قائمی، عضو شورای شهر: شرکت کنترل ترافیک شهر تهران در دوره زاکانی ۹ مدیرعامل عوض کرده است/ شهرداری باید درباره خرید دوربین‌های چینی شفاف‌سازی کند/ نمی‌دانیم سیستم عامل دوربین‌های شهری از کجا می‌آید/در حوزه سیستم‌های الکترونیکی آسیب پذیر هستیم

دیده‌بان ایران؛ پریسا هاشمی: روز ۲۲ فروردین سال ۱۴۰۳ انحلال و ادغام شرکت کنترل ترافیک تهران و انتقال آن به زیرمجموعه موسسه رایانه شهر با موجی از انتقادات اعضای شورای شهر تهران حتی حامیان علیرضا زاکانی روبه‌رو شد. مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در آن روز هشدار اصلی را داد و گفت: «صحبت‌های بنده از منظر شهری به شرکت کنترل ترافیک نیست. نگاه بنده به لحاظ امنیتی به شرکت کنترل ترافیک است و این هشدار را می‌دهم که نهادهای امنیتی حواسشان به این موضوع باشد. تجهیزات و امکانات شرکت کنترل ترافیک برای حفاظت امنیت شهر و ثبت اطلاعات شهروندان است و متأسفانه شاهد آن هستیم به امنیت شهر خدشه وارد می‌شود و این اقدام فرصتی برای دشمنان قسم‌خورده کشور خواهد بود.»

این هشدار امنیتی اما به نوعی نادیده گرفته شد. ولی پس از جنگ ۱۲روزه محمود نبویان، نماینده تهران و نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مصاحبه‌ای تأکید کرد: «هر چیزی که در بستر اینترنت است توسط رژیم صهیونیستی رصد می‌شود؛ فرقی بین واتس‌اپ و ایتا وجود ندارد. اسرائیل ۱۰ درصد هم نفوذی ندارد و در جنگ ۹۰ درصد از تکنولوژی استفاده کردند. رژیم صهیونیستی با موبایل تمام ویژگی‌ها و جاهایی که می‌روند را می‌فهمد. تمام دوربین‌های خیابان‌ها و جاده‌ها توسط اسرائیل رصد می‌شود. رژیم صهیونیستی جلسه سران قوا را از طریق دوربین‌های سطح شهر متوجه شد.» 

علی‌اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران در گفت و گو با  دیده بان ایران به موضوع جاسوسی  اسرائیل  از طریق  دوربین های شهرداری  تهران پرداخت. 

اتفاقات جنگ با اسرائیل نشان داد در حوزه سیستم‌های الکترونیکی آسیب‌پذیری داریم

این ادعای بسیار بزرگی است که حاکی از عدم توجه به موضوعات امنیتی در شرکت کنترل ترافیک تهران و کشور است. علی‌اصغر قائمی، عضو شورای اسلامی شهر تهران، در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت شرکت کنترل ترافیک و ابهامات مطرح‌شده پیرامون عملکرد آن، به] دیده‌بان ایران گفت: «آقای نبویان، نماینده محترم مجلس، مصاحبه‌ای انجام داده و نکته‌ای را درباره دوربین‌های شهری متذکر شد. طبیعتاً اگر شواهدی وجود داشته باشد مبنی بر صحت این مطلب، حتماً باید به شورای شهر تتهران و شهرداری ارائه شود تا با فرد یا مجموعه خاطی برخورد شود. اما اگر این سخنان براساس حدس و گمان باشد، قضیه متفاوت است. من هنوز واقعاً نمی‌دانم صحبت‌های ایشان بر مبنای چه استنادی بوده است.» 

او تاکید کرد: «شهرهای بزرگ، از جمله تهران، در روزگار فعلی ناگزیر از داشتن سیستم نظارت تصویری بسیار گسترده هستند؛ چراکه ترافیک در کلانشهرها مسأله‌ای بسیار مهم است و کنترل آن اهمیت ویژه‌ای دارد. نمی‌توان گفت نباید چنین سامانه‌ای داشته باشیم؛ بلکه باید داشته باشیم، آن هم به‌صورت کامل، دقیق و ایمن تا بتوان از آن به‌درستی بهره‌برداری کرد. اتفاقات جنگ ۱۲روزه و رویدادهایی که قبل، حین و بعد از آن رخ داد، ثابت کرد که ما در حوزه سیستم‌های الکترونیکی تا حدی آسیب‌پذیری داریم. طبیعتاً متولیان امر باید نسبت به این موضوع حساسیت مضاعف داشته باشند.»

سیستم عامل دوربین‌های شهری چگونه کار می‌کند؟ 

عضو کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران به تشریح نحوه عملکرد دوربین‌های شهری و سیستم عامل آن‌ها پرداخت و به دیده بان ایران گفت: «دوربین‌های شهری که اصطلاحاً به آن‌ها سی‌سی‌تی‌وی (CCTV) گفته می‌شود، که مخفف عبارت Close Circuit Television است، در واقع چیزی جز یک کامپیوتر کوچک نیست که ورودی آن‌ها لنز است و خروجی آن یک رشته داده (استریمینگ دیتا) است. این تجهیزات معمولاً از سه لایه اساسی تشکیل شده‌اند. یک لایه سخت‌افزاری که شامل لنز و سیمی است که نور تابیده‌شده از لنز را به داده تبدیل می‌کند، مادربردی کوچک که داده‌ها را فشرده‌سازی و کدگذاری داده را انجام می‌دهد و نهایتاً خروجی‌ای که از طریق پورت شبکه ارسال می‌‌کند.» 

قائمی افزود: «لایه بعدی، نرم‌افزارهای موجود در این ابزارهاست که عمدتاً در حافظه موقت یا دائم نگهداری می‌شوند. سیستم عامل این تجهیزات که به فریموِر (Firmware) معروف است، نقش مهمی در امنیت آن دارد. معمولاً سازندگان بزرگ، ابزارهای توسعه نرم‌افزاری را در اختیار بهره‌برداران قرار می‌دهند که به آن SDK یا Software Development Kit گفته می‌شود تا بهره‌بردار بتواند به هر شکلی که نیاز دارد از داده‌های خروجی دستگاه استفاده کند. اما تولیدکنندگان کوچک معمولاً SDK را ارائه نمی‌دهند؛ زیرا آن را دانش فنی خود می‌دانند و از ترس از دست دادن بازار، حاضر به اشتراک‌گذاری آن نیستند.» 

او خاطرنشان کرد: «با این توضیحات باید گفت که در شرایط فعلی، اشراف کامل بر این سخت‌افزارها از اهمیت بالایی برخوردار است تا مطمئن شویم هیچ ایمپلنت یا آسیب‌پذیری نگران‌کننده‌ای درون آن‌ها وجود ندارد. یعنی زمانی که از یک دستگاه استفاده می‌کنیم، باید کاملاً بدانیم چه فریموِری در آن نصب شده است، از چه مرجعی به‌روزرسانی می‌شود و هنگام به‌روزرسانی چه داده‌هایی وارد سیستم می‌شود. در گام دوم باید SDK در اختیار بهره‌بردار باشد تا نحوه استفاده از داده‌ها، شفاف و ایمن صورت گیرد. دوربین‌های شهری به همین دلایل از حساسیت بسیار بالای امنیتی برخوردارند.» 

ابهامات اخیر در شرکت کنترل ترافیک نیازمند شفاف‌سازی است

عضو شورای شهر تهران درباره دوربین‌هایی که در دوره کنونی مدیریت شهری توسط شهرداری خریداری شده‌اند، به دیده بان ایران گفت: «واقعیت این است که در اولین جلسه‌ای که خرید تجهیزات از چین را تشریح کردند، خواستم که توضیحاتی درباره سیستم عامل دوربین‌ها بدهند و همان‌جا تأکید کردم که مشخصات فنی تجهیزات را به ما ارائه دهند تا بررسی کنیم از چه برندی است، از چه کمپانی خریداری شده، فریموِر آن‌ها چیست و SDK آن چگونه در دسترس است. اما تا این لحظه هیچ اطلاعاتی، حداقل به بنده در کمیسیون حمل‌ونقل ارائه نشده است و در عین حال، اجرای کار در حال انجام است. امیدوارم نسبت به این حساسیت‌هایی که عرض کردم دقت نظر لازم را داشته باشند تا نقطه آسیب‌پذیری نگران‌کننده‌ای برای شهر ایجاد نشود.» 

او در پایان تاکید کرد: «باید توجه داشت که شرکت کنترل ترافیک در طول چهار سال گذشته ۹ مدیرعامل عوض کرده است. این حجم از تغییرات مدیریتی طبیعتاً آثار خسارت‌بار بسیاری برای شرکت دارد. به تبع جابه‌جایی مکرر مدیران ارشد، لایه‌های کارشناسی نیز دچار تغییر شده و در نتیجه، دانش سازمانی در این شرکت در حال جابه‌جا شدن است و رسوب دانش به ‌رستی انجام نمی‌شود. این مسائل محل نگرانی است و امیدوارم شهرداری نسبت به موضوعی که با دلسوزی و برای امنیت و کارآمدی شهر مطرح می‌کنیم، توجه جدی داشته باشد.» 

منبع: دیده‌بان ایران