌ها و گربه‌ها تمام حیوانات شهر ترسیده بودند و بی‌پناه از این سو به آن سو می‌پریدند شاید جان‌شان را نجات دهند. حتی درختان تنومند و بلندبالای شهر که سر به فلک کشیده بودند، حتی نهال‌های نوپا که آرزویشان رسیدن به قد درختان بزرگ شهر بود هم مصون نماند از این تجاوز. ریشه در خاک و تن‌شان رنجور این 12 روز را تحمل کردند.
آنها که آمده بودند به قول خودشان تنها نظامیان را هدف قرار گیرند اما نه‌تنها غیرنظامیان بلکه آب، خاک، گیاهان و حیوانات را هم هدف قرار دادند. جانباختگان، مجروحان، آوارگانی که نظاره‌گر ویرانه زندگی خود هستند، درست است که در قلب ایرانیان مهمان شدند اما آسیب‌هایی که دیده‌اند را هرگز فراموش نمی‌کنند. آسیب‌های روانی که روح جامعه را خراش می‌دهد هرگز التیام نمی‌گیرند. بیمارستان‌ها دوباره روی پایشان می‌ایستند و تسلی‌بخش بیماران می‌شوند، خانه‌ها پناهگاه خنده‌ها و گریه‌ها می‌شوند، مدارس بازی کودکان را نظاره می‌کند، پل‌ها باز هم کمر خم می‌کنند برای عبور، جاده‌ها همراه سفر می‌شوند اما دل‌های شکسته دیگر بند نمی‌خورند به‌هم، پرنده‌ها پروازشان پر از استرس می‌ماند و برای آیندگان‌شان حداقل یک بار آواز جنگ را می‌خوانند. درخت‌ها باز هم سایه می‌شوند اما برای جنگ دست در دست باد می‌رقصند و آدم‌ها دوباره کلامشان گره می‌خورد با عشق، دلشان گرم می‌شود به زندگی. شهر پر می‌شود از هیاهو اما خسارت باقی‌مانده از جنگ تامین می‌شود؛ خساراتی که برای پر کردن جای خالی آنها که آسمانی شدند چاره و نسخه‌ای ندارد.
تعیین خسارت اولیه جنگ ۱۲ روزه
حالا که 19 روز از جنگ ایران و اسرائیل می‌گذرد، بالاخره برآورد اولیه این خسارات از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام شد. معاونت محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست در گزارشی، برآورد اولیه‌ای از پیامدهای محیط‌زیستی جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل را منتشر کرد. براساس اعلام معاونت محیط‌زیست انسانی این سازمان، حملات اخیر افزون بر تلفات انسانی و ویرانی‌های زیرساختی، آسیب‌های قابل توجهی به محیط‌زیست کشور وارد کرده است.
در این گزارش تاکید شده بود: «سازمان حفاظت محیط‌زیست ضمن محکوم کردن این حملات، خواستار پیگیری حقوقی و جبران خسارات وارده است و از نهادهای ملی و بین‌المللی درخواست همکاری در بازسازی و احیای مناطق آسیب‌دیده دارد. ایران با دارا بودن موقعیت ژئواکولوژیک منحصربه‌فرد و تنوع بالای زیستی، از نظر محیط‌زیستی جایگاهی استثنایی در جهان دارد. بر اساس آمار رسمی، ۲۲۶ تالاب، بیش از ۸۶۰۰ گونه گیاهی، بالغ بر ۳۷ هزار گونه جانوری، ۱۳ ذخیره‌گاه زیست‌کره، ۹ کلان‌اکوسیستم و ۳۲۷ منطقه حفاظت‌شده در کشور ثبت شده است. در جریان حملات اخیر، تنها در تهران حدود ۱۵۰ هزار تُن نخاله و آوار جنگی تولید شده که زیان مستقیم آن بالغ بر ۷۵۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود. همچنین، هزینه پاک‌سازی و دفع ایمن پسماندهای صنعتی، الکترونیکی و نظامی در پایتخت به حدود ۳۰۰ میلیارد تومان رسیده است. حملات موشکی به انبارهای نفتی «ری» و «کن» منجر به از بین رفتن حدود 5/19 میلیون لیتر سوخت شد که در پی آن، ۴۷ هزار تُن گاز گلخانه‌ای و بیش از ۵۷۸ هزار و ۸۲۱ کیلوگرم آلاینده هوا وارد جو تهران شده و کیفیت هوا را به‌شدت کاهش داده است. در سایر نقاط کشور نیز خسارات قابل توجهی ثبت شده است. از جمله در شهرستان کنگان، آسیب به پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی موجب سوختن ۵/۵ میلیون مترمکعب گاز و انتشار بیش از ۱۲ هزار تُن گاز گلخانه‌ای و ۴۳۷ هزار کیلوگرم آلاینده در هوا شده است. این آلودگی‌ها منجر به افزایش ذرات معلق، کربن سیاه و اکسیدهای نیتروژن شده و کیفیت هوا را در چند استان به سطح هشدار رسانده است. افزون بر آلودگی هوا، منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی، خاک و محیط‌های زیستی در اثر نشت پساب‌های صنعتی، فاضلاب‌های شهری و آلودگی‌های صوتی، لرزشی، پرتوی و حرارتی آسیب دیده‌اند و حیات انسان، جانوران و گیاهان را تهدید می‌کنند.»
سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرد: «پایش و ارزیابی‌های دقیق خسارات در سراسر کشور در حال انجام است و گزارش تفصیلی به‌زودی در اختیار مراجع ذی‌صلاح داخلی و بین‌المللی قرار خواهد گرفت. این سازمان همچنین بر استفاده از تمام ظرفیت‌های حقوقی و دیپلماتیک برای احقاق حقوق محیط‌زیستی ملت ایران تأکید کرده است.»
