فدراسیون های ورزشی پیر شده اند

دیده بان ایران: 53/5؛ این عدد نشانگر میانگین سنی روسای تمام فدراسیون‌های ورزشی کشور است. در اکثر کشورهای دنیا هم معمولا مدیرانی در این سن مدیریت فدراسیون‌ها و مجموعه‌های ورزشی را برعهده می‌‌گیرند، اما یک خطر نگران‌کننده ورزش ایران را تهدید می‌کند. این آمار سال به سال در حال افزایش است و دلیل آن بی‌توجهی به مدیران جوان است که به سختی می‌توانند وارد این عرصه شوند! درآینده‌ای نزدیک دولت دوازدهم کار خود را شروع خواهد کرد و فصلی تازه از مدیریت در سطوح مختلف کشور آغاز به کار می‌‌کند. جامعه ورزش هنوز نمی‌داند که رئیس‌جمهوری روحانی برای وزارت ورزش و جوانان چه برنامه‌ای دارد. فعلا همه روی ماندگاری مسعود سلطانی‌فر در این سمت اتفاق‌نظر دارند اما همان‌طور که اشاره شد، هیچ خبر رسمی تاکنون درباره این انتخاب اعلام نشده است. نکته قابل تأمل در شرایط فعلی که دولتمردان به فکر برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری برای مدیریت ٤ سال آینده کشور هستند،‌ این است که مسئولان به مدیران جوان فرصت بیشتری برای فعالیت بدهند. پوست‌اندازی مدیریت ورزش کشور بدون هیچ تردیدی می‌‌تواند عامل سرعت بخشیدن به روند موفقیت باشد. آمار نشان می‌دهد که سن مدیریت در رأس فدراسیون‌های ورزشی،‌ سال به سال در حال افزایش است و در شرایط کنونی ٥/٥٣ تا حدودی می‌تواند نگران‌کننده باشد!

سن روسای فدراسیون‌های ورزشی

احمد ناطق نوری- بوکس(٨٠سال)،‌ محمود مشحون- بسکتبال(٧٦سال)،‌ سیدمصطفی میرسلیم- نجات غریق(٧٠سال)، محمود خسروی‌وفا- جانبازان و معلولین(٦٤سال)، سیدامیر حسینی- آماتوری و ورزش‌های کارگری(٦٣سال)، علیرضا رحیمی- هندبال(٦٣سال)، غلامرضا امینی- قایقرانی(٦٣سال)، محمدرضا دهخدا- ورزش دانشگاهی(٦٢سال)، ‌علی مجد آرا-ورزش همگانی(٦١سال)، بهرام شفیع- هاکی(٦١سال)، سیدمصطفی کریمی- ناشنوایان(٦١ساله)، محمدعلی صبور- سه‌گانه(٦١سال)، ناصر پورعلی‌فرد- بدنسازی و پرورش اندام(٦٠سال)،‌ محمدرضا مقصودلو- کبدی(٥٩سال)، فاطمه هاشمی‌رفسنجانی- بیماران خاص و پیوند اعضا(٥٨سال)، فضل‌الله باقرزاده- شمشیربازی(٥٨سال)، حسن میرزاآقابیگ- راگبی(٥٨سال)، مهدی تاج- فوتبال(٥٨سال)،‌ محمدرضا مظلومی- نابینایان و کم‌بینایان(٥٧سال)، محمدرضا داورزنی- والیبال(٥٧سال)،‌ محمدرضا پوریا- بدمینتون(٥٦سال)،‌  کیکاووس سعیدی- گلف(٥٥سال)، علی مرادی- وزنه‌برداری(٥٥سال)، بهمن محمدرضا- اسکیت(٥٤سال)، مسعود سلیمانی- اسکواش(٥٤سال)، مسعود خلیلی- سوارکاری(٥٤سال)، سیدمحمد پولادگر- تکواندو(٥٤سال)، محمود صیدانلو-اتومبیلرانی و موتورسواری(٥٣سال)، محمد شروین اسبقیان-ژیمناستیک(٥٣سال)،  علی قارداشی- تنیس روی میز(٥٢سال)،‌ محمدعلی شجاعی- تیراندازی با کمان(٥٢سال)، غلامرضا نوروزی پزشکی ورزشی(٥٢سال) مهرداد پهلوان‌زاده- شطرنج(٥١سال)، سیدعبدی افتخاری- اسکی(٥١سال)،  محمود رشیدی- ورزش‌های رزمی(٥١سال)، غلامرضا جعفری- سنتی و بومی(٥٠سال)،‌ هاشم اسکندری- بولینگ و بیلیارد و بولس(٥٠سال)، خسرو قمری- دوچرخه‌سواری(٥٠سال)، فرشید ارمیان- ورزش دانش‌آموزی(٤٩سال)، رضا زارعی- کوهنوردی (٤٨سال)، محمد درخشان- جودو(٤٨سال)، محمد صادف فرجی- کاراته(٤٨سال)، رسول خادم- کشتی (٤٦سال)، مهدی مبینی-تیراندازی(٤٥سال)، ‌محسن رضوانی- شنا، شیریجه و واترپلو (٤٤سال)،‌ مجید کیهانی- دوومیدانی(٤٤سال)، غلامعلی محمد علیپور- انجمن‌های ورزشی(٤٢سال)، مجید شایسته- تنیس(٤٢سال)، مهدی علی‌نژاد- ووشو(٤٠سال)، گلنار وکیل گیلانی- چوگان(٣٧سال).

پیرترین رئیس فدراسیون‌ها

احمد ناطق نوری که از سال ١٣٦٨ تا به امروز ریاست فدراسیون بوکس را برعهده داشته است،‌ با ٨٠سال،‌ مسن‌ترین رئیس فدراسیون ورزشی شاغل در کشور است که حداقل دوسال از دوره جدید چهارساله ریاست او  در فدراسیون باقی مانده است. در واقع در تمام این‌ سال‌ها افراد زیادی به بوکس آمده و رفته‌اند و دورانشان به سر آمده اما تنها کسی که مانده، ناطق نوری است! بعد از او محمود مشحون با ٧٦سال سن پیرترین رئیس فدراسیون ورزش ایران است که در بسکتبال با چالش‌ها و مشکلات بسیار زیادی رو‌به‌روست. مشحون هم حالا‌حالاها با قدرت به کار خود می‌خواهد ادامه بدهد و معلوم نیست تا چه زمانی توانایی برای کارکردن را خواهد داشت. سیدمصطفی میرسلیم که کاندیدای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری هم بود، در ٧٠سالگی و مدیریت در فدراسیون نجات غریق رتبه سوم جدول پیرترین‌ها را به خود اختصاص داده است.

یک زن جوان‌ترین رئیس فدراسیون

گلنار وکیل گیلانی رئیس فدراسیون چوگان ‌جوان‌ترین رئیس در بین تمام روسای فدراسیون‌های ورزشی است که مدت‌هاست عملکرد نسبتا خوب او مورد توجه رسانه‌ها هم قرار دارد. دکتر گیلانی متولد سال ١٣٥٩ و تنها ٣٧ساله است. او یکی  از دو زن رئیس فدراسیون در ورزش ایران هم به حساب می‌آید که با شرایط موجود تا مدت‌ها لقب جوان‌ترین رئیس فدراسیون‌ را با خود یدک خواهد کشید! چراکه آمار نشان می‌دهد مجامع فدراسیون‌ها به مدیران خیلی جوان به هیچ عنوان  اعتماد نمی‌کنند! جوان‌ترین رئیس فدراسیون ورزشی ایران البته این روزها در حال انجام یک کار بسیار بزرگ هم هست. او باید برای تاریخ ایران رایزنی‌های زیادی انجام دهد تا برخلاف ادعای دروغ برخی کشور‌ها،‌ رشته چوگان را طبق واقعیات تاریخی بتواند به نام ایران ثبت کند. گفتنی است؛ مهدی علی‌نژاد رئیس فدراسیون ووشو با ٤٠سال سن جوان‌ترین رئیس فدراسیون مرد ورزش ایران به حساب می‌آید که موفقیت‌های خوبی هم در کار خود داشته است.

قوانین چه می‌‌گوید؟

پیش‌نویس اساسنامه جدید فدراسیون ورزشی چندی پیش از سوی وزارت ورزش و جوانان منتشر شد. براساس قوانین جدید مندرج در اساسنامه، نامزد‌های ریاست فدراسیون ورزشی نمی‌توانند کمتر از ٣٥ و بیشتر از ٧٠سال سن داشته باشند. به این ترتیب، درصورت تصویب این اساسنامه احمد ناطق نوری، محمود مشحون و مصطفی میرسلیم باید به همکاری خود با فدراسیون‌های بوکس، بسکتبال و غریق نجات به خاطر شرایط سنی بالایی که دارند، پایان بدهند. البته باید منتظر تصویب اساسنامه و سپس نگاه مدیران وزارت ورزش به این موضوع باشیم. درست است که در اساسنامه فدراسیون‌های ورزشی هیچ قانون مشخصی برای روی کارآمدن مدیران جوان یا اجازه ندادن به فعالیت مدیران سن بالا (زیر ٧٠سال) وجود ندارد‌، اما  عدد به دست آمده از میانگین سنی روسای فدراسیون‌های ورزشی به خوبی نشان می‌دهد به جوان‌ها هم برای مدیریت کمتر میدان داده می‌شود. آمار و ارقام به خوبی نشان می‌دهد بیشتر آنهایی که ریاست فدراسیون‌ها را بر عهده دارند، بیش از ٥٠سال سن دارند.

بازنشسته‌ها در فوتبال!

فوتبال برای مردم اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل فدراسیون فوتبال به عنوان مشهورترین فدراسیون ورزشی ایران شناخته می‌شود. مدیران فدراسیون فوتبال یکی از پیرترین مدیریت‌ها در بین مدیران ورزشی را دارد. اتفاقی که سال گذشته در فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ فوتبال ایران افتاد، به خوبی این ادعا را به همه ثابت می‌کند؛ چراکه با حکم سازمان بازرسی کل کشور،‌ رئیس فدراسیون فوتبال مجبور شد ٤٢ مدیر بازنشسته شاغل در ارکان مختلف اجرایی فوتبال را به خانه بازگرداند و به ازای هر فرد بازنشسته، یک مدیر جوان را وارد مدیریت اجرایی فوتبال ایران کند. در بین اعضای هیات‌رئیسه فدراسیون با جمع و تقسیم سن مهدی تاج(٥٨سال)،‌ کفاشیان(٦٤سال)، ‌اسلامیان(٦١سال)، بهاروند(٦٠سال)، شیعی(٥٨سال) صوفی‌زاده(٤٨سال) اصفهانیان(٥٩سال) و ممبینی (٤٧سال) به میانگین عددی ٥١سال می‌رسیم و نکته بسیار مهم اینجاست که تعدادی از این نفرات هم بازنشسته هستند. در سال‌های اخیر هم در فوتبال ایران کمتر به مدیران جوان میدان داده شده است. در تیم‌های باشگاهی هم میانگین سنی  مدیران باشگاه‌های لیگ برتری بالای ٥٠سال است.

جوان‌ها با مسن‌ترها ارتباط خوبی برقرار نمی‌‌کنند!

متاسفانه درچند دهه گذشته مدیرانی که معمولا اداره امور را در اختیار داشته‌اند، کمتر به جوان‌ها میدان داده‌اند و کمتر به ایده‌ها و نظرات مدیران جوان اهمیت داده‌اند. بسیاری از مدیرانی که در سالیان گذشته در ورزش ایران مدیریت کرده‌اند، خودشان زمانی جوان بودند اما حالا شاهد هستیم که کرسی‌‌های مهم ریاست و نایب‌رئیسی فدراسیون‌های ورزشی معمولا بین مدیرانی در رنج سنی ٤٨سال به بالا دست به دست می‌شود و درصد اعتماد به مدیران زیر ٤٠سال تک‌رقمی است! همان‌طور که اشاره شد، این روزها تنها یک رئیس فدراسیون زیر ٤٠سال داریم! در شرایطی که وزارت ورزش باید بستری را فراهم کند که با ورود مدیران جوان به بیشترین مدیریت اجرایی فکر و ایده نو هم وارد کار شود و البته تلاش شود ارتباط خوبی بین این فکر‌های جوان با فکر‌های پخته و حتی کهنه و قدیمی برقرار شود. چیزی که معمولا اتفاق نمی‌افتد و مدیران جوان نمی‌توانند با مدیران مسن ارتباط کاری بسیار خوبی برقرار کنند.

ورزش، بی‌توجه به مدیرپروری

|   علیرضا عینالو  |  استاد دانشگاه |

این یک امر طبیعی است که همه حوزه‌ها و سازمان‌ها نیاز دارند تا مدیران جوان را جایگزین مدیرانی کنند که سال‌های طولانی خدمت کرده‌اند و در آستانه بازنشستگی قرار دارند. البته در ورزش ایران افرادی که بازنشسته می‌شوند، پیشنهاد کار بیشتری نسبت به جوان‌ها دارند و در سال‌های گذشته هم سازمان بازرسی کل کشور با جدیت تمام با فعالیت افراد بازنشسته در فدراسیون‌های مختلف ورزشی مخالفت کرده است و به همین ترتیب شاهد کناررفتن بسیاری از مدیران شاغل در ورزش کشور به خاطر بازنشستگی بودیم. درک نقاط قوت مدیران جوان و جایگزینی مدیران کهنه‌کار به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که بهره‌وری خود را بالاتر ببرند. البته پشت‌کردن به تجربیات مدیرانی که حالا به سنین بالا رسیده‌اند، هم کاری کاملا غیراصولی است. منتهی نکته بسیار مهم اینجاست که مدیران وزارت ورزش در تمام سالیان گذشته برای جوانگرایی درعرصه‌های مدیریتی هیچ برنامه‌ریزی مدونی نداشته‌اند. هیچ مکانیزمی برای روی کارآمدن مدیران جوان وجود ندارد که مدیران مسن در کنار جوان‌ها بتوانند ورزش کشور را در حوزه‌های مختلف مدیریت کنند. ورزش کشور به مدیریت تلفیقی جوان‌ها و مدیران مسن احتیاج دارد. همان‌کاری که در کشورهای پیشرفته در حال انجام است. در کشورهای پیشرفته مدیران کهنه‌کار مناصب افتخاری هم دارند اما اکثر کارهای اجرایی برعهده مدیران جوان است. بزرگان سیاست‌گذاری می‌کنند و جوان‌ها اجرا! ورزش ایران هم نباید از این قاعده مستثنی باشد و در تمام سطوح از نظر علمی مدیران باید خودشان را به‌روز کنند. باید با یک برنامه‌ریزی به جوان‌ها هم اجازه ورود به عرصه داده شود، نه این که هرسال که می‌‌گذرد، به مدیرپروری بی‌توجه باشیم و تنها با اتفاقات خاص شاهد روی کارآمدن جوان‌ها باشیم. این ضروری است که بعضی مواقع خود مدیران وزارت ورزش به سمت استفاده از مدیران جوان بروند و آنها را برای ورود به عرصه انتخابات فدراسیون‌‌ها ترغیب کنند. ما همان‌طور که برای ورزش قهرمانی نیاز به استعدادیابی و پرورش جوان‌ها داریم،‌ در عرصه مدیریت هم به جوان‌ها نیاز داریم.