واکنش امانی، عضو شورای شهر تهران به مسجدسازی زاکانی: مردم باید مسجد بسازند نه شهرداری
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران درباره برنامه شهرداری برای ساخت ماهانه یک مسجد در سطح پایتخت به دیده‌بان ایران گفت: در محلاتی از شهر تهران که واقعاً مسجد نداریم یا به اندازه کافی مسجد وجود ندارد، باید مسجد ساخته شود. اما اعتقاد دارم که مسجد را باید مردم بسازند، نه شهرداری. ما نباید با ورود مستقیم، سرمایه اجتماعی مردم را که در امور مذهبی صرف می‌شود، کاهش دهیم.
دیده‌بان ایران؛ مجید غفوری، مسئول ساماندهی مساجد تهران، اخیرا اعلام کرده است که «هر ماه یک مسجد افتتاح می‌شود.» این خبر در حالی منتشر می‌شود که سرانه اماکن مذهبی در پایتخت، طبق آمارهای منتشرشده در سال‌های گذشته، حدود ۱۵ متر مربع به ازای هر شهروند است. در مقابل، سرانه فضای سبز در تهران حدود ۱۷ متر مربع گزارش شده است؛ موضوعی که همواره محل بحث کارشناسان شهری و فعالان محیط‌زیست بوده است و بسیاری از آن به عنوان نشانه‌ای از کمبود امکانات عمومی در پایتخت یاد می‌کنند.
این اقدام شهرداری در دوره مدیریت علیرضا زاکانی، در واقع بخشی از سیاست تمرکز بر توسعه اماکن مذهبی است که پیش‌تر نیز نمونه‌هایی از آن دیده شده است. برای نمونه، در مقطعی زاکانی تصمیم داشت مسجدی در پارک قیطریه احداث کند و اصرار بسیاری بر این پروژه داشت. اما این پروژه با واکنش و انتقاد گسترده شهروندان به‌ویژه ساکنان آن محله و فعالان محیط زیست مواجه شد. آنها با اشاره به اهمیت فضای سبز و نقش حیاتی درختان در پایداری اکوسیستم شهری، نسبت به این اقدام اعتراض کردند. با وجود این که شهرداری اقدام به ایجاد حصاری در بخشی از محوطه پیش‌بینی شده برای ساخت مسجد کرده بود، در نهایت ساخت مسجد در پارک قیطریه متوقف شد تا درختان این بوستان حفظ شوند و از آسیب دیدن آنها جلوگیری شود.
اکنون اما به نظر می‌رسد سیاست شهرداری کمی تغییر کرده است. این بار، به‌جای ساخت مسجد، مدرسه و کلانتری در بوستان‌ها و فضاهای سبز، ساخت مساجد را به محلات برده است. مدیریت شهری تهران هدف از این اقدام خود را فراهم کردن دسترسی بهتر شهروندان به اماکن مذهبی و تقویت حضور فرهنگی و اجتماعی مسجد در محله‌ها عنوان کرده است. با این حال، کارشناسان شهری و اجتماعی نسبت به اجرای این سیاست با نگرانی‌هایی روبه‌رو هستند؛ آنها معتقدند که تمرکز بیش از حد بر ساخت مساجد ممکن است باعث غفلت شهرداری از سایر نیازهای شهری مانند توسعه فضای سبز، افزایش امکانات تفریحی و ورزشی و بهبود زیرساخت‌های اجتماعی شود. از سوی دیگر، این اقدام می‌تواند انسجام مسلمانان را به مخاطره بیندازد و تعداد زیاد مساجد به شکاف و پراکندگی نمازگزاران بینجامد.
افزایش ساخت مساجد در تهران همچنین با بحث‌های اقتصادی و مدیریتی نیز همراه است. برخی منتقدان بر این باورند که منابع مالی صرف‌شده برای احداث مساجد می‌تواند در بخش‌های دیگر شهری مانند بهسازی محله‌ها، توسعه حمل‌ونقل عمومی یا افزایش کیفیت خدمات شهری مصرف شود. از سوی دیگر، طرفداران این طرح، تاکید دارند که مسجد علاوه بر کارکرد مذهبی، می‌تواند به عنوان یک مرکز فرهنگی، اجتماعی و آموزشی نیز ایفای نقش کند و موجب تقویت ارتباطات محلی و انسجام اجتماعی شود. از سوی دیگر، ساخت مساجد می‌تواند هزینه‌ای به شهر و کشور تحمیل کند. چراکه مساجد هزینه آب و برق نمی‌پردازند و هزینه‌های آن برعهده دولت و شهرداری از محل کمک‌هایی است که به مساجد می‌شود.
مردم باید مساجد را بسازند، نه شهرداری
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران در واکنش به موضوع ساخت مساجد در تهران به دیده بان ایران گفت: «در محلاتی از شهر تهران که واقعاً مسجد نداریم یا به اندازه کافی مسجد وجود ندارد، باید مسجد ساخته شود. اما اعتقاد دارم که مسجد را باید مردم بسازند، نه شهرداری. قبلا درباره اربعین هم گفتم که ما باید کم‌کم به سمتی برویم که اداره مراسمات بزرگی مانند اربعین را به هیات‌های مذهبی بسپاریم. مردم برای هزینه کردن در راه امام حسین (ع) هیچ بُخلی ندارند. همه می‌دانند که در ماه محرم، به‌ویژه در دهه اول، چند هزار میلیارد تومان توسط مردم در ایران برای نذورات و عزاداری امام حسین (ع) هزینه می‌شود که این موضوع بسیار ارزشمند است. ما نباید با ورود مستقیم، این سرمایه اجتماعی را کاهش دهیم.»
او افزود: «من نگران همین مساله هستم و می‌گویم اگر ادعا می شود که در تهران هم کمبود مسجد وجود دارد، اجازه بدهیم این کار توسط خود مردم انجام شود. ما هم می‌توانیم کمک کنیم؛ در دوره قالیباف شهرداری کمک کرد، زمین در اختیار مساجد گذاشت و حتی در برخی موارد اعتبار داد. اما اصل ساخت مسجد باید توسط مردم و هیات امنای هر مسجد انجام شود. در این صورت، جاذبه مساجد بیشتر می‌شود و حضور مردم هم افزایش می‌یابد؛ چون حس می‌کنند مسجد متعلق به خودشان است و آن را خودشان ساخته‌اند.»
امانی در واکنش به این گفته مقامات شهرداری که «هر ماه یک مسجد ساخته شود» به دیده بان ایران گفت: «ساخت برخی از مساجد در گذشته آغاز شده و در حال تکمیل است. اعتقاد من این است که حتی اگر شهرداری زمین بدهد، باید این کار در جاهایی صورت گیرد که واقعاً نیاز وجود دارد، نه در مناطقی که شاهد تراکم مساجد هستیم. واقعیت این است که در برخی مناطق تازه‌توسعه‌یافته تهران یا محلات کم‌برخوردار، با کمبود سرانه مذهبی مواجه هستیم. من قبول دارم که باید مسجد ساخته شود، اما در نهایت شهرداری باید تنها زمین را در اختیار بگذارد و کمک کند تا خود مردم مسجد را بنا کنند.»
منبع: دیده‌بان ایران
